آتش بسِ خیالی

آتش بس عمده ترین خواست مردم افغانستان از روند صلح است که تاکنون درحد یک آرمان برای مردم و درحد یک خیال برای دولت افغانستان باقی مانده است. اما این موضوع این بار توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا مطرح شده است و معلوم نیست که این آرمان و یا خیال به واقعیت می پیوندد یا خیر.
در هر صورت قبل از این مذاکرات و نشست‌های زیادی میان امریکایی‌ها و طالبان در قطر و امارات متحده عربی و درعین حال میان طالبان و چهره‌های سیاسی افغانستان در مسکو، صورت گرفته است، اما هیچ یک از این نشست‌ها نتوانستند حتی منجر به یک آتش بس کوتاه مدت گردد. تاآنکه دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا در سفر اخیرخود به افغانستان بر موضوع آتش بس انگشت نهاد و اعلام کرد که “ما در حال دیدار با طالبان هستیم، ما می‌گوییم که باید آتش‌بس شود، اما آن‌ها(طالبان) می‌گفتند که نمی‌خواهند آتش‌بس کنند. حالا آن‌ها می‌خواهند آتش‌بس کنند.” گروه طالبان اما بدنبال این سخنان آقای ترامپ اعلام کرده اند که طالبان خواهان از سرگیری گفتگوهای صلح می باشند، اما از نظر این گروه اول باید توافق صورت گیرد، آنوقت آنها آتش بس می کنند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان گفته است:”طالبان آمادۀ از سرگیری گفتگوها می باشند. موقف ما همان است که بود. اگر گفتگوهای صلح آغاز شود، از همان نقطه‌ای آغاز خواهد شد که متوقف شده بود.”
از اظهارات رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا و همچنان موضع گیری طالبان چنین برمی آید که هنوز گفتگوهای صلح در مرحله‌ای نرسیده است که بتوان سخن از آتش بس زد. از آنجایی که امریکایی‌ها و طالبان طی 9 دوره مذاکرات طولانی نتوانستند شرایط یکدیگر را درک کرده و آماده پذیرفتن آن شوند، این بار هم هیچ ضمانتی وجود ندارد که با از سرگیری مذاکرات، هردو طرف از شرایط شان کوتاه بیایند و روی آتش بس توافق صورت گیرد. درچنین حالتی اما دونالد ترامپ صحبت از آتش بس دارد، چیزی که دولت افغانستان هم بارها به آن تاکید کرده است، باوجودی که دولت افغانستان تاکنون در روند گفتگو با طالبان چندان دخالتی نداشته و طالبان هم هیچ تمایلی به گفتگو با دولت کنونی افغانستان نشان نداده. به این اساس قبل از آنکه مذاکرات صلح دوباره آغاز گردد و طرف‌های مذاکره کننده در رابطه به آتش بس به توافقی نایل آیند، گفته می توانیم که مطرح کردن موضوع آتش بس از سوی هر جناحی که باشد می تواند خیالی باشد. زیرا واقعیت انکار ناپذیر این است که ایالات متحده امریکا در جنگ افغانستان کم هزینه نکرده و به سادگی از این کشور نیروهایش را خارج نخواهد کرد. درحالیکه شرط اساسی طالبان برای صلح خارج شدن نیروهای امریکا و دیگر نیروهای بین المللی از افغانستان می باشد. البته طبق گزارش‌ها “گروه طالبان می‌گوید آتش‌بس میان این گروه و آمریکا پس از امضای توافق‌نامه میان دو طرف به صورت فوری برقرار خواهد شد”. بدین اساس از دید طالبان آتش بس پس از توافق صورت می گیرد، به این شرطی که توافقی درکار باشد.
از سوی دیگر طالبان گفته اند که در مورد آتش‌بس با نیروهای امنیتی افغان در مذاکرات بین‌الافغانی صحبت خواهد شد. این گروه البته از مذاکرات بین الافغانی تاکنون تعریف دیگری داشته است. آنان دولت کنونی افغانستان را به رسمیت نمی شناسند و تاکنون حاضر به گفتگو با این دولت نشده اند. اگر هدف آنان مذاکره با احزاب سیاسی و چهره‌های سیاسی باشد، در این صورت مذاکرات بین الافغانی قبلا در مسکو صورت گرفت، چرا این گروه هرگز در آن نشست به آتش بس اهمیت ندادند. لذا تا زمانی که طرف‌های مذاکره در رابطه به شرایط شان انعطاف پذیری نشان ندهند و یا در مورد برخی شرایط شان تجدید نظر نکنند، نمی توان انتظار داشت که در مذاکرات توافقی صورت گیرد و بدیهی است که در آن صورت دست یابی به آتش بس هم محال می باشد.