د مختلط میتود تحقیق تاریخ او تکامل

د اګست ۱۳م، ۲۰۲۳

مختلط میتود تحقیق چې عصري او پرمختللی میتودولوژیک حرکت بلل کیږي، یو ډير بډایه تاریخ لري. دا ډول تحقیق کیفي او کمي میتودونه سره یو ځای کوي او د تګلارو د ادغام پر مټ د پېچلیو پدیدو په اړه هراړخیز پوهاوی رامنځته کوي. دا څو اړخیزه میتودولوژي د دودیزو واحد‌میتود تګلارو د محدودیتونو په ځواب کې رامنځته شوې، چې په مختلفو رشتو او څانګو (صحت، تعلیم وتربیه، ټولنپوهنه، او تجارت) کې د پېچلیو پدیدو په اړه د ژور پوهاوي او هراړخیزو مالوماتو د رامنځته کولو د وړتیا لرلو له امله مشهوره شوې ده. د مختلط میتود د تاریخ او تکامل په اړه، په دې لیکنه کې د دې میتود اصلیت، پراختیا، کلیدي برخه اخیستونکو او ځینو مرحلو  په شمول، د دې حرکت د تکامل او اهمیت په اړه مهم خو لنډ مالومات لولو.

د مختلط میتود اصل د شلمې پېړۍ په لومړیو کې موندل کیدای شي، او دا هغه مهال دی، کوم وخت چې څېړونکو د کیفي او کمي میتودونو د یو ځای کارولو تجربه کول پیل کړل. د همدې پېړۍ په نیمایي کې مختلط میتود د یو نوي میتودولوژیک حرکت په توګه وپیژندل شو او د څېړونکو تر منځ یې کارول عام شول. په ۱۹۶۰مو او ۱۹۷۰مو کلونو کې څېړونکي د یو واحد میتود په توګه د کیفي او کمي میتودونو محدودیتونو ته متوجه شول او د داسې تګلارې په اړه بحثونه پیل شول چې له دې ډول محدودیتونو خالي وي. په دې مهال څېړونکي په دې فکر شول، چې آیا کوم نوی او ګډ میتود به د څېړنو د پوښتنې او د یوې پدیدې په اړه د هراړخیزې پوهې په تر لاسه کولو کې مرسته وکړي که نه؟، نو له همدې ځایه د مختلط میتود نوی انقلاب پیل شو.

۱۹۸۰م د مختلط میتود پر مټ د شننې او تجربو نوې لړۍ او نوی پېر ونومول شو او د مختلفو څانګو – لکه تعلیم، ټولنیز علوم، روغتیا او نورو – څېړونکو د کیفي او کمي میتود د ادغام او یو ځای کولو ګټې بیانول پیل کړل، چې تازه یې مختلط میتود ته د دریم میتودلوژیک حرکت نوم هم ورکړ. څېړونکي د داسې څېړنیزو پوښتنو لپاره د ځواب موندلو په لټه کې شول چې د کیفي اړخه د محتوا له نظره غني او له کمي اړخه دقیق او کره وي.

په ۱۹۹۰مه لسیزه کې د مختلط میتود په اړه لا زیات کار وشو او څېړونکو د دې میتود لپاره د رسمي کړنلارو، اصولو او میتودونو په رامنځته کولو پیل وکړ، چې دا کار د همدې میتود د ډيزاین، تطبیق او تحلیل لپاره د لارښوودونو او طرزالعملونو د رامنځته کولو سبب شو. په دې موده کې د نړۍ په هره برخه کې ځینې مهمو ادارو، لکه د امریکا د تعلیمي څېړنو او رواني څېړنو ټولنو، دا میتود د یو کره، هراړخیز او ارزښتناک میتود په نوم وپیژاند، چې د پېژندنې دې رسمي پروسې د مختلط میتود شهرت لا زیات کړ او په هره برخه کې څېړونکو د دې میتود کارولو ته مخه کړه.

