آیا طالبان راست میگویند که در صفوف شان خارجی ها حضور ندارند؟

منبع : دیپلومات

نویسنده: فرانز. چی.مارتی

برگردان: سید جمال اخگر

 

انکار طالبان از حضور جنگجویان خارجی در صفوف این گروه  سؤالاتی را در مورد اجرای توافقنامه آمریکا و طالبان ایجاد کرده است.

در توافقنامه تاریخی که در اوایل سال جاری با ایالات متحده امضا شد ، طالبان در ازای خروج  نیروهای آمریکایی از افغانستان برخی از  تضمین های ضد تروریزم را تعهد کردند.

با وجود ، این واقعیت که طالبان رسما به صراحت  گزارش های معتبر و تفصیلی درباره حضور جنگجویان خارجی در افغانستان را انکار می‌کنند  –  گزارش هایی زیادی را  که دیپلومات صرفا  از جنگجویان طالبان در میدان جنگ بدست آورده است – سؤالاتی را در مورد تعهد طالبان برای مبارزه با تروریزم مطرح می کند.

 

ضمانت های ضد تروریزم توافقنامه دوحه:

 

 پس از گذشت 19 سال جنگ ، ایالات متحده و طالبان   در 29 فبروری “توافق نامه صلح” را در دوحه پایتخت  قطر امضا كردند.

در متن  توافق نامه پیش بینی شده است كه ایالات متحده در ازای تضمین های ضد تروریستی كه توسط طالبان ارائه می شود ، نیروهای خود را از افغانستان خارج كند

  تضمین های وعده داده شده توسط طالبان قرار ذیل‌اند:

 “به هیچ یک از اعضای گروه های دیگر تروریستی، از جمله القاعده ، اجازه ندهید که از خاک افغانستان بر ضد امنیت ایالات متحده و متحدان آن استفاده کنند.”

“یک پیام واضح ‌بفرستید به کسانی که برای امنیت ایالات متحده و متحدان آن  تهدید  محسوب می شوند که در افغانستان برای آنها جای وجود ندارد و به اعضای خود دستور دهند که با گروه ها یا افراد تهدید کننده امنیت ایالات متحده و متحدین آن  همکاری نکنند.” و به اساس تعهدات که در توافقنامه انجام داده اند باید جلو افراد و گروه های را بگیرند که از افغانستان امنیت ایالات متحده و متحدین آن را با تهدید مواجه می سازند و مانع سرباز گیری ،آموزش و تمویل آنها شده برایشان پناه ندهند.”

برخلاف سایر بخش های توافق نامه دوحه –  مرحله نخست و مهم خروج سربازان آمریکایی و آزادی زندانیان توسط طالبان و دولت افغانستان –  در مورد  تضمین های ضد تروریستی تبلیغات کمی صورت گرفت در حالیکه در مورد پیاده سازی و تطبیق آن نظرات متناقضی وجود دارد.

“در روز امضای توافق نامه ، امیر ما [رهبر طالبان] اعلامیه ای صادر کرد. وی در این اعلامیه  دستور اجرای کلیه تعهدات توافق نامه را صادر کرد“

به همه مجاهدین [جنگجویان ] ما دستور داده شد كه اجازه ندهند كه كسی از خاک افغانستان سایر کشور‌ ها را مورد تهدید قرار دهد .

و انشاالله هیچ کسی از اینجا آسیب نخواهد رسید.”

ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان در ۱۹ جولای طی تماس تلیفونی به دیپلومات گفت ” این یک پیام واضح برای تروریستان ذکر شده در توافقنامه بود“

وی در مورد پرسش حضور جنگجویان خارجی در صفوف طالبان ، گفت: “طبق اطلاعات ما ، در مناطق تحت اداره ما هیچ جنگجوی خارجی وجود ندارند.

به عبارت دیگر ، مجاهد اصرار داشت كه طالبان قبلاً به اندازه كافی تضمین های ضد تروریسم را عملی کرده اند.

