مونږ څه غواړو او له څه دفاع کوو؟

ژباړه: اېمل پیاوړی

پنځمه برخه

افغانستان له باد څخه د بریښنا د تولید پوتنشیل لري. د زیمنس په نوم یوه ستر الماني شرکت ما ته ویلي دي چې افغانستان یواځې له باد څخه د شپیته زره میګاواټه بریښنا د تولید استعداد لري او یو کیلو واټ یې په څلور سنټه تمامیږي یعنې له نن څخه لس واره ارزان، او مونږ کولی شو چې یو ورځ دغه بریښنا هند او منځني ختیځ ته صادر کړو. اساسي خبره داده چې د دغو ټولو انساني او پراختیایي برنامو مانع، طالبان دي او د خارجي بادارانو په اشاره یې مانع دي.

امریکا او اروپا ته زما پیغام واضح دی. زمونږ د ګډ دښمن ماهیت نه دی بدل شوی. هغوي یانې نړیوال، باید د هغوی په خبرو ونه غولېږي. افغانستان اوس بدل شوی دی. یو ډېر ژور بدلون رامنځته شوی دی. د نن ورځې افغانستان غواړي چې د جمهوریت تر چتر لاندې ژوند وکړي. د نن ورځې افغانستان غواړي چې معارف ولري او تعریف شوي انساني آزادي ولري.

طالب د ژوند لپاره کوم پیغام نه لري. طالبانو په سیاسي لحاظ ماته خوړلې ده، ځکه هغوی نشي کولی چې د افغانستان له نننۍ ټولنې سره ګډ شي. که هغوي مات نه وای، نو ولې له ټاکنو وېرېږي؟ زما په نظر مشروع بریالیتوب ته د رسېدو ساده لاره ټاکنې دي او که چېرې طالب په ټاکنو کې وړونکی شي، زه په ډېره اسانه او آرامه توګه قدرت هغوی ته پرېږدم.

پوښتنه داده چې طالب کومه پټه برنامه تطبیقوي چې، له ټاکنو او له خپلو خلکو یعنې د افغانستان له خلکو وېرېږي او غواړي د ټوپک په شپیلۍ امتیاز واخلي او ډوډۍ وخوري. افغانستان ظهور کړی دی او دغه نوی ظهور د نړیوالو شریکانو په همکارۍ شوی دی. هغوي باید ډاډه شي چې دغه هېواد تورو تیارو ته نه ورګرځي که هغوی له مونږ سره وي یا نه وي. مونږ له مذاکرې هیڅ ډول وېره نه لرو.

ما دې ځای ته تر راتللو مخکې، له زرګونو خلکو سره چې له ټول افغانسان راټول وو، مشوره وکړه. هغوی په خپلو کاري ډلو کې پرته د یوه او بل له پيژندګلوۍ، له یو او بل سره ګډ شوي وو. کله چې یو ځای شول او د بحثونو پایلې یې له یوه و بل سره شریکې کړې، ټولو د یوه ارزښت خبره کوله. هغه ارزښت دا و چې نظام او جمهوریت باید تلپاتې وي. وساتل شي او هیڅ یوه ډله د پاشلو حق ونلري. دادی د مشروعیت او زما د اجنډا بنسټ.

ما د اشرف غني په نوم مذاکره نه ده کړې او نه به یې وکړم. زه د جمهوریت د ارزښتونو مدافع یم او اوسم به. له قطر سره به زمونږ اړیکې هغه وخت پراخې شي چې مونږ وپوهیږو له طالبانو سره د قطر اړیکې په څه ولاړې دي. اوس زمونږ لپاره دغه موضوع مبهمه ده. دا چې د یوه بل قدرت خپل نظر په دې رابطه څه دی، زما لپاره مهمه نه ده. زما لپاره د افغانستان ګټې او حیثیت مهم دی. زه تر نن ورځې له طالبانو سره د قطر د اړیکو د ژوروالي په سطح نه پوهېږم. کله چې هم روښانه شوه، زه کولی شم تصمیم ونیسم چې تر کومې کچې خپلو اړیکو ته پراختیا ورکړم.