چرایی متوقف شدن دوباره مذاکرات صلح در دوحه

پس از لغو و توقف مذاکرات میان ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان از سوی آیالات متحده و تلاش های مجدد چندین ماهه کشور های حامی دولت افغانستان و حامیان طالبان حدوداً یک هفته قبل مذاکرات صلح در شهر دوحه از سوی نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا با گروه طالبان از سر گرفته شد اما بعد از چند روز مذاکره بدون این که طرفین به نتیجه دست یابند این مذاکرات از سوی طالبان متوقف شد. طالبان دلیل متوقف شدن مذاکرات را مشوره با رهبران سیاسی خود خوانده اند. اما سوال اصلی این است که آیا واقعاً توقف این مذاکرات برای مشوره یابی صورت گرفته است و یا این که بعداز حمله انتحاری طالبان به میدان هوایی بگرام، این حمله بر روند مذاکرات تاثیر گذاشته و اینبار قبل از آن که ایالات متحده آمریکا از خود واکنش نشان بدهد طالبان پیش دستی نموده و خواسته اند که جلو متوقف شدن مذاکرات از سوی آیالات متحده آمریکا را یکبار دیگر با جبران بگیرند؟ بناءً در این نوشتار تلاش میشود تا به سوال اصلی و عوامل دیگری که باعث متوقف شدن روند مذاکرات گردیده پاسخ ارایه گردد.

بعداز یک یا دو روز از آغاز مذاکرات میان ایالات متحده و گروه طالبان سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر آقای شاهین در یک ویدیو کنفرانس اظهار داشتند که طرفین به توافقات کلی رسیده اند و امکان دارد که در حدود یک هفته دیگر توافقنامه میان طرفین به امضاء برسد. این اظهارات سخنگوی دفتر سیاسی طالبان در قطر بیانگر آن است که  قبل از آغاز مذاکرات مجدد رهبران سیاسی طالبان روی تمامی موضوعات مورد مذاکره بحث های مفصل داشته و به نتیجه رسیده بودند که چگونه و به چی میکانیزم توافق صورت بگیرد.

بناءً دلیل طالبان مبنی بر این که توقف یافتن پروسه برای مشوره یابی از رهبران سیاسی بوده است کاملاً منتفی میباشد. البته این نکته نیز قابل ذکر است که رهبری طالبان دچار چند دستگی شده است، زیرا از یک طرف ملا برادر با هوادران خود قرار دارد و از طرف دیگر ملا هیبت الله، ملا رسول و ملا یعقوب با هوادران خود. اما این چند دستگی شان بخاطر تحقق استراتیژی صلح هر یک شان نیست بلکه چند دستگی تازه در این گروه حکایت از قدرت یابی در درون دستگاه این گروه میکند.

از طرف توقف مذاکرات میان ایالات متحده آمریکا و گروه طالبان چندین ماه را دربر گرفت و طبیعی است که رهبری گروه طالبان به ضعف ها و استراتیژی های غلط خود در این مدت پی بردند و حتماً قرار که در بالا ذکر گردید با یک برنامه از قبل طراحی شده وارد مذاکرات مجدد شدند. با توجه به موارد که ذکر گردید این نکته نیز دور از تصور نیست که یک عده از طالبان از آنجا که ملا برادر در حال تبدیل شدن به اهرم قدرت طالبان است خشمگین شده و روند مذاکرات را وسیله برای دستیابی به خواسته های شخصی خود تبدیل نموده اند، اما این مانع بر سر منافع کلی طالبان نیست بلکه بر سر منافع جزیی و درون ساختاری این گروه میباشد.

حمله به پایگاه هوایی بگرام که یکی از مهم ترین پایگاه های آمریکا در افغانستان میباشد نمونه از دست یابی به قدرت درون ساختاری طالبان است که از سوی افراد نا راضی از ملا برادر به انجام رسیده و تاثیر عمیق بر این روند گذاشته است. با حمله بر پایگاه هوایی بگران به نظر میرسید که واکنش ایالات متحده آمریکا اینبار شدیدتر از گذشته به سوی رهبری طالبان باشد اما ملا برادر بعداز حمله با آمریکایی ها وعده سپرده است که برای جبران این حادثه چاری ای خواهد سنجید مشروط بر این که مذاکرات به یکبار دیگر به تعویق نه افتد. زیرا ملا برادر میداند که مشکل از کجا نشآت گرفته و اگر یکی از رهبران گروه طالبان دست به ادامه چنین حملات بزند بدون شک که پروسه صلح از سوی ایالات متحده آمریکا دوباره به تعویق خواهد افتاد و طالبان و بخصوص ملا برادر زیان بیشتر از سوی ایالات متحده و حکومت افغانستان متقبل خواهند شد.

با توجه به تمامی داده های که در بالا ذکرگردید میتوان چنین نتیجه به دست آورد توقف مذاکرات به هیچ وجه برای مشوره یابی مجدد با رهبران طالبان نبوده بلکه برای سرکوب عناصر در درون گروه طالبان است که مانع ادامه روند مذاکرات شده است بناءً گفته میتوانیم که این مذاکرات خیلی زود دوباره آغاز خواهد شد. اما این نکته واضیح است که با چنین اقدامات از سوی طالبان موقف گیری های طالبان همه روزه در حال تضعیف شدن است.