 بعداً ، هبت الله آخند زاده، رهبر‌ طالبان در‌ یک‌ اعلامیه ای که در تاریخ 28 جولای  منتشر شد ، با بیان اینکه طالبان طبق توافقنامه دوحه “به تعهدات خود عمل کرده اند” صریحاً این موضوع را تأیید کرد.با این حال  این موضوع در مغایرت با موقف ایالات متحده قرار دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریكا در پاسخ به سؤال كه درباره اظهارات ذبیح الله مجاهد و همچنین اجرای ضمانت های ضد تروریستی طالبان ، گفت ، طوری كه [خلیلزاد ، نماینده ویژه [ایالات متحده] در توئیت اخیر خود  با اشاره به 135 روز از امضای توافقنامه ایالات متحده و طالبان نوشت که ، پیشرفت بیشتری در زمینه مبارزه با تروریزم است‌ لازم است.،نشان می دهد که تا  حال‌‌طالبان‌ تعهدات خود مبنی بر اجرای ضمانت های مبارزه با تروریزم را‌ عملی نکرده اند.  “

دلیل اصلی این دیدگاههای متناقض این است که طالبان حضور جنگجویان خارجی را در مناطقی تحت  اداره خود انکار می کنند ، در حالی که واشنگتن ادعا می کند که نه تنها چنین جنگجویانی در افغانستان وجود دارند بلکه آنها با طالبان همکاری می کنند.

در حالی که موضوع اخیر  بطور واضح متن توافق نامه دوحه را بیان نمی کند ، اما در ‌بسیاری از گزارش های رسمی ایالات متحده ذکر شده است ( به یکی از نمونه  گزارش وزارت دفاع ایالات متحده از جون سال 2020 مراجعه کنید).

طالبان مرتباً گزارشهای آمریكا و همچنین سایر نهاد ها ، از جمله سازمان ملل را “تبلیغات” دروغین و “بی پایه و اساس” خوانده  رد كرده و آنها را تلاش های بدخواهانه دشمنانشان برای خرابكاری در روند صلح نشان داده اند.

با این حال ، این  تنها دشمنان طالبان نیستند که ادعا می کنند جنگجویان خارجی واقعاً در افغانستان حضور دارند.

در ماه جولای، گزارشگران دیپلومات در مناطقی‌ تحت تسلط طالبان که از حضور جنگجویان خارجی گزارش شده بود ، با جنگجویان این گروه در محل تماس برقرار کردند.

برخی از طالبان که با ایشان تماس گرفته شد بلافاصله با صراحت  اعتراف كردند كه جنگجویان خارجی در خاک افغانستان فعالیت می كنند.

آنها گفتند: “تعداد زیادی از پنجابی های پاکستانی در ولسوالی های مروره و غازی آباد ولایت کنر در شرق افغانستان حضور دارند “

 یکتن از‌طالبان ولسوالی مروره گفت ، پنجابی ها را با چشمان خود دیده است که به همراه دین محمد یکتن از فرماندهان محلی در مروره همکاری می کنند.

آنها  گفتند: “در  ولسوالی شیرزاد ولایت ننگرهار تعدادی زیادی‌ از پنجابی های پاکستان و اویغور  های چین حضور دارند.

پنجابی ها‌قبلا عضو  گروه های جیش محمد و لشکر طیبه دو گروه افراطی پاکستانی بودند اما‌ در حال حاضر  کاملاً در صفوف  طالبان فعالیت دارند.

یکتن از طالبان ولایت ننگرهار به دیپلومات گفت که اویغور ها در یک گروه جداگانه فعالیت دارند  اما با طالبان نیز همکاری می کنند. “

یکی از نمونه های حضور جنگجویان خارجی در صفوف طالبان، منبعی از این نویسنده (دیپلومات) که تبعه پاکستان است و اکنون در ولایت غزنی حضور دارد ، می باشد.

این تبعه پاکستانی اذعان می کند که وی با طالبان در  ساخت مواد منفجره و دیگر موارد، همکاری می کند.

همچنین گزارش های مفصلی از حضور جنگجویان خارجی از جمله ویدیو های این جنگجویان و تصویری از حاجی فرقان فرمانده آنان در مناطق تحت  اداره طالبان در شمال شرقی ولایت بدخشان افغانستان منتشر شده است.

همه این گزارش ها  مستند گردیده اند و هر مورد آن توسط بیش از یک منبع غیر دولتی که هیچ انگیزه ای برای تحریف واقعیت ها برای اهداف تبلیغی نداشته است ،تأیید شده است.

علاوه بر این ، این نویسنده ، اواخر جولای سال 2020 ، با اعضای گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) ، که از سوی ایالات متحده به عنوان  سازمان تروریستی خارجی اعلام  شده، در شرق افغانستان  ملاقات کرده است.

