در افغانستان، مردگان تاثیرات منفی ماندگار به جا می گذارند

7/8/2020

سایت https://strategicstudyindia.blogspot.com مضمونی را تحت عنوان بالا در مورد عملکرد نجیب الله و رفتن حمدالله محب بر سر مقبرۀ وی به تاریخ 7 جولای به نشر سپرده است که اینک ترجمۀ آن را به دید هم میهنان می گذارم.

در روز دوم عید فطر غرض گرامیداشت پایان ماه رمضان، حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان و رئیس جمهور احتمالی از یک محل دفن و مقبرۀ عادی در ولایت جنوب شرقی پکتیا بازدید کرد که باعث خلق تشنج گردید.

این قبر متعلق به محمد نجیب الله ، آخرین رئیس جمهور کمونیست افغانستان بود که هنگام تصرف کابل توسط طالبان در سال 1996 به طور وحشیانه به قتل رسید. محب اولین مامور عالیرتبه بعد از حاکمیت طالبان است که درین محل احترام به جا آورده است. این دیدار جنجالی، اهداف متعددی برای محب داشت: خوش ساختن افغان ها، بالاخص یک عده پشتون های نشنلیست که نجیب الله را به عنوان یک میهن پرست جذاب افغان که جریان آشتی ملی را آغاز کرد ، به یاد می آورد. همچنان از او به عنوان خاطرۀ ماندگار وحشیگری طالبان که روزی دوباره در قدرت سهیم خواهند شد، حتا اگر قدرت را هم آناً غصب نه نمایند، یاد آور میشود، آنهم در آوانیکه کابل ، واشنگتن و طالبان راه خود را برای رسیدن به یک جریان صلح آزار دهنده دنبال می کنند.

لاکن تعداد زیاد افغان ها، خصوصاً کسانی که با مجاهدین علیه نظام کمونیستی در دهۀ  1980 جنگیدند، این عمل محب را تحریک آمیز حتا زشت و توهین آمیز تلقی نمودند. محمد صیقل، یک فرستادۀ سابق افغان در ملل متحد، محب را به خاطر بازدید مقبرۀ “قاتل مردم”

مورد انتقاد قرار داد. دیگران از سابقۀ خونبار نجیب الله به حیث رئیس پولیس مخفی مورد حمایت شوروی تکان خوردند. یکی از فعالان مسایل اسلامی در کابل به اسم مدسر اسلامی گفت: “این شرم اور است که او از مقبرۀ یک قاتل دیدار کرده است. نجیب الله هزار ها تن مردم بیگناه را کشت و شکنجه کرد”.

نجیب الله که بدون شک یکی از جنجالی ترین چهره های افغانستان مدرن است، در مرکز نبرد خاطرۀ تاریخی افغانستان قرار دارد.

نجیب الله جوان که آن موقع محصل طب در پوهنتون کابل بود، شامل جریان کمونیستی حزب دموکراتیک خلق گردید که یک شاخۀ آن در اپریل 1978 کودتای خونین را علیه جمهوری نوبنیاد افغانستان تحت رهبری داوود خان به راه انداخت. داوود خان همراه با همسر، اطفال و نواسه هایش به نحوی کشته شدند که اجداد ایده لوژی کمونیست های افغان یعنی بلشویک ها فامیل سلطنتی روسیه را 6 دهه قبل خلع کردند.

کودتا، افغانستان را به سوی جنگ و کشمکش های دورانی سوق داد که تا اکنون از آن رنج می کشد. برحسب تعداد کثیری از مورخین، تحلیل گران و معاصرین نجیب الله، به شمول نگهدارندۀ سابق آرشیف اسناد اتحاد شوروی واسیلی میتروکین، “رفیق نجیب” یک مرد بیرحم بود که کاملاً خود را وقف حمایت اهداف ایده لوژیک حزبش نمود. این عمل وی از بدور انداختن پسوند نام الله (نجیب الله بعد نجیب) آغاز شد و به لذت بردن شکنجه و کشتن زندانیان حینیکه در جریان جنگ شوروی در افغانستان رئیس پولیس مخفی بود، انجامید.

عبداللطیف، یک مجاهد سابق و قربانی پولیس مخفی، اخیراً در یک کتاب تفصیل داده است که چطور زیر دستان نجیب الله او را با شوک های برقی، سیخ های داغ و اعدام های ساختگی قریب الوقوع شکنجه کردند. طبق “گزارش” ملل متحد، پولیس خفیۀ نجیب الله همچنان خشونت جنسی را علیه مرد و زن مرتکب شدند، زندانیان را با بوتل و مرمی مورد تجاوز جنسی قرار داده و طوریکه لطیف تشریح کرد، به زنان زندانی مقابل مردان تجاوز کرده وهتک حرمت نمودند.

این شخصی بود (نجیب) که روس ها او را به حیث رئیس جمهور نصب کردند به امید اینکه پروژۀ محکوم به شکست “کمونیست” را در کابل حیات تازه ببخشد. لاکن با عقب نشینی اجتناب ناپذیر شوروی در افق، لحن نجیب الله تغییر خورد. تیز هوش، زرنگ، جذاب، یک سخنور با استعداد در هر دو زبان پشتو ودری، او خواست که پوست روسی خود را به دور افگند و خود را یک میهن دوست جلوه دهد. او از اتحاد و یگانگی حرف زد و طرح آشتی ملی را با شورشیان جهادی به راه انداخت که سال ها با آنها در جنگ و جدال بیرحمانه قرار داشت. در حین وقت، اردو و میلیشیای جدید التشکیل وی به حملات خود بر قریه جات ادامه داده که باعث خلق بی اعتمادی در میان مجاهدینی شد که هنوز هم ناپدید شدن وابستگان خود و سیاه چال های نجیب را به یاد داشتند.

