سرگذشت میرویس خان هوتک، استعمار ستیز بزرگ

بسم الله الرحمن الرحیم

در سال ۱۶۷۳ میرمن نازو انا همسر شاه عالم یکی از خان های قبیله هوتکی غلجائی کودکی به دنیا آورد، نام این کودک را میرویس گذاشتند ، بله ، او میرویس بود ، میرویس هوتک بنیان گذار سلسله هوتکی ها ، کسی که با شجاعت و درایتی مثال زدنی دست صفویان ایران را از خاک پاک افغانستان کوتاه کرد و سلسله هوتکی های قندهار را بنیان گذاشت .
میرویس پس از رسیدن به بلوغ ، به تجارت پرداخت ، وی مانند هر آزاده دیگری از مستعمره بودن کشورش رنج میبرد و با تمام وجود در پی آزادی کشورش بود اما سه چیز باعث تداوم اشغال افغانستان از سوی صفویان میشد :
۱_نبود یک اجماع ملی بر علیه بیگانگان
۲_روحانیونی که مردم را از قیام بازمیداشتند
۳_فئودال هایی که با دولت صفوی زد و بند داشتند .
میرویس برای نجات کشور از دست بیگانگان تصمیم گرفت که ابتدا در میان آنان نفوذ کند ، او در قندهار به عنوان انسانی شرافتمند مورد احترام همگان قرار داشت .
گرگین حاکم گرجستانی قندهار هدف اول او بود ، درایت میرویس خان به زودی توجه گرگین را جلب کرد و میرویس ابتدا مشاور گرگین و بعد کلانتر قندهار شد وی در مقام کلانتری هم همان حامی متواضع مردم خویش بود .
ظلم و ستم گرگین همچنان ادامه داشت ، بالاخره مردم قندهار از ظلم و ستم گرگین خان به ستوه آمدند و طومار دادخواهی تهیه کردند که به امضای میرویس خان و تعدادی از بزرگان سرشناس قندهار مزین شده بود .
این طومار به دربار صفوی فرستاده شد اما فرستادن آن نتیجه ای جز بدبین شدن گرگین نسبت به میرویس خان در پی نداشت .
میرویس و چند تن از سرشناسان شهر به دستور گرگین تحت الحفظ و به عنوان دشمنان دولت به دربار ایران فرستاده شدند ، میرویس با درایت و ذکاوت خودش را از این مهلکه نجات داد و اجازه سفر حج را گرفت و پس از به جا آوردن مراسم حج به قندهار بازگشت .
گرگین اما باخبر نبود که میرویس در اصفهان صدراعظم را نسبت به او ظنین ساخته و از دربار منشور کلانتری قندهار و در سفر حج از روحانیون بر علیه او و دولتش فتوا گرفته است .
میرویس همچنان در طول این سفر مردم ولایت های مختلف را برای قیام آماده کرده بود ، در سال ۱۷۰۹ جرگه مخفیانه ای برگذار شد و قیام ملی برای رهایی افغانستان توسط اعضای جرگه تصویب شد ، اکنون تاجیک ، پشتون ، هزاره و بلوچ همه بیصبرانه منتظر بودند فرمان قیام از سوی میرویس خان صادر شود تا دمار از روزگار صفویان دربیاورند .
بالاخره در سال ۱۷۰۹ قیام مردم افغانستان به رهبری میرویس خان نیکه بر علیه دولت اشغالگر صفوی به وقوع پیوست و گرگین و سپاهیان او از دم تیغ آزادی خواهان افغان گذشتند و میرویس نیکه اساس دولت بزرگ هوتکی را در قندهار گذاشت .

سکه زد بر درهم دارالقرار قندهار
خان عادل شاه عالم میرویس نامدار

دولت صفوی برای نابودی این دولت جوان بارها سپاهیانش را به قندهار گسیل کرد ولی میرویس و مردم دلیر افغانستان به سختی از دولت ملی شان دفاع کردند و دمار از روزگار اشغال گران در آوردند .

میرویس خان بالاخره در سال ۱۷۱۵ پس از سالها تلاش برای سربلندی و آزادی کشورش درگذشت و در کهکران به خاک سپرده شد .

روحش شاد و یادش گرامی باد .

۲۷_۴_۱۳۹۹
منبع :
افغانستان در مسیر تاریخ ، مرحوم میر غلام محمد غبار ، ص ۳۱۶ تا ۳۲۳