اعتیاد پاکستان به مواد مخدر

در گذشته ، سرویس های مخفی پاکستان  از سود قاچاق مواد مخدر برای تامین بودجه گروه های نیابتی در جنوب آسیا استفاده می کردند.

دیپلومات-حبیبه آشنا مرهون

مترجم – سید جمال اخگر

مناطق شامل افغانستان، ایران و پاکستان که بنام هلال طلایی جنوب آسیا نیز یاد می شود ، محل اصلی تولید ، قاچاق و توزیع تریاک و هروئین است .

طی چند دهه گذشته مشکلات جنگ ، تروریسم و تغییر منظر سیاسی تجارت فعال هروئین را در سراسر منطقه تسهیل کرده است.

سه مسیر قاچاق هروئین که از منطقه هلال طلایی منشا می گیرد بخوبی مشخص شده است.

بیشترین مقدار هروئین افغانستان از مسیر بالکان از طریق ایران و ترکیه به اروپا قاچاق می شود.و از مسیر شمالی هروئین به فدراتیف روسیه و آسیای میانه می رسد .

به دلیل افزایش تدابیر امنیتی و تنفیذ قانون در امتداد این دو مسیر ، مسیر های جایگزین که بنام مسیر جنوبی یاد می شود برای انتقال هروئین به ایران و پاکستان و از این کشور ها از طریق دریا و هوا به سایر نقاط جهان ، مورد استفاده قرار می گیرد.

یکی از عوامل که باعث شده است پاکستان از نظر قاچاق مواد مخدر در ردیف اول قرار گیرد ، موقعیت جغرافیایی آن کشور در کنار افغانستان بزرگترین تولید کننده تریاک جهان می باشد.

این کشور از زمان تأسیس از هیچ نوع  سعی و تلاش در راستای استفاده از این موقعیت جغرافیایی به نفع خود دریغ نورزیده است . از پول که از درک تجارت مواد مخدر بدست میاید برای تمویل مالی گروه های تروریستی نیابتی استفاده می شود .

دیوید کلمن یکی از متهمان اصلی حملات ۲۶ / ۱۱ شهر بمبی هند و عضو لشکر طیبه پرده از نقش پاکستان در استفاده از  مواد مخدر در تمویل تروریسم برداشت.

وی در جریان بازجویی در سال ۲۰۱۰ ، رابطه سازمان اطلاعاتی پاکستان یا ISI را با قاچاق مواد مخدر و حمل سلاح توسط تروریست ها به هند را افشا کرد.

در حال که کشت تریاک در پاکستان تا اندازه ی از بین رفته است ، این محصول هنوز در بخش های وسیعی از  ولایات جنوبی افغانستان که تحت کنترول گروه طالبان قرار دارد  مانند، قندهار وهلمند ، کشت می شود.

به گفته تحلیلگران ، تریاک و هروئین منابع اصلی درآمد طالبان را که ۸۰ در صد مناطق تولید مواد مخدر در افغانستان را زیر کنترول دارند، تشکیل می دهد.

چگونگی انتقال مواد مخدر به سایر کشور ها یکی از مشکلات است که طالبان با آن روبرو هستند. درین جا پاکستان نقش تسهیل کننده را بازی می کند. محموله های مواد مخدر ، با همکاری مقامات پاکستان ، از طریق مرزهای پاکستان و افغانستان قاچاق می شود. از آنجا این محموله ها به بنادر  هوایی و دریایی پاکستان انتقال می یابد و سپس به مقاصد کشور های چین ، جنوب شرقی آسیا، آفریقا و اروپا می روند.

به اساس گزارش جهانی مواد مخدر سازمان ملل متحد در سال 2012 “پاکستان مسیر کلیدی ترانزیت به ارزش ۳۰ میلیارد دالر از همسایه افغانستان فراهم می کند.

یکی از دلایل عمده  که پاکستان علاقمند حاکمیت دوباره طالبان در افغانستان است ، احیای کارتل های مواد مخدر است که از طریق آن بودجه بیشتری برای حمایت از گروه های تروریستی نیابتی خود بدست بیاورد.

اظهارات تعداد زیادی از بازداشت شده گان پاکستانی متهم به قاچاق مواد مخدر از نقش پاکستان در انتقال مواد مخدر به سایر کشور ها پرده برداشته است .

شهباز خان یکتن از اتباع پاکستان ، رهبری یک باند قاچاق مواد مخدر بنام DTO مستقر در افغانستان و پاکستان را به عهده داشت ، که مقادیر زیادی مواد مخدر را در سراسر جهان تولید و توزیع می کرد.

وی در دسامبر سال 2016 توسط مقامات لیبریادستگیر شد و بعداً به ایالات متحده جایی که در سال 2019 به جرم توطئه و تلاش برای تورید هروئین به ایالات متحده به 15 سال زندان محکوم شده بود دیپورت شد.

در ماه می سال 2017 ، مقامات نیروی مرزی انگلیس یکی از  پرواز های خطوط هوایی بین المللی پاکستان (PIA) از اسلام آباد به لندن را در فرودگاه هیترو توقیف کرد. بعدا سازمان ملی جرائم انگلیس اعلام کرد که در نقاط مختلف هواپیما مقدار زیاد هروئین پنهان شده است .

در مارچ ۲۰۱۸ ، دو نفر از خدمه کابین که در یک پرواز PIA ، اسلام آباد- پاریس (PK-749) در حال سفر بودند ، به جرم قاچاق مواد مخدر در پرواز دستگیر شدند.

گمان ها وجود دارد که درین اواخر ، شرکت هواپیمایی PIA  به دلیل قاچاق مواد مخدر توسط اتباع پاکستانی یا استفاده از ویزای  هنگام ورود یا  VoA ،  زیر زره بین مقامات قطر قرار گرفته است .

در همین حال گفته می شود که مقامات قطر اسناد و تصاویر و ویدیو های اعتراف قاچاقچیان مواد مخدر دستگیر شده اتباع پاکستان را در اختیار دارند.

اگر این گمانه زنی ها حقیقت داشته باشد، در صورت عدم اقدام پاکستان برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر به قطر ، قطر می تواند تسهیلات ویزای پس از ورود یا VoA را برای اتباع پاکستان به حالت تعلیق درآورد.

موضوع قاچاق مواد مخدر می تواند روابط دو جانبه پاکستان  و اعتبار بین المللی آن را از بین ببرد.

سوال اینجاست که چرا پاکستان بخواهد برای بهره مندی از مواد مخدر روابط خود  با سایر کشورها را به  به خطر بیاندازد ؟ پاسخ این است که پول حاصل از قاچاق مواد مخدر برای  برنامه ی بزرگتر پاکستان برای حمایت از گروه های تروریستی نیابتی مورد استفاده قرار می گیرد.

با توجه به جلسه عمومی گروه ویژه اقدامات مالی دولتی (FATF) که قرار است در اواخر ماه جاری برگزار شود ، نقش پاکستان در تأمین بودجه سازمان های تروریستی از طریق قاچاق مواد مخدر  مطمئناً مورد  بحث قرار خواهد گرفت  ، زیرا این سازمان قرار است روی این که آیا پاکستان را شامل لست سیاه کند یا خیر تصمیم می گیرد .

 اگر پاکستان نمی خواهد شامل لیست سیاه سازمان اقدامات مالی شود ، باید برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر اقدام کند.

اگر پاکستان از سوی سازمان FATF شامل لست سیاه شود ، اقتصاد متزلزل این کشور نابود خواهد شد.