تالاشي

د دروازې مخې ته څوکاډي لیکه ودریدل، دوړو کوڅه په سرواخیسته ، غرهاری په کورو کې ناست وګړي وترهول، له راغلو ګاډو وسله والوداسې په درز ټوپونه واچول تا به ویل کوم بندي ترې تښتي، ددروازې مخې ته ودریدل، ځنځیر وشرنګید، د ځنځیرله شرنګیدو سره یو ځای چيغې پورته شوې :

ـ تالاشي

د کور خاوند په منډه دروازې ته راغی. دروازه ېې پرانیستله .دوی ښویه په دروازه وزننوتل ، یوه نارې کړې :

ـ ښځې یوې خواته

وسله وال یوپه بل پسې کورته راننوتل، پرته له دې چې د کو رله خاوند ه پوښتنه وکړي ، سده دیرې ته ننوتل. په دیره کې زړه قالینه هواره وه. په منځ کې د لرګیو وړه المارې چې ټولې خانې ېې په وړو او لویو کتابونو ډکې وې، دریدلې وه . ترڅنک ېې لویه ارمونیه ایښې وه. ښې لاس ته په کنج کې دوه دوکڼې په پوخونو کې بندې پرتې وې. د کتابونوالمارۍ ته مخامخ په دیوال کې لوی رباب راځوړندو.

وسله والوچې تورې پګړۍ ېې په سروې، دیره په ځیرله سترګوتیره کړه. ټول سره او شنه شو ، غومبسو وچبیچل ، سترغلي ېې وپړسیدل ، تندي ېې ګونځې شول، د کور خاوند ته ېې برندې سترګې ونیوې. د ډلې مشرچې د نورو په څیر ېې سترګې تازه په رنجو تورې وې او اوږدې څڼې ېې تر ولو رسیدې د کورخاوند ته لاس ونیو:

ـ نه ویریږې !؟

د کور خاوند نه یوازې ونه بیرید، په شونډو ېې نرۍ موسکا هم وځلیده ، دوي ېې په ځواب لا وننګول، په استغنا ېې وویل:

ـ له چا ؟ ….غیر له خدایه به نو نورله چا وویریږم ، ما چا ته څه بد رسولي دي؟

د ډلې د مشرتندی نور هم ګونځې شو، په خونه کې پرتو د ټنګ ټکورالاتو ته ېې په وار لاسونه ونیول ، بیا ېې ده مخ ورواړاوه ، په لوړ اواز ېې وویل:

ـ له خدایه که ډاریدی ، دا فتنه به دې کو رکې نه ساتل ، پوهیږم چې له خدایه نه ډاریږې ـ خو ماویل چې له موږ به وډارشې ،

دی بیا هم ونه بیرید، په سړه سینه ېې ځواب ورکړ:

ـ له تاسو ولې وډارشم ، له کومې ورځې چې راغلي یاست ، نه مې سندره ویلې او نه مې کومې الې ته ګوتې ورړي دي؟

د ډلې مشر کلک په ولي وواهه :

ـ چپ شه خنځیره ، نو ولې دې بیا دا د فتنې شیان په کور کې ساتلي دي ؟

بیاېې په دیوال کې راځوړند رباب ته سترګې ونیوې :

ـ ته نه پوهیږې کله چې به نبي کریم د ساز او سرود په محفل وربراربریده ، په غوږونو کې به ېې لاسونه کیښودل.

سندرغاړی چې په ولي ېې کلک ګذار خوړلی و، بیا هم ونه ویریده :

ـ صاحب ولاڅه ووایم ؟

د ډلې مشر وغورید:

ـ څنګه څه ووایی؟ ولې دې دا شیان نه دی ما ت کړي، څنګه دې په کور کې ساتلي دي ؟

ـ دا مې د پلاراو نیکه کسب دی ؟ شوق مې دی..

د ډلې د مشر سترګې نورې هم سرې راواوښتې ، لاس ېې ګوزار ته پورته کړ، خو ګوزار ېې ونه کړ:

ـ غول مه خوره رزلیه ، توبه وباسه

هنرمند هم ورپید، په ورو ېې وویل:

ـ صاحب توبه نوره توره وي که بوره ، له هغې ورځې چې راغلي ياست ، ګوتې مې دې شیانو ته نه دي وروړي او نه مې اه له خولې وتلې ده.

ـ کوم شیان ؟

ـ دا چې تاسو ېې فتنه بولئ ؟

ـ نو ته واېې چې دا فتنه نه ده ، منا فقه….

