د جګړې لپاره د طالبانو اوسنۍ موقف سم دی؟

قطر کې د اسلامي جمهوریت او طالبانو مذاکراتي ټیمونو ترمنځ دوه موضوعاتو باندې جنجال او بحثونه دوام لري، که دا دوه موضوعات حل شي، زیات امکان شته چې دواړه لوري اوربند باندې هوکړې ته ورسیږي.

دا ښکاره ده چې بین الافغاني مذاکرات د میاشتو او ورځو خبره نه ده چې ټولو مواردو باندې هوکړه وشي، بلکې دا یو اوږد زمان او اوږدو بحثونو ته اړتیا لري، نو د دې لپاره چې وینه تویدنه ودریږي او د باور کاملا فضا رامنځ ته شي، افغانان اوربند غواړي.

د کاري اصولو په توافق کې شل موضوعات شته چې باید توافق پرې وشي، له دې موضوعاتو اتلس باندې توافق شوی او دوه موضوعات یو څه جنجالي شوي چې بحثونه یې اوږده کړي او ټکني کړي دي.

طالبان د بین الافغاني مذاکراتو دوام له امریکا سره د شوې هوکړې په دوام غواړي، په داسې حال کې چې د امریکا هوکړه او بین الافغاني خبرې جلا ډلې او جلا بحثونه دي چې نباید دې بحثونو کې ورګډ شي.

بله موضوع چې کاري اصولو باندې توافق یې ځنډولی، طالبان غواړي حنفي فقهه د سند په توګه وړاند کړي، خو د اسلامي جمهوریت پلاوی حنفي فقهې تر څنګ جعفریه فقهه باندې هم د ځینو مسایلو حل غواړي.

نو په دې ټول باور لري چې جګړه د حل لار نه ده او ټول جنجالونه د بحثونو په پایله کې د سیاسي توافق له لارې حل کیدلی شي، خو طالبان بیا هم تاوتریخوالی نه کموي او له اوربند تيښته کوي.

اوس افغان ولسمشر چې د يو پلاوي په مشرۍ دوحه کې دی، غوښتنه کړې چې هغه جنجالي موضوعات چې کاري اصولو باندې توافق یې ځنډولی، هر څه ژر باید حل او له مخې پورته شي، تاوتریخوالی کمیدل او اوربند د افغانانو غوښتنه ده او باید هر څه ژر ورته ورسیږي، مخکې ژمنه شوې وه چې د مذاکرتو له پیل سره به اوربند کیږي، حکومت د دې ژمنې د عمل غوښتنه لري.

همدا جالبه ده چې طالبان د خبرو دوام له امریکا سره د هوکړې په دوام غواړي، خو له امریکا سره په شوې هوکړه کې هغې مادې ته ژمن نه دي چې د تاوتریخوالي د کمیدو هوکړه یې کړې وه.

طالبانو ویلي و چې کله بین الافغاني مذاکرات پيل شول، په همغه ورځ به تاوتریخوالی کمیږي او دواړه لوري به اوربند ته رسیږي.

ولسمشر له مذاکراتي ټیم سره په لیدنه کې هغوی ته د پوره صلاحیت او حوصلې ډاډ ورکړی دي.

ولسمشر مذاکراتي ټیم ته تازه بیا لارښوونه وکړه چې پوره صلاحیت لرئ او له ټولو مشکلاتو سره نباید حوصله له لاسه ورکړي، مذاکره باید په خپل وطني تعهد سره مخکې یوسي.

تمه شته چې طالبان او د اسلامي جمهوریت پلاوی به په دوه جنجالي موضوعاتو چې د کاري اصولو توافق ځنډولی، په راتلونکو څو ورځو کې توافق ته ورسیږي.

نو په پایله کې ویلی شو چې نباید دوه موارد د دې لامل شي چې هره ورځ لسګونه کسان چې ملکی وګړي او د ښکیلو اړخونو کسان پکې شامل دي، ووژل شي.

اوربند او د تاوتریخوالي کمیدل د ټولو افغانانو غوښتنه ده او په دې موضوع کې د طالبانو د ډيرو جنګیالیو ژوند هم ژغورل کیږي.

که یوه ورځ مخکې توافق وشي، تاوتریخوالی کم شي او اوربند وشي، د لسګونه کسانو ژوند ژغورل کیږي.