!صلح صلح صلح

قرآن کریم در این راستا یک حقیقت اجتماعی تربیتی را بازگو می کند ، زیرا جامعه انسانی در حقیقت یک دهکده ای بیش نیست و افراد آن همانند اعضای یک پیکرند ، هر لطمه ای به عضوی از اعضای این پیکر برسد اثر آن کم وبیش در سایر اعضا آشکار می گردد ، زیرا یک جامعه بزرگ از افراد تشکیل شده وفقدان یک فرد خواه ناخواه ضربه ای به همه جامعه بزرگ انسانی است .

فقدان او سبب میشود که به تناسب شعاع تاثیر وجودش در اجتماع محلی خالی بماند وزیانی از این رهگذر دامن همه را بگیرد.همچنین احیای یک نفس سبب و احیای سایر اعضای این پیکراست،زیرا هر کس به اندازه وجود خود در ساختمان مجتمع بزرگ انسانی و رفع نیازمندی های آن اثر دارد بعضی بیشتر و بعضی کمتر.

از اینجاست که قرآن کریم موضوع را بسیار هایزاهمیت دانسته و به خون انسان ارج می گذارد و به خاطر عدم ریختن یک قطره خون انسان مسلمان ، مسلمان را به صلح آشتی دعوت نموده و می فرماید: (والصلح خیر) یعنی صلح و آشتی کردن با یکدیگر بهتر است واین فرمان الهی عام بیان شده که درآن تمام اختلافات ، منازعات ، معاملات ، خصومت های فردی ، اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی ، ذات البینی و بین المللی را در بر داشته ، الفاظ قرآن کریم عام بوده که صلح بهتر است .

دانشمندان عالم اسلام حضرت علامه مفتی محمد شفیع عثمانی دیوبندی درتفسیرایه مبارکه چنین می نگارد:

به اینکه طرفین برخواسته های خود اسرار کنند بهتر است که هریک از مقدار خواسته های خویش دست بردار شده به روش معتدل ومعقولی راضی شده بین یکدیگر صلح وآشتی برقرار نمایند ، زیرا رسول الله “ص” می فرماید: (کل صلح جائز بین المسلمین الا صلحا أحل حراما وحرم حلا لآ والمسلمون على شروطهم إلا شرطا حرم حلالا ) .

ترجمه: هرگونه صلح در میان مسلمانان جایزاست مگر آن صلح که در آن حرام حلال ، یا حلال و حرام ، قرار داده شود ومسلمانان باید به شروط مقرره خویش پایبند باشند، مگر آن شرایطی که با وسیله آن حلال حرام ، کرده شود.

چون هر صلح عمومآ جایز قرار داده شده از این عمومیت امام اعظم “رح” این مسئله را استنباط کرده که تمام اقسام صلح جایزاست چه با اقرار باشد مثلا مدعی علیه چنین اقرار کند که طبق ادعای مدعی برذمه من هزار درهم واجب الادا است سپس براین توافق ، صلح برقرار گردد ، که مدعی مقدار از آن را رها کند یا به عوض آن از او جنس قبول کند . با این که مدعی علیه نیست به اعانه اقرار کند ونه انکار می گوید : حقیقت هرچه است ، اما من میخواهم براین مقدار با تو صلح کنم یا مدعی علیه ادعا را قطعآ انکار کند: اما با وجود انکار می خواهد جهت قطع نزاع چیزی بدهد وبرآن صلح برقرار شود، این هر سه نوع صلح جایز است ( تفسیر معارف القرآن ، جلد 4 صفحه 175)

جمله والصلح خیر این کوتاه پر معنی ، اگر چه آیه مبارکه درمورد اختلافات خانوادگی ذکر شده ولی بدیهی است ، یک قانون کلی و عمومی وهمگانی را بیان میکند که در همه جا اصل نخستین ، صلح و صفا و دوستی و سازش است ، نزاع و کشمکش و جدایی برخلاف طبع سلیم انسان وزندگی آرام بخش او است ، لذا جز درمورد ضرورت واستثناء نباید به متوسل شد ، برخلاف آنچه بعضی از مادی ها می پندارند که اصل نخستین درزندگی بشر همانند سایر جانداران ، تنازع بقاء و کشمکش است و تکامل از این راه صورت میگیرد، وهمین طرزتفکر شاید سرچشمه بسیاری از جنگ ها وخونریزی های قرون اخیرشده باشد، درحالیکه انسان به خاطر داشتن عقل وهوش ، حسابش از حیوانات درنده جدا است ، وتکامل او درسایه تعاون میگیرد نه تنازع ، واصولآ تنازع بقاء حتی درمیان حیوانات ، یک اصل نخستین در زندگی بشرصلح وصفا ودوستی وسازش است ، نه تنازع وباهم نزاع کردن ، اختلافات ، خصومت ، جنگ وخونریزی ، والاتاثیرات ناگوار آن را درچند دهه جنگ های تحمیلی وخانمانسوز به خصوص تاثیرات ناگوار ناشی از جنگ را بر وضعیت تعلیم وتربیه ، صحت عامه ، اقتصاد وپیشرفت وترقی ونا امنی داشته است.

تمام هست و بود این ملت مظلوم را به باد هوا سپرده ، صدها انسان معصوم وبی گناه را به خاک وخون کشیده ، صدها عالم و دانشمند فقهی و مدرس ، معلم ومربی ، انجنیر، حبیب و اهل خبره و معارف را در زیر خاک مدفون کرده ، هزاران طفل را بی پدر و بی مادر، یتیم وبی سرنوشت ساخته ، صدها پدر ومادر را از داشتن اولاد ونورچشم محروم گردانیده ، هزاران زن را بیوه و بی سرپرست صدها انسان بی دفاع را معیوب و معلول نموده ، میلیون ها انسان بیچاره مهاجر آواره شده صدها خانه وکاشانه ، قریه و قصبه ، شهر و بازار ایران ، صدها مکتب ودیوان تباه ، صدها محصل و متعلم محروم از نعمت درس تدریس شده صدها آثار عتیقه و ارزش های فرهنگی و باستانی یا نابود شده ویا به غارت برده شد، بالاخره تمام ملت را یکی پی دیگری بسوی اختناق و اختلاف ، عداوت و دشمنی وبرادرکشی سوق داده ، تخم نفاق و شقاق را در میان ساکنان این مرزوبوم کاشته است .

بناء یکبار دیگر تمام جهات درگیر را بسوی وحدت و یکپارچگی ، اتحاد و اتفاق ، برادری و اخوت اسلامی ، تعاون و همکاری دعوت نموده و از خداوند خیر الناصرین استدعا می دارم تا این ملت مجاهد و شهید پرور را مورد مهربانی و شفقت دائمی خویش قرار داده و این ملت را از اختلاف و تفرقه و تشنج نجات بسوی رستگاری و فلاح دارین سوق دهد.