مورد عجیب این است که گروه طالبان پاکستانی یا تی تی پی موجود در ولایت کنر با طالبان افغان اختلاف دارند.

 ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان  بدون اینکه ادعا های مفصل مختلف را بررسی کند .این ادعا ها را رد نموده آن را تبلیغات دشمن عنوان کرد.

مجاهد در رابطه به مناطق مرزی در ننگرهار و کنر ، اعتراف کرد که “با قبایل [پشتون] های محلی مشکلاتی وجود  میان طالبان وجود دارد.

برخی از این افراد  [قبایل] مسلح هستند و از نفوذ زیاد برخوردار هستند . یکی از این افراد منگل باغ ، دیگری عبدالولی  نام دارد.

در ادامه مجاهد گفت که آنها پاکستانی های مناطق قبایلی هستند که بعضی مواقع در این طرف و گاهی در آن طرف خط مرزی  مورد مناقشه دیورند حضور پیدا می کنند.. “

منگل باغ رهبر گروه افراطی لشکر اسلام، که مرکز آن  در دره خیبر پاکستان موقعیت دارد ؛می‌باشد ، او حداقل از سال 2008 تاکنون در مناطق در نزدیکی خیبر ، یعنی بخش هایی از ولسوالی نازیان ولایت ننگرهار افغانستان، حضور داشته است.

عبدالولی‌رهبر گروه جماعت الاحرار شاخه انشعابی TTP طالبان پاکستانی که از سوی سازمان ملل تحریم شده است ،می باشد.

مجاهد افزود ”  قابل ذکر است” که ما [طالبان افغانستان] این مناطق را تحت کنترل خود نداریم و نه کدام نیروی مرزی داریم که علیه آنها کاری انجام دهیم“

وی همچنین گفت این افراد قبایلی از کشور دیگر نمی آیند بلکه از خط مورد مناقشه دیورند می‌آیند .

قابل یاد آوری است که بسیاری از افغان ها، پشتون های مناطق مرزی پاکستانی را بیگانه نمی دانند

ظاهراً مجاهد می خواست گزارش های دیپلومات را که در تضاد با اظهارات وی قرار داشت ، نادیده بگیرد  غافل از اینكه گزارش های دیپلومات حاکی از حضور پنجابی ها – نه پشتون – پاکستانی ها ، است که از جاه  های دور وارد مرز های افغانستان می شوند و در برخی از گزارش ها نام اویغور ها ذکر شده است .

زمانیکه مجاهد برای اظهار نظر درباره چنین خارجیان  تحت فشار قرار گرفت ،ادعاها را اشتباه دانست.

مجاهد در رابطه  به گزارش های در پیوند  به روابط طالبان با القاعده به دیپلمات گفت که چنین رابطه ی وجود ندارد.

“آنها [القاعده] اکنون در افغانستان نیستند. با شروع جنگ در سال 2001 ، همه آنها رفتند. بعداً بهار عربی آغاز شد، آنها به تونس ، عراق ، سوریه ، سومالی برگشتند . ما اکنون با آنها هیچ تماسی نداریم. “

این ادعا بعداً در یک اعلامیه  رسمی طالبان مورد تجدید نظر قرار گرفت.

مجاهد در پاسخ به این سؤال كه چرا طالبان بیعت امیر  فعلی طالبان هبت الله را با ایمن الظواهری رهبر القاعده رد نکردند ، و چرا آنها پس از امضای توافق نامه دوحه ، این مسئله را نپذیرفتند ؟ گفت ” آن  زمان (پس از کشته شدن اختر محمد منصور ، رهبر پیشین طالبان در حمله هواپیماهای بدون سرنشین آمریکا در 21 می 2016) ، طالبان “با آمریکا” در حال جنگ قرار داشتند.

وی افزود: “اکنون ، لازم نیست حمایت هایی را که سال ها پیش کسی اعلام کرده بود ، رد کنیم.”

با توجه به اینکه طالبان سالهاست حضور جنگجویان خارجی در افغانستان و همچنین گزارش هایی مبنی بر همکاری با گروه های تروریستی فراملی مانند القاعده را انکار می کنند ، دیپلومات از مجاهد سؤال کرد که دقیقاً در زمینه ضد تروریسم از زمان توافق چه عوض شده است؟ اما نتوانست پاسخ روشنی دریافت کند.