اما با آوردن یک اندازه ثبات در افغانستان جنگ زده، نجیب الله قسمتی از میراث خود را صیقل داد. حتی امروز ، بسیاری در حکومت فعلی افغانستان با علاقمندی به عناصر فرمانروائی نجیب الله نظر می اندازند و و آن را یک مثال برای ادامه اش می پندارند. درین ضمن ، در مورد تمام جنایات و قساوت مرتکب شده توسط مجاهدین و دیگر جنگ سالاران که در زمان جنگ های داخلی پس از سقوط نجیب الله از قدرت در سال 1992، تحریر شده است، جنایات رژیم های کمونیستی افغانستان در کابل اغلب توسط حامیان رژیم یا نسل های جوانتر ماست مالی میشود. برای کسانی که سخنان صمیمی و جذاب نجیب الله را به یاد می آورند، هنوز هم در YouTube موجود است.

پتریشیا گوسمن مدیر سازمان حقوق بشر برای آسیا به سایت “سیاست خارجی” اظهار داشت:

“افغان هائی که به روز های نجیب الله به حیث زمان صلح نظر می اندازند، به راحتی فراموش کرده اند که هزار ها تن تحت رهبری وی در ادارۀ پولیس خفیه شکنجه و سر به نیست شدند. آیا او مایل بود که در اخیر صلح نماید؟ ممکن. لاکن اگر او هم مایل به صلح بود، ما از محو کردن زندگانی کسانی که به خاطر او رنج کشیدند، چیزی بدست نمی آوریم”.

میراث بغرنج نجیب الله ، مشاجره در مورد بازدید محب از مقبرۀ وی را توضیح می دهد که بسیاری از ناظران آن را به عنوان یک پیام سیاسی عمدی می فهمند. یک ربع قرن پس از مرگش، نجیب الله هنوز هم در جنوب شرقی این کشوریعنی یک سرزمین در قلب پشتون، پایگاه قوی دارد. در افغانستان، مردگان تاثیرات منفی ماندگار به جا می گذارند. در آوانیکه کشور با حل ده ها سال کشمکش دست به گریبان است، گذشتۀ خونین افغانستان بار دیگر حاضر است.

سید جلال شاه جان یک نویسنده و بشر شناس اظهار داشت که” محب میخواهد که از نگاه سیاسی موفق باشد، پس او معقتد است که به حمایت پشتون های نشنلیست حامی نجیب الله که در طول سالیان گذشته بسیار تبارز نمودند، ضرورت دارد”. بازدید وی از مقبرۀ نجیب الله خاطرۀ بیرحمی طالبان را که یک نشتر در چشم پاکستان است، به یاد می آورد. دستگاه های استخباراتی پاکستان همیش شورشیان طالب را حمایت نموده که طور مکرر هدف نیش شفاهی محب است. اما محب ظاهراً سعی کرد که با رفتن به قبر احمد شاه مسعود ، فرمانده افسانه ئی مجاهدین معروف به “شیر پنجشیر” ، که ابتدا با شوروی ها (و نجیب الله) جنگید و بعد با طالبان ، قبل از این که او دو روز قبل از حادثۀ تروریستی سپتمر 11 توسط قاتلین مرتبط با القاعده کشته شود، خود را از نتایج زیادنبخش بازدید های روز عید محافظت نماید.

شاه جان گفت که “محب این کار را بدون محاسبه انجام نداد”. او خود را برای رئیس جمهور شدن یعنی رهبر نسل نوین افغان آماده میسازد. برای اینکه موفق باشد، او از مقبرۀ هر دو مسعود و نجیب الله دو چهرۀ مخالف بازدید نمود.

گذشتۀ خونین افغانستان و خصوصاً نقشی که بعد از دورۀ جنگ های داخلی توسط طالبان اجرا شد، بار دیگر خود را تبارز میدهد که کشور با حل ده ها سال کشمکش دست و پنجه نرم میکند. زمانیکه طالبان، بعد از سال ها جنگ سرانجام در سال 1996 به کابل داخل گردیدند، به محوطه ای وارد شدند که نجیب الله چهار سال را در آنجا طور مخفی سپری نمود. طالبان او را بیرحمانه شکنجه نموده و به قتل رسانیدند، بعد جسد معیوب وی را آویزان نموده و به معرض دید عامه گذاشتند.

امروز، با چشم انداز اینکه طالبان به کابل بر میگردند و سهمی در حکومت جدید خواهند گرفت، بسیاری احساس و حشتناکی دارند. رئیس جمهور برحال مانند نجیب الله از قبیلۀ برجستۀ جنوب شرق احمد زائی برخاسته است. و مانند نجیب الله، غنی خود را بین واشنگتن و طالبان در یک موقعیت منزوی می یابد و امیدوار است که احساس وطنپرستی و نشلیستی را در میان حامیان پشتون خود برانگیزد تا او را از انتقام جوئی طالبان مصئون نگهدارند. با وجودیکه در حال حاضر بعید به نظر میرسد، برخی از افغانها حتی هراس دارند که غنی سرانجام پس از عقب نشینی آمریکایی ها و فتح دوباره کابل توسط طالبان، به همان سرنوشت خشونت بار مواجه خواهد شد.

در یک مصاحبۀ اخیر د رمورد جریان صلح، شاید به عنوان یک حکایت هشدار دهنده برای آیندۀ افغانستان، غنی به اضمحلال جمهوریت و سرنوشت خونین نجیب الله اشاره نمود. غنی گفت: “نجیب الله با اعلام اینکه استعفاء میدهد، اشتباه زندگی خود را مرتکب شد”. لطفاً از ما نخواهید که فیلمی را که خوب میشناسیم، دوباره نمایش دهیم.