زعفران مناسب ترین بدیل کوکنار برای آینده اقتصادی افغانستان

سید جمال اخگر   

افغانستان چهارمین کشور تولید کننده و سومین کشور صادر کننده زعفران درجهان است و همچنان مقام نخست را در کیفیت زعفران در جهان کسب نموده و همچنان در اختیار دارد و با توجه به برنامه های ملی ،درسالهای پیش رو، میزان تولید زعفران به تدریج افزایش یافته است. افغانستان از لحاظ اقلیمی، برای کشت زعفران فوق العاده مناسب است و زعفران افغانستان، بنابر همین دلیل در چندسال اخیر به طور پیاپی جایگاه اول طعم و کیفت را در سطح جهانی از آن خود ساخته است.

حالا میخواهم عنوان مقاله را به گونه ی سوال مطرح نمایم ( آ یا تولید روبه رشت زعفران میتواند کشت تریاک را در افغانستان نابود سازد و آینده اقتصادی افغانستان را شکوفا سازد. ؟)

در اینجا باید بگویم بدون تردید هر آن محصول و یا گیاهیکه البته بدون نبات زهر آهگین (تریاک)که بتواند در راستای شکوفا شدن اقتصاد افغانستان کمک نماید از ویژگی نادر و بالای برخو دارخواهد بود .

بدون شک زعفران هم یک گیاه پر ارزش و ناب است که این گیاه بنام طلای سرخ نیز یاد می‌گردد.

اگر کشت زعفران در تمام ولایت های افغانستان رایج کردد ، در کنار آنکه بدیلی خوب برای خشخاش و نابودی تریاک درکشور خواهد بود مزایای دیکری اقتصادی را مانند پیدایش اشتغال ، کاهش مهاجرت ها از کشور درپی خواهد داشت اگر در شرایط فعلی به میزان ۴۰۰۰ هکتار زمین به زیر کشت زعفران مشغول تولید باشند. مجموعه ۱۰۸۰۰۰۰ نفربه کار گماشته خواهند شد.

خوشبختانه حکومت افغانستان نیزکشت زعفران را به‌عنوان گیاه بدیل تریاک به دهاقین ارایه کرده است و تلاش می‌کنند که این کشت را به عموم ولایات کشور گسترش دهد. بسیاری دهاقین که قبلا به کشت تریاک مشغول بودند، اینک به کشت زعفران رو آورده، به گونه‌ی که زعفران اکنون عملا‌ً تریاک و خشخاش را از مناطق غرب کشور برچیده و جایگزین تریاک گردیده است.

وزارت زراعت و مالداری و موسسات کمک کننده پلان‌ها و استراتژی‌های منظم را برای گسترش کشت زعفران در ولایات افغانستان روی دست گرفته اند، اگر این برنامه‌ها به‌صورت درست تطبیق و عملی شوند؛ بدون شک افغانستان درسطح جهان بدون رقیب در تولید و صادرات زعفران خواهد بود و این خبر امیدوار کننده برای ریشه کن‌کردن کشت خشخاش می‌باشد.

کشورهای چین، هند، امارات متحده، عربستان سعودی واروپا و… از جمله بازارهای زعفران کشور است و تفاهمنامه و توافقنامه های با این کشورها از سوی حکومت منعقدشده است.

قبلا از سوی حکومت توافقاتی با مراکز اکادمیک داخلی و خارجی به منظور علمی کردن کاشت، برداشت و صادرات زعفران صورت گرفته است و همچنان یک لابراتوار مجهز کنترول کیفت در هرات بهره برداری شده است. چشم انداز و برنامه های ملی اینده برای زعفران طبق برنامه ملی پنج ساله زعفران، قرار است در بخش ها و ابعاد مختلف مربوط به زعفران در کشور، فعالیت های چند بخشی و موثر انجام شود: ۱- گسترش کاشت و برداشت: درحال حاضر،گزارش شده است که بین ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ هزارهکتار زمین تحت کشت زعفران قراردارد و تلاشهای وسیعی برای افزایش این میزان درسالهای پیش رو جریان دارد؛ به گونه که افغانستان بتواند طی چهار سال آینده تاچهارده تن زعفران تولید کند. ۲- ارتقایی کیفیت:تلاشهای وسیعی برای توزیع ایزو، تهیه نشان استندرد ملی، تجهیز و راه اندازی مراکز بیشتر کنترول کیفت، به روز شد بسته بندیها، بارکد گذاری و… جریان دارد و به زودی این مسایل محقق خواهد شد. ۳- بازاریابی و بازارسازی: برای عقد توافقنامه های بیشتربه منظور تصاحب بازارهای جدید، حل مشکلات بازارهای کنونی، بازارسازی در داخل کشور و… برنامه های وسیعی روی دست می باشد که به تدریج اجرایی خواهند شد. ۴- علمی کردن پروسس: قرار دادهای به منظورعملی کردن فرایند، کاشت، برداشت، بسته بندی و صادر کردن زعفران جریان دارد. علاوه بر مراکز علمی- تحقیقی داخلی از جمله در هرات، کابل، بلخ و… چند مرکز تحقیقی بین المللی از جمله دانشگاه میلان ایتالیا، دانشگاه جامو و کشمیر هند و… نیز اخیر حمایت و همکاری خود را در این مورد ابراز کرده اند. این فرایند، کمک می کند که ما بتوانیم میزان بازدهی و بهره خود را از ۳٫۵کیلیو گرام در یک هکتار، به ۵کیلو گرام در یک هکتار برسانیم و درموارد دیگر نیز، موثریت و مثمریت مراحل مختلف را افزایش دهیم.

به امید افغانستان خود کفآ