تغییر جهت کلمبیا به چپ: “مد و جزر چپ” جدید در امریکای لاتین؟

تغییر جهت کلمبیا به چپ: “مد و جزر چپ” جدید در امریکای لاتین؟

پیروزی انتخاباتی جناح چپ گوستاوا پترو در کلمبیا نشان دهندۀ ظهور نوع جدیدی از سوسیالیسم در منطقه است

Tatiana Garavito and Nathan Thanki:نویسندگان

ترجمه: میرعبدالرحیم عزیز

6/23/2022

گوستاوو پیترو، نامزد چپگرای ریاست‌ جمهوری کلمبیا و همکار او برای معاونت ریاست‌ جمهوری فرانسیا مارکوز از ائتلاف پیمان تاریخی، موفقیت  پیترو را در دور دوم انتخابات ریاست‌ جمهوری در موویستار آرینا، در بوگوتا، کلمبیا، در 19 جون 2022 جشن گرفتند

آفتاب برای کلمبیائی‌ ها در یک روز نو در حال طلوع است، بخصوص برای کسانیکه فرانسیا مارکوز، معاون رئیس‌ جمهور منتخب، آنها را (هیچ‌ کسان) می ‌نامد: زنان، جوامع بومی، افریقایی – کلمبیائی‌ ها، همجنس گرایان، طبقه کارگر، افراد ناتوان و سائرین که به طور نامتناسبی زیر ضربۀ فقر، خشونت دولتی، تبعیض و تخریب محیط زیست در کشور قرار گرفته اند.

روز یکشنبه (19 جون)، گوستاوو پیترو، رئیس بلدیۀ سابق بوگوتا و نامزد او برای معاون رئیس جمهور، مارکوز، فعال محیط زیست، با کسب بیش از 50 درصد از کل آرا در انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا، تاریخ ساز شدند و خود را برای تشکیل اولین دولت جناح چپ و مترقی این کشور آماده ساختند.

این موفقیت آسانی نبود. در دور دوم انتخابات، گوستاوو و فرانسیا در برابر رودولفو هرناندز، فرد متنفذ و فعال امور ساختمانی جناح راست که از حمایت ایوان دوکو، رئیس‌ جمهور محافظه‌ کار مستعفی، حزب راستگرای (دموکرات مرکزی) که بیش از دو دهه در قدرت بود و سائر نخبگان قدرتمند و رسانه ها برخوردار بود، رقابت نمودند.

با وجود به راه انداختن یک مبارزۀ انتخاباتی تهاجمی و با بودجۀ خوب و  متمرکز بر مبارزه با فساد، هرناندز – که خود به اتهامات فساد مواجه است – نتوانست حمایت کافی برای بردن کرسی ریاست جمهوری را به دست آورد. در انتخاباتی که بالاترین میزان مشارکت در تاریخ کلمبیا را داشت، میلیون‌ها تن به دو حزب چپگرای ضد نظام که نوید تغییرات اجتماعی و اقتصادی عمیق را میداد، رأی دادند.

موفقیت پیترو و مارکوز تصادفی نبود – سالها سازماندهی مردمی و ایجاد ائتلاف چپ به این لحظه منتهی شد. در واقع، مدت ها قبل از این انتخابات، نشانه هائی از یک تغییر جهت مترقی در کلمبیا وجود داشت.

در اواخر سال 2019، زمانی که دولت دست راستی رئیس جمهور دوکو پیشنهاد کاهش حد اقل دستمزد کارگران زیر 25 سال را ارائه کرد، جوانان خسته از سختگیری اقتصادی و حاشیه ‌نشینی در سراسر کلمبیا به جاده‌ ها آمدند و یک اعتصاب ملی را آغاز کردند. اعتصابی که کشور را به بن بست کشاند. اعتصابات و اعتراضات حتی در اوج COVID-19 ادامه یافت. در آوریل 2021، افزایش مالیات، فساد و پیشنهاد اصلاحات صحی توسط دولت موج اعتراضات جدیدی را به راه انداخت. تقریباً در همه شهرها، مردم برای خواستار تعلیم و تربیۀ بهتر، حمل و نقل عمومی و مراقبت های صحی و ابراز نارضایتی خود با دولت به جاده ها ریختند. دولت با خشونت به اعتراضات پاسخ داد. به گفته سازمان ملل، دست حد اقل 44 معترض کشته و صدها نفردیگر  زخمی شدند.

هنگامی که پیترو و مارکوز مبارزات انتخاباتی خود را در سال 2022 آغاز کردند، خواسته های برآورده نشده “پارو ناسیونال” و اعتراضات مردمی که پس از آن رخ داد، همچنان ذهن بسیاری از کلمبیائی ها را به خود مشغول ساخته بود. علیرغم مقاومت شدید نظام، مردم به وضوح آماده – و فعالانه خواهان – تغییرات سیستمی بودند. با وجود این، پیشنهادات مبارزاتی ارائه شده توسط پیترو و مارکوز هنوز نسبتاً معتدل بود: آنها وعدۀ اصلاحات مالیاتی را دادند که برای دولت بیشتر پول می آورد تا برای  بهبود سیستم‌ های صحی و تعلیم و تربیه کشور و پایان دادن به وابستگی کلمبیا به سوخت های فوسیلی از طریق انتقال انرژی مصرف نماید. با این حال، تشکیلات جناح راست استدلال کرد که پیشنهاد متواضعانه “بیش از حد جاه طلبانه”، “غیر واقعی” و حتی “غیر موثر” است – شاید به این دلیل که پیترو قصد دارد بودجۀ اضافی مورد نیاز خود را نه از طریق افزایش مالیات بر اقلام غذائی مانند رئیس جمهور دوک، بلکه با افزایش مالیات بر 4000 خانواده ثروتمند کشور، حذف برخی از مزایای مالیاتی شرکت ها، افزایش برخی تعرفه های واردات و هدف قرار دادن فرارهای مالیاتی به دست آورد.

