د افغانستان په سوېل ختیځ خوست ولایت کې د طالبانو امنیه قومندانۍ د دغه ولایت د اطلاعاتو او کلتور له ریاست څخه غوښتي چې په رسنیو خپل څار ډېر او ځینې نوي محدودیتونه وضع کړي.

دې قومندانۍ په یوه رسمي مکتوب کې چې یوه نسخه یې بي بي سي هم تر لاسه کړې ویلي “په خوست کې ځينې راډيوګانې درسي او ټولنیزې خپرونې وړاندې کوي چې نجونې هم ورسره اړیکې نیسي او دې کار اخلاقي فساد ته زمینه برابره کړې.”

په دغه مکتوب کې د خوست د اطلاعاتو او کلتور له ریاست څخه غوښتل شوې چې د جنايې پېښو او اخلاقي فساد کمېدو لپاره دې نور د راډیوګانو او نورو رسنیو “په هر ډول خپرونو کې د نجونو له تیلفوني اړیکو ډډه وشي.”

د طالبانو دغې قومندانۍ دا هم ویلي چې دا رسنۍ “د درسي خپرونو لپاره د دوی د پوهنې ریاست لخوا رسمي جوازونه هم نه لري.”

په درسي او ټولنیزو خپرونو د دغو نويو محدودیتونو وضع کولو لارښوونه داسې مهال شوې چې طالبانو وار له مخه د رسنیو پخوانۍ بڼه بدله کړې ده.

د افغانستان په سوېل ختیځ خوست او نورو سیمو کې رسنۍ دا مهال په سختۍ ځینې خپرونې تولیدوي چې ډېره برخه یې ټولنیزې او پوهنیزې خپرونې جوړوي.

غبرګونونه

خوست کې د یوې راډیو مسول بي بي سي ته وویل ګڼو راډیوګانو د لیک دود، ژبو زدکړې، تجوید، اسلامي لارښوونو او ځينې معلوماتي خپرونې پیل کړې چې رسنۍ یې په ټپه نه وې درېدلې او په ورته مهال یې اوریدونکو ته هم څه ورکړې وي.

د هغه په ټکو دا خپرونې د ټولنې هر قشر لپاره دي.

خوست کې لږ تر لږه دوه راډیوګانو بي بي سي ته وویل د ارزونې لپاره دوی وخت نا وخت د اوریدونکو نظرونه او پوښتنې اخلي چې “په سلو کې یوه یا دوې یې نجونې هم زنګ کوي او خپلې پوښتنه مطرح کوي.”

دوی د طالبانو د امنیه قوماندنۍ هغه ادعا رد کړه چې ګواکې د تدریسي خپرونو لپاره موافقه نه لري، “مونږ چې کومې خپرونې کوو او په همدې ډول نورې رسنۍ چې څه خپروي، دوی ټولې د اطلاعاتو او فرهنګ له ریاست او پوهنې ریاست سره تړون لري.”

ځايي خلکو او د رسنیو ځينو فعالانو د طالبانو دغه نوی محدودیت ښکاره توپیري چلند بللی او په وینا یې “امنیه قومندانۍ ولې د خلکو له پوهاوي او پوښتنو ډارېږي.”

په خوست کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست مشر بي بي سي ته وویل امنیه قوماندانۍ دا مکتوب د یوې خبرتیا حیثیت لري او د ده په ټکو “هیڅ داسې کوم ستونزه نشته چې رسنیو او کارکوونکو ته د کار او فعالیت په وړاندې خنډ شي.”

شبیر احمد عثماني وايي “مونږ د رسنیو له مسئولینو سره غونډه درلوده مخکې له مخکې له دوی سره د دوی په خوښه او وړاندیز ټولو رسنیو سره یو داسې هوکړې ته رسیدلې یو چې په اساس به یې رسنۍ د اسلامي او ملي ارزښتونو په رڼا کې خپلو فعالیتونو ته دوام ورکوي.”

هغه دا هم تائیدوي چې رسنۍ خپلې ژمنې ښې عملي کړي او په دې برخه کې څه ستونزه نشته.

طالبانو په دې وروستیو کې له عمومي اعلانه مخکې د خپل نفوذ لاندې سیمو کې په خپله خوښه د ځینو محدودیتونو وضع کولو لړۍ چټکه کړې.

اوونۍ وړاندې په کندهار کې د طالبانو والي چارواکو او رسنیو ته ویلي و چې په رسمي او غیر رسمي غونډو کې تصویر او وېډیو مه اخلئ.

نړیوالې ټولنې مخکې ویلي طالبانو د ښځو او نجونو پر وړاندې په عمومي ډول او په ټولنیزو چارو کې په خاص ډول د ځينو محدودیتونو وضع کولو سره په خپل ولس کړۍ تنګه کړې او دې چلن له طالبانو سره په تعامل هم سیوری غوړولی دی.