ونه – د مڼو مور

دمارچ د اتمې په پار

شمال په تېزه چلیده. اسمان سم مرور ښکارېده، غړمباړی یې واهه خو اوښکې یې نه تویولې. ښځه د مڼو ډکې ونې ته مخامخ ولاړه وه، تر ډېر مزله وروسته هغې د ښار په دې څنډه کې د سرک پرغاړې د مڼو دغه یوه ونه موندلې وه.
درې ورځې کېدې چې له کونډې ښځې څخه بچو یې تازه مېوه غوښته خو هغې یې د اخیستو توان نه درلوده. ماشومان د ونې په لیدو خوشاله شول. مشر زوی مورته وویل:
– د ونې ښاخونه ډېر لوړ دي، ونې ته د ختو چل هم نه راځي؟
مور ورته غلې ولاړه وه، په سوچ کې تللې وه، دویم زوی یې وویل:
– مونږ سره خو کوم اوږد لرګی هم نشته چې د ونې ښاخونه پرې وښوروو چې مڼې را وغورځېږي؟
باد مستي وکړه، دومره مستي چې نږدې وه د کونډې زامن په هوا کړي. هغې خپل دواړه لاسونه له زامنو ورتاو کړل، د ونې ډډې ته یې تکیه وکړه. له پاسه ډېرې مڼې را وغورځېدې. باد ودرېده، د کونډې زامنو په وړو وړو شکورونو کې سمې ډېرې مڼې ټولې کړې.
ښځې خپلو زامنو ته کتل، بیا هم په سوچ کې تللې وه. مشر زوی یې مڼه له ځمکې پورته کړه، پرته له دې چې ویې وینځي، خولې ته یې نږدې کړه. په دې وخت کې د کونډې زړه کې برېښ شو، زر یې د هغه له لاسه مڼه واخېسته او له خوړولو څخه یې منع کړ، ورته یې وویل:
– دا مڼې به نه خورو، دا به د کوټو په چتونو ځوړنډوو چې خوشبوهي یې تر ډېره وخته زمونږ په کورکې وي.
خو زوی یې په ژړا شو او مورته یې ورغبرګه کړه:
– مورې! مڼې خو د خوړو لپاره وي؟
– نه نور خلک به یې خوري خو مونږ یې نه خورو.
ښځې دا خبره وکړه، ونې ته یې غیږه ورکړه او تر شونډو لاندې یې غلې ونې ته څه وویل. روانه شوه، پر لاره زر زر روانه وه، زامن یې خپه خپه وو، هر یو یې تر سترګو لاندې خپلې مورته کتل او بیا به یې خپلو لاسونو کې ډکو ټوکریو ته. ښځې په تلو تلو کې څو وارې تر شا وکتل، په وروستي وار یې سترګې له اوښکو ډکې شوې، نور تر شا پاتې ونه ورته نه ښکارېده. دویم زوی یې زېرک و، د مور اوښکو وځوراوه، زر یې وپوښتله:
– مورې! ولې ژاړې؟ موږ خو ستا هره خبره منو، دا دی دا مڼې هم نه خورو، کنه زړه خو مو غواړي.
مور یې ورته په ځواب کې وویل:
– وخورئ بچو ویې وخورئ.
د مور په دې خبره مشر زوی یې موسکی شو ویې ویل:
– مورې! تا ولې مخکې پرېنښودو؟
– زویکه! کله هم د یوې ونې په مخ کې د هغه د اولاد خوړل ښه کار نه دی؟ که څه هم خدای پاک دا زموږ لپاره روا کړي.
ماشومانو وخندل او د مور خبره یې سره په مسخره واخیسته خو مور ورته وویل چې هغه ونه د دې مڼو مور وه او دا مڼې اوس ژوندۍ نه دي. دوی چې له ونې جلا شوې نو مړې شوې. ځکه خو ویل شوي چې مڼې او نورې مېوې اول مینځئ او بیا یې خورئ، ځکه چې د مور په وړاندې د اولاد خوړل لویه ګنا ده. مور کله هم دا دردونکې صحنه نشي لیدلی.

د جنورۍ ۲۵ مه کال ۲۰۱۶
څلورم پراګ