 

توضیحات و نگرانی های احتمالی

 

به راحتی می توان  تصور کرد که طرف آمریکایی ، در جریان مذاکرات قبل از امضای توافق نامه دوحه ، نه تنها نگرانی های آنها راجع به جنگجویان خارجی در افغانستان‌را با طالبان شریک ساخته ، بلکه انتظار دارند   که طالبان باید در برابر چنین تهدیدات، اقدامات بیشتری انجام دهند.

بنابراین ، پیام های طالبان در مورد تعهد آنها به تضمین  های مبارزه با  تروریزم  ، سؤالات جدی را مطرح کرده است.

این  اظهارات طالبان که در بالا توضیح داده شد ، کاملاً شبیه اظهارات آنها در  اواسط اواخر دهه 1990 است ، هنگامی که رژیم طالبان در ابتدا آشکارا منکر حضور اسامه بن لادن و اعضای القاعده در افغانستان شدند.

“تاریخ تکرار می شود” نام کتابی است که استرنسن قبل از یازده سپتامبر 11 بطور مفصلی درباره القاعده در افغانستان نگاشته است ، با این حال ، استنرسن به دیپلومات گفت که رسیدن به این نتیجه که طالبان حضور جنگجویان خارجی را برای فریب ایالات متحده به منظور دنبال کردن توطئه های شوم ، انکار می کنند ، بسیار ساده است.

وی خاطرنشان کرد: “دیدگاه های غربی درباره افغانستان طوری است که برای درک چالش های داخلی پیچیده ای که طالبان با آن روبرو هستند ، و اینکه چگونه این چالش ها بر تصمیمات سیاست خارجی طالبان تأثیر می گذارد تمایل ندارند  ،“

 موضوع حضور جنگجویان خارجی در صفوف طالبان  همچنین توسط اندرو واتکینز ، یک تحلیلگر ارشد گروه بین المللی بحران که در افغانستان کار می کند ، تأیید شد.

واتکنز گفت: “محکوم کردن حضور جنگجویان خارجی در خاک افغانستان ، به ویژه القاعده ، ممکن است برخی از رده های طالبان را که نزد شان چنین جنگجویان  محبوب هستند ، دلسرد سازد ، به همین دلیل برخی از رهبران طالبان بیم دارند‌ که چنین اقدامی می تواند به انشعاب درین گروه منجر شود.

وی گفت: “برای طالبان زیاد فریب آمریكا [درباره جنگجویان خارجی]‌مطرح  نیست ، بلكه این به معنای تضمین بقای سیاسی خود جنبش است. پیش از هر چیز ، رهبران [طالبان] می خواهند از تصمیم گیری های بحث برانگیز که ممکن است باعث ایجاد شکاف در جنبش شود ، خودداری کنند.

 انگیزه هر چه باشد ، این واقعیت را تغییر نمی دهد با توجه به شواهد قاطع حضور حداقل برخی از جنگجویان خارجی در افغانستان که با طالبان در تماس هستند – ظاهراً این گروه  آگاهانه واقعیت های مرتبط با مبارزه بر ضد  تروریزم را نادرست جلوه میدهند، کاری که آنها ادعا می کنند انجام داده اند.

 باید در نظر داشت که‌گاهی در رابطه به  تهدید واقعی جنگجویان خارجی در افغانستان اغراق می شود ، همانطور که به عنوان مثال در یک مطالعه موردی دقیق درباره افراط گرایان اویغور در بدخشان افغانستان نشان داده شده است.

با این حال تایید گزارش مبنی بر حضور جنگجویان خارجی و  انجام کاری در مورد آنها و یا در عوض ، توضیح اینکه چرا چنین خارجیان هیچ تهدیدی ایجاد نخواهند کرد ،بار مسئولیت را از شانه های  طالبان کم نمی کند.

در حالی که در توافق نامه دوحه بیان نشده است که طالبان باید ضمانت های ضد تروریزم را به طور علنی عملی نمایند ، این گروه علاقمند حضور  جنگجویان خارجی میباشند که  به سختی می توان ضمانت های موجود توافقنامه را از جانب این گروه عملی دانست.

با توجه به این معضل، حضور جنگجویان خارجی در افغانستان چه بطور علنی یا عقب در های بسته باید جدی تر مورد بررسی قرار گیرد – تا تاریخ به سادگی دوباره تکرار نشود.