پیروزی پیترو و مارکوز در انتخابات، آغاز فصل جدید و مثبت نه تنها در کلمبیا بلکه در کل منطقه به دلایل مختلف است.

اول و مهمتر از همه، پیترو با وعدۀ تبدیل کلمبیا به یک رهبر در مبارزۀ جهانی علیه تغییرات اقلیم، برندۀ ریاست جمهوری شد. او بارها برعزم خود برای بهبود معیار های زندگی مردم کلمبیا و در عین حال تلاش برای نجات جنگل های بارانی آمازون تاکید کرد. پیترو در نطق پیروزی خود به صراحت از دیگر رهبران مترقی امریکای لاتین خواست تا پایان دادن به وابستگی کشورهای خود به سوخت های فوسیلی را بخشی از برنامه های خود برای دستیابی به عدالت اقتصادی و اجتماعی قرار دهند.

آنچه پیترو در نطق پیروزی خود گفت، تکرار بسیاری از پیشنهاد های مرتبط با تغییرات اقلیم بود که در طول مبارزات انتخاباتی خود ارائه کرد، مانند ممنوعیت فوری استفاده از چشمه های نفتی غیر متعارف، پروژه‌ های آزمایشی شکستن توسط فشار آب، توسعه چاه ‌های دور از ساحل  و پایان دادن به مجوزهای جدید اکتشافی سوخت فوسیلی.

گوستاوو پیترو و فرانسیا مارکوز به جای تولید و مصرف سوخت فوسیلی که ویرانی، بی جائی و خشونت زیادی را برای کلمبیا به ارمغان آورده است، متعهد به ایجاد یک اقتصاد سبز جدید هستند. انتقال انرژی عادلانه ای که کلمبیا اکنون متعهد به انجام آن تحت هدایت دولت جدید خود است، یک طرح موفقیت برای جنبش های زیست محیطی در سراسر امریکای لاتین و جهان فراهم می نماید.

نتایج انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا همچنین منبع الهام برای جنبش های اجتماعی مترقی در سراسر جهان خواهد بود. پیترو و مارکوز به وضاحت نشان دادند که سازماندهی مصمم مردمی و ایجاد ائتلاف می تواند نتایجی را حتی در برابر فشار عظیم تشکیلات جناح راست به دست آورد. در طول این فصل انتخاباتی، رقبای پیترو بر مشارکت گذشته او در گروه شورشیان M19 تأکید کردند که – در دهه 1990 از صحنه خارج شده بود –  تا مردم کلمبیا را علیه او تحریک نمایند. وقتی این عمل  نتیجه نداد، آنها شروع به تحریف وعده‌ هائی کردند که او در مانیفست خود داده بود تا او را یک نامزد غیر جدی جلوه دهند که قادر نیست از عهدۀ مشکلاتی که کشور پیش رو دارد، بر آید.  اما هیچ ‌یک از این مبارزات برای بد نام کردنش به کمک پیوند های محکمی که پیترو و مارکوز با جوامع بومی، افریقائی – کلمبیائی‌ها، دهقانان، زنان، افراد دارای تنوع جنسی و بسیاری از حوزه‌های ستراتژیک دیگر در طول سال‌ ها ایجاد کرده بودند، موفق نگردید.

در مجموع، پیروزی انتخاباتی پترو و مارکوز نه تنها یک پیروزی برای کلمبیائی‌ها، بلکه برای همه مردم منطقه است، زیرا نشاندهندۀ آغاز یک “جنبش چپ جدید” در امریکای لاتین است – یعنی ظهور موج جدیدی از سوسیالیسم که عدالت اقلیمی را در نفس شعار خود قرار داده و آماده است تا شیوه زندگی و ارتباط ما با یکدیگر را برای محافظت از آیندۀ جمعی تغییر دهد.

چهار سال آینده برای دولت جدید کلمبیا آسان نخواهد بود، زیرا باید علیه یک تشکیل دست راستی آسیب دیده اما همچنان قوی که به دنبال پس گرفتن قدرت است، کار نماید. اما علیرغم تمام مشکلاتی که هنوز در افق وجود دارد، با روی کار آمدن پترو و مارکوز، “هیچ کسان” در کلمبیا و در سراسر منطقه اکنون می ‌توانند به تلاش‌های خود برای ساختن آیندۀ عادلانه، مرفه و همه جانبه برای همه‌ که عاری از تهدیدات خشونت، گرسنگی و ویرانی اقلیم است سرعت بخشند.