هنرمندغلی شو لکه په ځواب چې فکر کوي . زرېې وویل :

ـ ولاڅه ووایم ، که دا شیان او کارونه فتنه وای ، پخوا څنګه خلکو په ډول او سورني خلک غزا ته رابلل؟

وسله والو یو بل ته هک پک وکتل ، مشرېې وویل:

ـ دا دی بیا چیرته اوریدلي دی؟

سندرغاړي د کتابونو المارۍ ته سترګې ونیوې :

ـ په کتابونوکې

وسله والوبیا یوبل ته وکتل ، مشر ېې وپوښتل:

ـ په کوم کتاب کې ، کتاب خو هم دا یو دي ، د الله پاک قران

د قران په آوریدو ټولو په یوه آوازوویل :

ـ بې شکه ، لاالله الله محمدالرسول الله

خو هنرمند لکه د دوي یوه خبره چې ېې هم نه وي اوریدلي ، په لوړ اواز ځواب ورکړ:

ـ په تاریخ کې

د ډلې مشر سترګې بقې ونیوې ، نورو هم اوږې وښورولې ، مشر هم ورسره غبرګه کړه:

ـ تاریخ

سندرغاړي سر وښوراوه :

ـ هو صاحب ، تاریخ، د افغان او انګلیس په ټولو جنګونو کې

مشر د دې لپاره چې بې ځوابه شو او غوښتل ېې خپله ناپوهي پټه کړي ، بیا وغوریده :

ـ جنګ مه وایه ، جهاد ووایه ، غزا ووایه

سندرغاړي له ویرې ، ورسره غبرګه کړه:

ـ ښه صاحب ، غزا ، جهاد

له دې سره د ډلې مشر بې ځوابه شو، لکه ماته چې ومني ، ارام شو:

ـ ښه نو موږ څه پوه شو چې ته دا فتنې نه غږوې او رمباړې به هم نه وهې .

هنرمند هم لږڅه ډاډ شو، په موسکا ېې ځواب ورکړ:

ـ زه خو به ېې وغږوم ـ خو ستاسو له ویرې به ېې څوک واوري؟

مشر هم د خپلې ادارې په زور غاوره شو، د سندرغاړي خبرې خوند ورکړ:

ـ دا خو رښتیا واېې ، هغه ورځ ېې یو ساده شپون له کلي محبس ته راوستی و چې شپیلۍ ېې غږوله ، خو بیرته مو خوشې کړ، چې توبه ېې وویسته

د وسله والو ی وبل تن چې د واسکټ په جیب کې ېې لوی مسواک ایښي و بحث ته راودانګل ، سندرغاړی ته ېې لاس ونیو:

ـ نو شپون چې رمه بیا یی او مال ته شپیلۍ غږوي نو ته به ېې نه غږوې؟

بل ملګري ېې په ننګه وویل:

دا لاڅه کوئ ، وايي ځنې کسان په همدې نغمو ماران ګډوي .

مشر پنجې یو په بل کې کيښودې، ده ته ېې وکتل:

ـ ښه ، ښه … دا ځکه ځنې دله ګان وایی چې موسیقي د روح غزاده.

بیا ېې پام سندرغاړي ته واوښت:

ـ ښه اوس دا ووایه چې تا بوځو، که دا شیان درنه یوسو؟

هنرمند په سړه سینه ځواب ورکړ:

ـ څنګه مو چې خوښه وي ، تاسو واکداران یاست او زه رعیت چې څه قانون وی ما ورته غاړه ایښې ده .

مشر په خبرو کې ورودانګل :

ـ موږ بل قانون نه لرو، زموږ قانون شرعیت او قران دی ، نو په تا څه باور وکړو چې دا لعنتي شوق به درکې نه راژوندی کیږي؟

هنرمند وخندل:

ـ صاحب ، که ما دا شوق پاللی ، اوس به مې دلته د موسیقۍ کورس جوړ وای.

وسله وال بیا هک پک شول لکه د  کورس کلمه چې په اول وار اوري ، یوه خوله چینګه کړه :

ـ کورس ېې لاڅه بلا ده؟

سندرغاړی دستي ځواب ورکړ:

ـ مکتب

مشر سر وخوزاوه:

ـ ښه داسې … د ساز او سرود مکتب

ـ هو صاحب

مشر خپلو وسله والو او بیا ده ته وکتل ،اوږې ېې پورته شوې ، سندرغاړي ته ېې لاس ونیو:

ـ ته وا له تا به نور زړور او بې لارې هم وي چې له موږ نه ویریږي ؟

ـ صاحب ، کومو زلمیانو چې راته مراجعه کړې ده ، د دې شیانو په زده کړه لا پیسې هم راکوي .

مشرغوږونو ته لاسونه پورته کړل :

ـ توبه ، توبه ، دې ته وايي د فتنې نشه

بیا ېې وویل:

ـ ښه داسې ده …او تا بیرته شړلي دي ؟

ـ هو صاحب ، زه په ځان دومره نه ویریږم ، پوهیږم چې د دې سپینو ډکو لحاظ به مې وکړئ ، که بند ته مې واچوئ خو وهئ خوبه مې نه

مشر ېې خبره بشپړه کړه :

ـ داسې خو ده ، د دوي خو ولا چې په وهلو وهلو پوستکي طالبان وباسي.

بیا ېې خپلو وسله والو ته مخ کړ:

ـ بس دی پریږدئ او دا فتنې راواخلئ چې هم دی له ګناه راوګرځو او هم د نورو د فتنو مخه ونیسو.

لندن ـ انګلستان

می ۲۰۲۱