طالبان لا هم نیابتي جګړه پرمخ بیایي

ګلرحمن رحماني

پاکستان چې زور او د امریکا جدیت ولیده، نو وار له واره یې د سولې په برخه کې خپلې هڅې چې لا یې هم پر صداقت شک کېږي ګړندۍ کړې. پاکستان د طالبانو د قطر سیاسي دفتر په شمول ټول لوړ پوړي اشخاص اسلام اباد ته ور وغوښتل او له طالبانو څخه یې غوښتنه وکړه چې له افغان حکومت سره سوله وکړي.

ځینی اوازې داسې هم وې چې پاکستان دغه اشخاص د دي لپاره غوښتي وو چی پاکستان په خړ لیست کی قرار لري که پاکستان له خړ لیست څخه د وتلو په خاطر طالبان له پاکستان څخه ونه باسی او یا یی هم مالی تقویه ورسره بنده نه کړي نو تور لیست کی ځای نیسي چی له تور لیست څخه وتل به یی ګران کار وی ، طالبان یې د دې لپاره غوښتي وو تر څو د یو څه وخت لپاره مالی بودجه په خپله راټوله کړي او له بلی لاری اسلحی ځان ته پیدا کړي .

طالبان چې د امریکا او نړیوالو قواوو سرسخته دښمنان دي له یوی خوا پاکستان خپلی اسلحی پری ودرولی او له بلی خوا یی فشار پری راوړ تر څو له افغان حکومت سره سوله وکړی ، طالبانو شپی او ورځی شمارلی تر څو یو داسی هیواد پیدا کړی چی موږ سره د اسلحو برخه کی همکاری وکړی خو روسیه په دې لټه کی وه چی په افغانستان کی یوه داسی ډله پیدا کړی چی د امریکا په مقابل کی وجنګیږي .

روسیې او پاکستان اړیکه ټینګه کړه تر څو د پاکستان په میرامشاه او کوټه کی فوځی تمرینات وکړی خو د روسانو اصلی هدف طالبانو ته په غیر مستقیم ډول اسلحی رسول وو ، کله چی طالبانو ته روسي اسلحه ورسېده افغان حکومت دغه اسلحه په ډېرو سیمو کی له طالبانو څخه ونیوله ، خو روسیې د سولی په نوم هم له طالبانو څخه ګټه پورته کړه او په روسیه کې یې د طالبانو او افغان حکومت تر منځ ناسته برابره کړه .

کله چی افغان ولسمشر محمد اشرف غني هوډ وکړ تر څو خپلې اوبه مهار کړی او په هرات ولایت کی د هندوستان له خوا د سلما بند جوړ شوه نو د ایران د بهرنیو چارو وزیر وویل مونږ له افغانستان سره د اوبو په خاطر دیته مجبوره شوي یوو چی حتی د تشدد لاره اختیار کړو ، په فراه ولایت کې یې له طالبانو سره د اسلحې په برخه کې همکاري وکړه، خو د سلماء بند په ورانولو کې کامیاب نه شول.

ایران او سعودي عربستان په سوریه کې اختلافات رامنځ ته شول،خو تازه سعودي عربستان د افغان حکومت او طالبانو تر منځ په جده کې د یوې غونډې کوربه توب کاوه او کله چې ایران د رسنیو له لارې خبره شوه نو طالبانو سره یې اړیکه ټینګه کړه او په ایران کې یې له طالبانو سره د افغان سولې لپاره خبرې وکړې ، ځینې داسې اوازې هم دي چې د ایران اصلي هدف دا و چې امریکا ته دا ثابته کړي چې د افغانستان د سولې په قضیه کې یو طرف زه هم یم .