په انسان کې جنسي، احساسي او عاطفي وده

په انسان کې جنسي، احساسي او عاطفي وده د انساني اړيکو په برخه کې له ودې سره يو ځای د زېږون له لمړنۍ شېبې څخه پيلېږي. تر درې کلنۍ پورې په هلکانو او نجونو کې يو ډول وي. له درۍ کلنۍ څخه وروسته د هلک او نجلۍ لارې بدلېږي خو دواړه له درې کلنۍ څخه تر شپږ کلنۍ پورې يوې بېلګې ته اړتيا پيداکوي چې ځان ورسره ورته کړي.
که چېرې پلار بې‌مسئوليته، بې‌پروا، غصه‌ناک، جګړه‌مار، وهونکی، بدژبی، قهرجن، ميرغضب او يا د ښځې هرې خبرې ته «هو صايب» وي ماشوم (هلک) د مور تقليد پيلوي او ځان ورسره لومړی خواخوږی او بيا همرنګه احساسوي او هم‌مهاله پکې کرکه او مينه يو ځای وده کوي. مور هم د مينې او يا هم د غصې او زور له لارې په آګاهانه او ناآګاهانه توګه ماشوم داسې روزي چې د دې خبرې ومني او په تدريجي ډول يې د مېړه تشه ډکه کړي.
دا رنځوره اړيکه په ځوانۍ کې يوه داسې پړاو ته رسي چې زوی ځان د مور خادم، ساتندوی او ژغورندی احساسوي. مور خپله لومړنۍ، وروستنۍ او بې‌پايه مينه ګڼي. کله چې مذهبي او دوديز باورونه پرې سرباری شي د ګناه او اوبال وېره يې لا د دې اړيکې تل ته ننباسي.
دا ډول ستر شوي هلکان له ښځو سره په مساوي اړيکه نه پوهېږي، ښځې ته د ځان په څېر د عادي او مساوي انسان په سترګه نه ګوري بلکه همېشه د ښځو تر اغېز لاندې وي او ځان يو ډول ترې ټيټ او کم بولي او دغه د ځان ټيټ ګڼلو حس د احترام، درناوي، زړسوي، حق او سلو نورو ښکليو نومونو تر پوښ لاندې پټوي.
په دې حالت کې ميندې په آګاهانه او ناآګاهانه توګه د خپل مېړه ځای زوی ته ورکوي او هغه څه ترې غواړي چې بايد مېړه يې ورته وکړي. که زوی واده وکړي د مور او نګور دښمني پيلېږي. که زوی د ښځې کومې خبرې ته غوږ ونيسي مور مروره وي او حتا تر دې چې شپېته کلنه مور د پينځه‌ويشت کلنې نګور سره په جامو، بوټانو او …. سيالي کوي.
د اکثرو افغان کورنيو ډېرې ستونزې له همدې ناسمې روزنې پيلېږي. هلک دا توانايي نلري چې مور ته نه ووايي او د خپلې مېرمنې سره يو نورمال ژوند وکړي.
کله چې مور مړه شي دغه ناسم روزل شوی هلک بيا د ښځې هرې خبرې ته «هو صايب» شي او په نتيجه کې د خپل ژوند ټول خواږه د هغه کرکې او مينې ترمنځ هېر کړي چې له درې کلنۍ څخه تر شپږ کلنۍ پورې يې په وجود کې وده موندلې وي.
د دې برعکس هغه نجونې چې له پلار سره ځان ورته او يو شان کړي له همداسې ستونزو سره مخامخېږي، نرينه له ځان لوړ، پياوړی، غښتلی او په هر څه پوه ګڼي. ټول عمر د يوه نرينه خولې ته ګوري چې څه امر ورته کوي.
ماشومان که هلکان وي او يا جينکۍ هغه وخت سالم او روغ سترېږي چې د مور و پلار ترمنځ اړيکه سالمه، مساوي او پر متقابل درناوی ولاړه وي. يو اړخيز درناوی د تباهي سرچينه ده.