امریکا ته ايستل شوې افغان محصلانې د نوي ژوند کېسې کوي

فهیمه سلطاني چې اوس د ۲۱ کلونو ده نژدې دوه کاله کيږي چې په امریکا کې ژوند کوي او دا وخت د اريزونا ایالت د تمپي ښار له پوهنتون څخه د فراغت په درشل کې ده.

سلطاني او همزولې ېې هغه افغان نسل دی چې په افغانستان کې د امريکايي قواوو د شل کلن حضور په جریان کې رالوېان شوي. دوی په دغه دوره کې ښوونځيو او پوهنتونونو ته تللي، په مختلفو برخو کې ېې دندې اجرا کړي، خو له نژدې دوه کلونو راهیسې چې طالبانو پر افغانستان بیا واکمن شوي له تعلیم او کار څخه منع او په کور کېنول شوي دي. خو هغه چې بهر ته په تلو بريالۍ شوي یو شمېر ېې په دې توانېدلي چې خپلو زده کړو ته ادامه ورکړي.

سلطاني په افغانستان کې د کرونا وبا پر وخت په بنګله دیش کې د ښځو له پاره آسيايي پوهنتون کې آنلاین زده کړې کولې. هغه د ۶۰ نورو افغان مېرمنو سره د ۲۰۲۱م کال په دسمبر کې امريکا ته ورسېدله.

«له بحران او زیانمنونکو تجربو څخه راوتل»

د اريزونا پوهنتون څخه سوسن ایدګنګتون وايي «دغه مېرمنې له یو بحران او زیانمنونکې تجربې څخه راووتلې، دوی په الوتکه کې سپرې شوې او نه پوهېدې چې چېرته به ځي، بلاخره امریکا ته ورسېدلې.»

د اسوشتید پریس د رپوټ پر اساس، هغه بي ځایه شوي افغان محصلان چې د امریکايي افغان پوهنتون بورسونه لري، بورسونه ېې ورسره د امریکا په مختلفو برخو کې د مېشتېدا او د پوهنتونونو په کمپس کې د کورونو په پېدا کولو کې مرسته کوي.

په تولسا سیمه کې د پوهنتون یوه پروفیسورې، دانیل مکدونالد، یوه ټولنه جوړه کړې چې افغان محصلانې او ځوانان په کې منظمې غونډې کوي. میرمن مکدونالد وايي چې په دغه ټولنه کې په امريکا کې د هر څه په هکله پوښتنې کېدای شي، لکه کار موندنه، موزیم ته تلل، ورزش کول او داسې نور. هغه وايي: «دا واقعا یوه دوستانه ټولنه ده.»

له پوهنتونه تر فراغت وروسته کار او ماسترۍ ته تیاری

اکثرو دغو افغان نجونو او مېرمنو د تېرو دوو کلونو په جرېان کې د امریکا په مختلفو برخو کې پوهنتونو او کالجونو ته لارې پېدا کړې او اوس د فراغت په درشل کې دي او پر خپلو راتلونکو پلانونو کار کوي.

په دې ډله کې يوه هم په کابل کې د امریکايي پوهنتون محصله، ۲۲ کلنه مشعل عزیز ده. هغه په راتلونکو نژدې ورځو کې له پوهنتونه فارغېده چې کابل طالبانو ونیو. مشعل عزيز او درې نورې افغان محصلانې په الوتکه کې د قطر له لارې د امریکا نيوجرسي ته ورسېدې او بیا د ۲۰۲۲م کال په جنوري کې د بوستون ایالت یو پوهنتون کې داخله شوې.

مېرمن عزیز په پسرلي کې د بوستون ایالت له نورت ایسترین پوهنتون د اقتصاد او د محاسبې مدیريت له څانګې فارغه شوه او اوس په پام کې لري چې په راتلونکي مني کې په همدغه پوهنتون کې خپله ماستري پيل کړي. دغه بوروسونه په اکلاهما کې واقع د تالسا پوهنتون د طالبانو تر واکمنېدو صرف دوه ورځې وروسته د هغو افغانانو له پاره اعلان کړل چې وروسته به امریکا ته مهاجرت کیږي. دغه پوهنتون په ابتدا کې دوه بورسونه او بیا ېې پنځه نور اعلان کړل چې ځوانو افغانانو ته په نظر کې نیول شوي ول. پنځو نورو افغانانو هم بورسونه ترلاسه کړي چې په راتلونکې مني کې خپل تحصيلات پېل کړي.

په امریکا کې د خپلې خوښې ژوند خو ورسره خفګان

خو له دې ټولو فرصتونو سره سره، سلطاني د خپلې خور په ګډون هغو افغان نجونو له پاره خپه ده چې په افغانستان کې پاتې دي او له تعلیمه محرومه کړل شوي دي. د سلطاني خور په افغانستان کې پوهنتون وېل خو اوس په کور ناسته ده.

سلطاني وايي: «زه کولای شم پوهنتون ته ولاړه شم، په داسې حال کې چې په افغانستان کې په ميلیونو نجونې ورڅخه راګرځول شوي دي. زه چې کوم فرصتونه لرم، هغوی ېې نلري.» هغه زیاتوي: «زه دلته کولی شم د خپلې خوښې مطابق لباس واغوندم، خو په افغانستان کې اوس په ميلیونونو نجونې دغه فرصت نه لري.»

امریکا ته د تلو په انتظار کې

۲۶ کلنه یاسمین سهرابي بله افغان محصله ده چې اوس په پاکستان کې ده او غواړي امریکا ته د زدکړو له پاره لاړه شي. سهرابي په افغانستان کې امريکايي پوهنتون کې محصله وه. هغه وايي د طالبانو تر واکمنېدو یوه ورځ وروسته خبره شوه چې د امریکا د بولینګ ګرین په کنتاکي پوهنتون کې ېې داخله منظور شوې، خو بريالۍ نشوه چې د کابل هوايي ډګر ته دننه او امریکا ته پرواز وکړي.

سهرابي وايي چې یو کال وروسته په دې وتوانېده چې له خپلې کوچنۍ خور سره چې هغه هم د پوهنتون له خوا منل شوې وه، د پاکستان ويزه ترلاسه او اوس په پاکستان کې دي او هڅه کوي تر څو امریکا ته د تلو لارې چارې پېدا کړي. سهرابي او خور ېې وايي دوی اوس پر هغه څه چې له لاسه ېې ورکړي فکر نه کوي، بلکې په دې فکر کوي چې دوی هم وشي کولی له شلو نورو هغو افغانانو سره يو ځای شي چې راتلونکي مني کې په WKU  کې خپلې زده کړې پيلوي: «دا هغه موضوع ده چې په دې ورځو کې موږ ورباندې فکر کوو.»

دویچه ویله

***************************************