اولین سفر صدراعظم هند به اسرائیل- تحلیل و تتبع : غ ج

اهداف و پیامدها
نریندرا موودی، اولین صدراعظم هند در تأریخ است که مسافرت رسمی به کشور اسرائیل انجام داد. سفر موودی به اسرائیل چرخش جدیدی سیاست شرق میانۀ هند را که به حق یکی از کشورهای پیشتاز در قاره ای آسیا به حساب میرود، برملا می سازد.
هند از اولین روزهای کسب استقلال از برتانیۀ کبیر، به عنوان همبستگی با جهان عرب و حمایت از مبارزۀ مردم فلسطین با اسرائیل حداقل ظاهراً درپهلوی آنها ایستاده بود. لیکن اکنون اولویت های حکومت در این حوزۀ ستراتیژیک جهان تغییر خورده است.
چرا هندوستان پالیسی خود را در برابر اسرائیل تغییر داد؟ علل آن میتوانند قرار ذیل باشند :
– دسترسی به تسلیحات نسبتاً ارزان ولی عصری
– دسترسی به تکنالوژی های مدرن
– تهدید ” تروریزم و بنیادگرائی اسلامی که عمدتاً از حوزۀ دور و بر اسرائیل برمیخیزد.
– هند دیگر کشورهای حوزۀ شرقمیانه را متحدین خویش در مبارزه به ضد امپریالیزم بین المللی نمیداند.
صدراعظم هند طی دو هفتۀ اخیر به ایالات متحدۀ امریکا، روسیه، قزاقستان، اسرائیل و آلمان سفر نمود. سفرهای نریندرا موودی با وضاحت تمام استقامت ها و اولویت های جدید سیاست خارجی هند را نشان میدهد.
اولین بازدید صدراعظم هند از اسرائیل، از طرف رجال برجستۀ اینکشور با تمام شکوه و شوکت مورد پذیرائی رجال برجسته اینکشور قرار گرفت. با نریندرا موودی برعلاوۀ بینیامین نتنیاهو ( همتای اسرائیلی او ) رئیس جمهور و رئیس حزب مخالف آنکشور ملاقات های جداگانه نمودند. موودی او همچنان از موزیم یادگاری قربانیان یهودی در جنگ دوم جهانی “هلوکوست” نیز دیدن بعمل آورد.
موودی برعلاوۀ ملاقات ها با مأمورین طراز اول دولت اسرائیل با جامعۀ یک صد هزاری هندوهای مقیم اسرائیل نیز دیدن نمود. طبق آمار دست داشته اضافه از یک صد هزار هندوستانی در اسرائیل بطور دایمی به سر میبرند.
هند در سال 1950 یعنی دو سال پس از تأسیس دولت اسرائیل، آنرا به رسمیت شناخت. لیکن این به رسمیت شناختن قطعی نبوده و طی چند دهه در حالت متزلزل باقی ماند. مناسبات دیپلوماتیک میان دو کشور صرف در سال 1992 برقرار گردید.
عوامل عمده ای آتی مانعی تأمین مناسبات میان دو کشور میشدند :
– هند طی سالیان متمادی منحیث یکی از پیشقراولان جنبش عدم انسلاک شناخته میشد. این جنبش که در سال 1950 ایجاد گردیده بود محتوای ضد امپریالیستی داشته و اسرائیل یکی از متحدین امپریالیست ها( ایالات متحدۀ امریکا) به شمار میرفت؛
– هند همواره از مبارزۀ مردم فلسطین بخاطر کسب استقلال حمایت میکرد، و علاقمند رشد مناسبات اش با کشورهای عربی بود؛
– حکومت های هند پیوسته در تدوین پالیسی های خارجی خویش اذهان اقلیت مسلمان کشور خود را مد نظر میگرفت. نزدیکی هند با اسرائیل در آن وقت میتوانست از طرف مسلمانهای هند منفی تلقی گردد و عواقب بدی در پی داشته باشد. در هند امروز (180) میلیون مسلمان به سر میبرد.
در شرایط کنونی حزب حاکم ” بهارتیا جنته پارتیا ” حکومت را تشکیل نموده و در رأس آن عضو همین حزب نریندرا موودی قرار دارد. این حزب هر چه بیشتر تکیه بر اکثریت هندو باورها داشته، و کمتر به اذهان و عکس العمل های اقلیت مسلمان اینکشور توجه میکند.
حین ملاقات، صدراعظم های دو کشور تأکید نمودند که “در شرایط فعلی هند و اسرائیل یک سان در برابر تهدید تروریزم، که پایگاه ها و منابع عمده ای آن در کشورهای جهان اسلام استند، قرار دارند. هند و اسرائیل بیش از هر کشور دیگر از این خُشونت جهانی رنج میبرند. تهدید های مشترک علیه هند و اسرائیل در صحنۀ بین المللی باعث نزدیکی هر چه بیشتر دو کشور میگردد.”
اسرائیل دیریست پس از ایالات متحدۀ امریکا و فدراسیون روسیه سومین پارتنر هند در عرصۀ همکاری های تخنیکی – نظامی می باشد. هند بزرگترین خریدار اسلحۀ ساخت اسرائیل بشمار میرود.
سه روز قبل از سفر موودی به اسرائیل، کمپنی بزرگ تولیدات نظامی اسرائیل Israel Aerospace Industries خبر داد که قراردادی را به ارزش (2) میلیارد دالر با جانب هند به امضاء رسانیده که در اثر آن مکلف به ارسال سیستم های دافع هوا و سیستم های ضد راکتی(Barak-8) به قوای پیاده و قوای بحری هند می باشد. در تاریخ تولیدات نظامی اسرائیل و عرضۀ آن به خارج این یکی از بزرگترین قرارداد ها بشمار میرود. اسرائیل همچنان به هند (8) هزار راکت ضد تانک نوع Spike صادر میدارد. طرفین هکذاء توافقنامۀ را در مورد تولید مشترک راکتهای نوع MR-SAM دارای بُرد متوسط زمین به هوا به امضاء رسانیدند. هند معتقد است که دسترسی به راکتهای متذکره نقش بازدارنده را در برابر پاکستان و چین بازی خواهد کرد.
آگاهان امور به آن باور اند که نزدیکی تسریع یافتۀ هند و اسرائیل در عرصه همکاری های نظامی، در اصل در برنامۀ نزدیکی ستراتیژیک هند و امریکا جا داشته و بدون تأئید واشنگتن بخش زیادی از این موافقتنامه ها ناممکن می بود. بنابرین اتحاد هند و اسرائیل امروز در تطابق با منافع امریکا قرار دارد.