غونډالجوړ ونې
وختونه
اوس وخت
ځم، ځو،ځې، ځۍ، ځي

 Präteritum oder Imperfekt = 1. Vergangenheit

لومړی تېر وخت: زه پرون ټوله ورځ کور کې وم ، ځکه چې (زه) ناروغ وم.

ما غوښتل سینما ته لاړ شم، خو باید بستره کې پاتې شم.

ما تبه لروده او د غاړې درد.

تېر وخت ۲ Perfekt = 2. Vergangenheit
تېر وخت ۳  ► Plusquamperfekt = 3. Vergangenheit
► Futur I = 1. Zukunft ۱ . راتلونکی
► Futur II = 2. Zukunft۲ . راتلونکی

تېر وخت او  او ۳ . تېر وخت د مرستندوي کړنویونو ،، لرل،، یا ،، یل،، سره.

راتلونکي د مرستندوی کړنوي ،،به+ کړنوی،، سره.  دلته هم مرستې ته اړتیاده،

په پښتو غونډله کې کړونی چې د اینکلیتیکي نومځاینیوو په بڼه دي، د کړنوي پای کې راځې او دا په ډېرو مهالونو کې او له دې سره غونډله- پوره غونډله- له یوه وي څخه جوړه ده، چې دا غونډله هممهال کړنوی او کړونی دواړه لري.

بېلګې: تلل: ځم، ځې، ځو او….لاړم….

         خوړل: خورم، خورې…

مرسته: په پای کې د کړنې سره  د کړوني ځاینیوي ځاینیوو تورو ته څه وایي؟

ایا دا توریز یا لنډ نومځاینیوي دي، که څنګه؟

وروسته څېړل شوي. لنډ: دا اینکلیتیکي نومځاینیوي بلل کیږي.

 د کړنویونو بدلون یا بدلېدل ( د لرل او به سره)

   بېلګې ناتوانه کړنویونه …………. بېلګې توانمند کړنویونه

اوسمهال: …..  زه وایم……… زه ځم

ته وایې  …………. ته ځې

هغه ( ن، ښ) وایي ….. هغه (ن،ښ) خي

موږ وایو……………موږ ځو

تاسو وایۍ………… تاسو ځۍ

هغوي ( ن  ښ) وایي…………… هغوي ( ن،ښ) ځۍ

اوس تېر مهال یا پرفکت:  ما ویل ………………… زه تللم(*)

    تا ویل……………. ته تللې

هغه(هغې) ویل ……… هغه تللو، هغه تلله

تاسو ویل (ویلو)….. تاسو تللۍ

هغوي ویل(ویلو)…. هغوي تلل(تللې)

موږ وویل……………….موږ لاړو (لاړلو)

تاسو وویل ….. ….. تاسو لاړۍ ( لاړلۍ)

                 هغوي وویل(وویلو)….. هغوي لاړل (ښ لاړلې)

  پرفکت :…… ما وویل…………. زه لاړم (لاړلم)

                   تا وویل (وویلو)……. ته لاړلې

                      هغه، هغې  وویلو ……… هغه لاړه(لاړلو) ښ. لاړه ( لاړله)( توپیر په ه کې دۍ.

                        موږ وویلو ………….  موږ لاړو( لاړلو)

                        تاسو وویلو……… تاسو لاړلۍ

                       هغوي وویل ……………..هغوۍ(ن،ښ) لاړل ( ښ. لاړلې)…

پلوسکوم پرفکت: ما وویل… زه لاړم   فکر : ماویلي وو

                      تا وویل…… ته لاړلې   …. تا ویلي وو

                    هغه، هغې وویل…….. هغه(ن،ښ) لاړه (لاړله)

                     موږ وویلو …………… موږ لاړلو

                    تاسو وویلو ………… تاسو لاړلۍ

                   هغوي وویلو…………….. هغوي (ن،ښ) لاړلو ( لاړلې)

راتلونکی ۱ :  زه به وایم………………. زه به ځم

                 ته به وایې ………………. ته به ځې

              هغه به وایي…………….. هغه به ځي

               موږ به وایو……..موږ به ځو

              تاسو به وایۍ………… اسو به ځۍ

              هغوي به وایۍ…….. هغوي به ځي

راتلونکی ۲ :   ما به ویلي وي …. زه به تللی وم (*)

              تا به ویلي وي…… ته به تللی وې

             هغه به ویلې وي…….. هغه به تللی وي

            هغهې به ویلي وي….. هغه به تللې وي

           موږ به ویلي وي……………….. موږ به تللي وو

             تاسو به ویلي وي…………………… تاسو به تللي وۍ

           هغوي(ن،ښ) به ویلي وي…………هغوي (ن،ښ) به تللې وي

       لاندې ته یادونه: په لاندې کې د لرل او یل کړنویو سره بې له ځانیز نومځاینیوو هم دا غونډالې د یوه ويي په څېر سمې دي. لرم، یم او نور

Konjugation der Hilfsverbenد مرستندوي کړنویونو یا کړونو بدلون
Habenلرل	Seinیل	Werden به
Präsens		اوس مهال
زه لرم ته لرې هغه لري موږ لرو تاسو لرۍ هغوي لري	زه یم ته یې هغه دی هغه ده موږ یو تاسو یاست هغوي دي	په دې بدلون کې  لږ ستونځې شته چې ګران ژبپوهان مرسته کړی شي زه به ( شم؟) او همداسې دا نور پام دې ورته وشي. ته به هغه به موږ به تاسو به هغوي به
Präteritum – Imperfekt
ما لرل تا لرل هغه لرل هغې لرل موږ، تاسو، هغوي لرل	زه وم ته وي هغه وه موږ وو تاسو وۍ هغوي وو
Perfekt
ما، تا، هغه، هغې لرلي وو موږ، تاسو، هغوي لرلي وو	زه وم ته وې هغه وو موږ وو تاسو وۍ هغوي وو
Futur I
ما، تا، هغه، هغې به لرل موږ ، تاسو، هغوي به لرل	زه به یم به یم هغه به وي موږ به وو تاسو به وۍ هغوي به وي	زه به شم ته به شې هغه به شي موږ به شوي تاسو به شوي وۍ، هغوي به شوي وي
Futur II
ما، تا، هغه، هغې به لرلې وي موږ، تاسو، هغوي به لرلې وي	زه به شوی یم ته به شوی یې هغه به شوی یي، هغه به شوې یي موږ به شوي وو تاسو به شوي وۍ هغوي بهشوي وي	زه به شوی وم. ته به شوی وې، هغه(ښ) به شوی وو(وه). موږ به شوي وو. تاسو به شوي وۍ هغوي به شوي وو ښځینه: هغوي به شوې وې