هاجره ملکیار، چراغی تابان از علم و معرفت به دیار حق شتافت

 20/05/2020

بعد وفات تربت ما در زمین مجوی    در سینه های مردم عارف مزار ماست

در حلقه های مهاجرت اجباری افغانان، به شخصیت های قابل قدر و ارزشمندی برخورد مینماییم که از نسل های قبل از بربادی 42 سالۀ افغانستان و ملت آن، در اجتماع افغانی مطرح بوده و چراغ درخشان علم و معرفت را با لیاقت و علم پروری بر افروخته اند. در حقیقت امتیاز بیشتری را در جمع پیشگامان جامعۀ دیروز سرزمین ما که مصدر خدمات بی شائبه و ارزنده ای شده اند، پسندیده است به آن زنان نام آوری داد که با شرائط محدود و قسماً زیر پردۀ قیود اجتماعی خوش درخشیده اند و قابل تقدیر اند.

محترمه هاجره حسینی ملکیار در محیط خانوادگی علم پرور و با والدین فاضل پا به عرصۀ وجود گذاشت و از فیض چنان امتیازی، خود شخصیتی با درایت؛ عالم و سرشار از فضائل اخلاقی پسندیده، اخلاق حمیده و با دانش برگزیده ای به تحصیل و اکمال سطح دانش نائل آمد. وی بعد از اتمام مراحل تعلیمات در لیسۀ عالی ملالی که به زیر چادر و حجاب صورت گرفت، به سال 1958 به دریافت شهادت نامۀ اول نمرگی از آن مرکز پاکیزۀ تربیت دختران پایتخت، شامل پوهنتون کابل گردید.

میرمن هاجره ملکیار بعد از اتمام تحصیلات عالی در پوهنخی ادبیات پوهنتون کابل، از شق اجتماعیات بدرجۀ اول فارغ گردید و نظر به لیاقت منحیث نامزد پوهیالی با استادانی چون مرحوم خلیل الله خلیلی، شهید سید بهاءالدین مجروح و داکتر محبوبه سراج رفیق به صفت اسیستانت آنها شروع به کار نمود و دایم و از آن دانشمندان خبره با سپاس و نیکی یاد مینمود.

میرمن ملکیار با مرحوم محمد عمر ملکیار( که مرحومی نیز به تأریخ 29 اپریل سال جاری داعی اجل را لبیک گفتند) ازدواج نمود که حاصل این وصلت سه فرزند برومند پسر میباشد. ناگفته نماند که با احساس و عطوفتی که این جانب با عمری ارتباطات و دوستی خانوادگی در سجایای این خانم افغان ارزشمند یافته ایم، شکی نداریم که احساس مادری وی در حق دو فرزند خوانده ای که هردو را به تربیت سالم و عطوفت مادرانه به مراحل تحصیل وحیات اجتماعی رهنمون گشته است، مانند فرزندان خودش بوده است.

چند ماه قبل از کودتای همیشه منحوس ثور در سال 1978 م، با تقرر مرحوم عمر ملکیار که عضو وزارت خارجۀ افغانستان بودند، به پوست دیپلوماتیک عضوی از سفارت افغانی در واشنگتن دی سی، فامیل وی مقیم این شهر شدند و البته به زودی با وقوع کودتایی که بربادی و سقوط سرزمین زیبای مارا در قبال داشت، فامیل ملکیار با استعفای عمر جان، در زمرۀ اولین پناهندگان افغان در امریکا به حیات سخت دور از وطن در آمدند. خانم هاجره ملکیار در یاداشت هایش می نویسد:

“زندگی دورۀ مهاجرت درینجا به بسیار تلخی از دوری وطن، و گاهی هم به مصروفیت تربیت اطفال گذشته است. اصلاً فکر نابسامانی و بربادی وطن، راحتی را میسر نمی سازد و البته که: این خانه قشنگ است، ولی خانۀ من نیست”! وی در مورد کمبود دسترسی به منابع مطالعات در آن سال ها چنین مینویسد:” پسر دوم من که در آن ایام صنف نهم مکتب بود، از پول پس انداز خویش از یک مغازۀ ایرانی، کتاب ارزشمند «مثنوی معنوی» خداوندگار بلخ، مولانا جلال الدین بلخی را برایم خرید که تا الآن منحیث با ارزشترین هدیۀ زنگی از آن فیض میبرم”.

وی یاد داشت هایش را به این آرزوی قلبی که از چنان شخصیت ملی برگزیدۀ زن خردمند افغان بعید نمی باشد، چنین ختم می نماید:” جان و جسم ناچیز من فدای افغانستان وطن محبوبم گردد، خداوند توانا و بزرگ این سرزمین کهن، پر افتخار وحماسه ساز را آزاد و سرفراز بدارد و تا دنیا دنیا هست، مانند ستاره ای تابان در جهان آدمیت، صلح و ترقی بدرخشد.آمین”!

مرحومه هاجره ملکیار انسانی نهایت فاضل، خوش قلب، ادیب، مهمان نواز و با امتیازات روابط اجتماعی وسیع و پسندیده با هموطنان افغان خویش بوده است و در جوار دسترسی به جهان شعر و ادبیات زیبای دری و داشتن مزایای اخلاقی و تربیت عالی، از تواضع ، مهمان نوازی و بزله گویی خاصی برخوردار بود.

منزل آنان نهایت ساده و با گنجینۀ معتبر آثار دانشمندان و شعرای ادبیات دری و کتب گوناگون به ارتباط موضوعات مادر وطن، تزئین یافته است که هر جلد آن از مطالعات وسیع و دسترسی به جهان علم و معرفت ایشان را بیان مینماید. البته چنان محیط دلپسندی با آثار و دست آورد های هنر و صنایع افغانی دقیقاً فضای خاص مهمان نوازی زن و شوهر دانشمند و وطن دوستی را خاص و برگزیده میساخت، مخصوصاً که با تواضع و پیش آمد نهایت افغانی از مهمانان پذیرایی میگردید.

هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق       ثبت است بر جریدۀ عالم دوام ما

در حالیکه با تسلیمی به مقدرات بندگان، که بدون شک به ارادۀ خداوند توانا و لایزال ارتباط میگیرد، فقدان دوستان معزز ما مرحومان عمر ملکیار و هاجره حسینی ملکیار، در حقیقت ضایعۀ جبران ناپذیری در جهان علم و معرفت و حوزۀ فرهنگی جامعۀ افغانی بوده می تواند. از خداوند بزرگ برای هریک از فرزندان شان محترمان داوود جان، نادر جان و طارق جان ملکیار و بقیه فامیل ملکیار و حسینی صبر جمیل و برای دوستان متوفی بهشت برین را تمنا مینماییم. آمین!