تکامل

۲۱مه پېړۍ د مختلط میتود د بنسټیزه کېدو او د رسمي پروسو د رامنځته کېدو پېړۍ ده، چې په دې موده کې په مختلفو هیوادونو کې د مختلط میتود ژورنالونه رامنځته شول چېرته چې د مختلفو څانګو څېړونکو خپل کارونه او اکاډیمیک پرمختګونه شریکول او خپرول. علمي او اکاډیمیکو ادارو خپلو همکارانو او څېړونکو لپاره د رسمي روزنې روزنیز کورسونه او ورکشاپونه جوړ کړل؛ تر څو په دې برخه کې تر نورو شاته پاتې نشي، او د دې نوي میتود د تکامل په برخه کې یې برخه تر نورو برخوالو کمه او پیکه نه وي.

همدا ډول بسپنه ورکونکو ادارو، د ځینې اړینو او هراړخیزو څېړنیزو پوښتنو لپاره د ځواب موندلو په برخه کې د مختلط میتود ستاینه وکړه او دې برخې ته یې پریمانه پیسې او بودیجه ځانګړې کړه، چې دې مالي مرستې هم د دې نوي حرکت او انقلاب له پرمخیون سره بې‌سارې مرسته وکړه. په ټولنیزو او طبیعي علومو کې څوڅانګیزه او څو اړخیزه څېړنیزې پوښتنې ډيرې عام شوې، نو مختلط میتود د خپل انعطاف‌مننونکي خاصیت او تطبیقي وړتیا په درلودلو سره د عصري څېړنې ټولې اړتیاوې پوره کړلې، نو له همدې امله د دې تګلارې کارول ډیر عام شول او د هرې څانګې څېړونکو د دې میتود د کارولو سیالي ته را ودانګل.

برخوال څېړونکي

د مختلط میتود د پرمخیون او تکامل په برخه کې د ډيرو داسې څېړونکو نومونه یادول کیږي، چې دې برخې ته د ډير کار له امله خورا مشهور دي او په دې برخه کې یې کار د ستایلو وړ دی. له دې ډلې څخه جان کراس‌ویل او قیون پاټون یادولی شو، چې د څېړنې د ډیزاین، تطبیق، تحلیل او نورو برخو لپاره یې ډير کار کړی دی. په دې موده کې د اسټرالیا د سیډني پوهنتون پروفیسورې پاټ بزلي نوم خورا مشهور دی، چې د مختلط میتود د ترویج په برخه کې یې ډير اکاډیمیک او د نیاوغوښتنې کارونه کړي دي. د پاټ بزلي د کارونو له ډلې د هغې د کتابونو په شمول د مختلط میتود ژورنال پر لیکه کول خورا مشهور دی، چې د څېړونکو د لیکنو د خپرولو لپاره یې مناسب پلیټ فارم رامنځته کړ.

دا یوازې دوه-درې نومونه مې د مثال په ډول ذکر کړي دي، چې دې او نورو څېړونکو د مختلط میتود تحقیق د پرمخیون او د میتودلوژي د تصحیح او سوچه کولو په برخه کې ډير زیار ایستلی دی.

معاصر اهمیت

نن ورځ، مختلط میتود تحقیق یو بشپړ او تاسیس شوی میتود دی، چې د مختلفو څانګوالو څېړونکو لخوا کارول کیږي، او د دې طریقې اهمیت په دې کې دی چې د کیفي او کمي میتودونو وړتیاوې له ځان سره لري او د یو واحد میتود له محدودیتونو څخه خالي دی. څېړونکي په فعاله توګه د مختلفو میتودونو د ادغام پر مټ ډيرو پېچلیو او هراړخیزه پوښتنو لپاره د ځواب موندلو او د ژورې پوهې رامنځته کولو لپاره له دې میتود څخه ګټه اخلي. ټیکنالوژیکي پرمختګونو د اطلاعاتو او ډاټا را ټولولو او تحلیل په برخه کې ډير پرمختللي تخنیکونه رامنځته کړي دي، چې دې کار هم د څېړونکو لپاره سهولتونه ایجاد کړي دي.

په اوسني عصر کې د مختلط میتود، ټیکنالوژي او مصنوعي ځیرکتیا وړتیاوې داسې غاړه غړۍ کار سره کوي چې د هر ډول پېچلیو پدیدو د شنلو او څېړلو په برخه کې یې د څيړونکو کار اسانه کړی دی، او که په سمه توګه وکارول شي، دا پرمختګونه د مختلفو پدیدو په اړه داسې ژور پوهاوی رامنځته کولی شي، چې تر پرون ورځ یې چا په اړه فکر هم نشو کولای.

***************************************