روایتی از یک ولایت محروم؛ فساد، نسل آینده را برباد داده است

یافته‌های سرخط نشان می‌دهد که طی یازده سال اخیر از ده ولسوالی ولایت کندهار در جنوب غرب کشور حتی یک شاگرد هم از صنف دوازدهم فارغ نشده است.
جنگ، جاهلیت جنگجویان مخالف مسلح حکومت، شرایط بد کاری برای معلمان، محرومیت بی انتها، فقر در میان خانواده‌ها همه پدیده‌های اند که با فساد در نظام معارف دست بدست هم داده و سرنوشت نسل آینده را در یکی از ولایت‌های محروم از لحاظ تعلیم و تربیه برباد داده است.

ولسوالی‌های ژیړی، تخته‌پل، شاه‌ولی‌کوت، غورک، نیش، شورابک، ریگستان، ارغستان، معروف و میانشین از ولسوالی‌های است که نسبت مشکلات متعدد ضربه مهلکی را بر پیکر نظام معارف در آن وارد کرده است. یافته‌های سرخط نشان می‌دهد که نظام معارف در ولسوالی‌های فوق چنان افت کرده که در این یازده سال حتی یک شاگرد هم از صنف دوازدهم فارغ نداده است.
ریاست معارف کندهار نیز این موضوع را تائید می‌کند. نظرمحمد صمیمی، سخنگوی ریاست معارف کندهار می‌گوید، از سال ۱۳۸۵ خورشیدی تا حال (۱۲۹۶)، تنها از هفت ‌ولسوالی این ولایت، شماری از شاگردان از صنوف دوازدهم فارغ شده‌ اند.

آقای صمیمی می‌گوید: «مکاتب ولسوالی‌های ارغنداب، سپین بولدک، پنجوايی، ډنډ، میوند، خاکریز و دامان در سال‌های اخیر چند دور فارغ داده است. به این دلیل که در سال ۱۳۸۶ جنگ و درگیری بود، تعدادی زیادی از مکاتب در شماری از ولسوالی‌های این ولایت بسته مانده، اما در این اواخر تعداد جدید‌الشمولان بسیار زیاد است. ناامنی هنوز هم یکی از چالش‌های اساسی در راستای بازگشایی مکاتب بسته به حساب می‌رود. یکی از ولسوالی‌های که خوشبختانه در آنجا شماری از مکاتب باز اند، ولسوالی نیش است و تعدادی هم از صنف دوازدهم از مکاتب واقع در ولسوالی فارغ شده اند.»

اما مقامات محلی در ولسوالی نیش با رد ادعای فراغت شماری از شاگردان از صنف دوازدهم در این ولسوال می‌گویند، هیچ مکتب باز و فعال در این ولسوالی وجود ندارد.

او می‌گوید: «هیچ کسی از مکاتبِ ولسوالی نیش فارغ نشده است، اصلاً مکتبی نیست که فارغ دهد. اکثریت علاقمندان تعلیم و تربیه در این ولسوالی به مرکز شهر رفته و در آنجا شامل مکتب شده اند. من خود باشنده و مسوول امنیتی این ولسوالی هستم و لیسه در یک‌کیلومتری خانه من واقع بوده، اما از سال‌ها به اینسو بر روی شاگردان بسته است. تعلیم و تربیه در ولسوالی نیش کاملاً صفر است. اگر فارغی هم گزارش شده؛ فقط گزارش روی کاغذ است.»

شماری از باشنده‌گان ولایت کندهار موجودیت فساد اداری و مالی را از دلایل اساسی و اصلی محرومیت کودکان از مکتب می‌پندارند.
به ادعای تحصیل‌کرده‌های ولایت کندهار، فساد اداری در ریاست معارف عامل فقدان فارغان صنوف دوازه در تعدادی از ولسوالی‌های این ولایت محسوب می‌شود.
یکی از انان به شرط عدم افشای نامش به سرخط می‌گوید: «فساد اداری در ریاست معارف وجود دارد. شاگردان تنها به نام از ولسوالی‌ها فارغ شده‌ اند. پولی‌ که به نام معاش معلمین ولسوالی‌ها گرفته می‌شود، میان مقامات در کندهار توزیع می‌گردد. همۀ این ظلم و جفا ناشی از فساد اداری در ریاست معارف است؛ اینکه در یازده سال کسی فارغ نشده، خود فساد اداری است. به این پرسش آنانی باید پاسخ دهند که مسوول هستند.

در کنار کندهار، نظام معارف در دیگر ولایت‌های ولایت‌های واقع در حوزه جنوب کشور مانند هلمند، زابل و ارزگان نیز با مشکلاتی همراه است. فعالان مدنی این حوزه، دوام وضعیت نابسامان معارف را مایه نگرانی و عامل بی‌سوادی نسل آینده می‌دانند.

قابل ذکر است که هم اکنون بیش از هزار مکتب در سراسر کشور بر روی شاگردان بسته است.

روزنامه سرخط