دوکتور محمد عثمان تره کی محل مذاکرات صلح با طالبان : داخل یا خارج افغانستان ؟

٢٥/٠٣/٢٠١٨

  دوکتور محمد عثمان تره کی

محل مذاکرات صلح با طالبان :

داخل یا خارج افغانستان ؟

تبصره بر بیانات امیر اسماعیل خان

ملیشیای مقاومت که بعد ازین در نوشته رویدست به منظور تلخیص به تبعیت از غلط مشهور به نام طالبان  یاد خواهند شد، به سلسله تلاش برای تأمین صلح به امیر اسماعیل خان یکی از قوماندانان شناخته شده جهاد و وزیر آب و برق دوران اشغال پاسخ بسیار مناسب ارائه کرده است. امیر اسماعیل خان طالبان را به عوض حکومت با ’’ خانواده جهاد ‘‘ به مذاکره فراخوانده است. طالبان در جواب اعلام کردند که دفتر قطر بروی مذاکره باز است. اسماعیل خان از موضع حکومت کابل و موقف امریکا داخل افغانستان را برای مذاکره مناسب تشخیص کرده است. چه از نظر اداره  کابل قبول دفتر قطر به عنوان مرکز مذاکره گام  دیگری است ( بدنبال قدم های قبلی برداشته شده در جاپان، چین، فرانسه و غیره ) به قصد شناسایی دوفکتوی طالبان به صفت  گروه مقاومتگر ضد اشغال خارجی.

با استقبال از جرئت و واقعبینی اسماعیل خان بخاطر کوشش در جهت شکستاندن بن بست صلح چند سوال در ذهن پیدا میشود که برای پیشرفت در مذاکره  میباید برای آنها پاسخ دریافت کرد :

–  آیا خانواده جهاد که ازان نام برده شده است وجود خارجی دارد ؟

 گروه های مختلف مجاهدین، سابقه خونین اختلاف و جنگ با یکدیگر دارند. اعضای متخاصم این خانواده طی شانزده سال اشغال خارجی از ترس ماشین جنگی ناتو مصلحتاً با همدیگر کنار آمده اند. اگر ترس از غُرِشِ بی- 52 نمیبود خدا ج  میداند که چه مرگ ها و ویرانی های دیگری را ما شاهد میبودیم.

–  امیراسماعیل خان در بیانات خود در روز سالگرد قیام هرات از تشکیل حکومت موقتی به مثابه یگانه پُل گُذار از حالت جنگ به صلح یاد آوری کرد. از قراین بر میاید که  امروز بسیاری از افغان ها این را یگانه الترنتیف واقعبینانه، عملی و موثر برای تأمین صلح، امنیت و پایان اشغال خارجی میدانند. آیا اسماعیل خان میتواند گروه های  پراگنده جهادی را در محور طرح تشکیل حکومت موقت جمع کند و فرضاً با دست پُر به نمایندگی ’’ خانواده جهاد ‘‘ ( ! ؟ ) ، روانه مذاکره با ملیشیای طالب شود ؟

– امیر اسماعیل خان یکی از شخصیت های با نفوذ تنظیم جمعیت است. ابتکار مصالحه وی با طالبان در یک محیط پر تشنجج میان اداره کابل و تنظیم جمعیت مطرح میشود. چنین معلوم میشود که جنون چسپیدن به قدرت از هرم رأس دولت  گرفته تا ولایت بلخ، افغانستان را به سوی یک نظام حکومتی ایکه بر اصل وراثت کرسی ها بنا شده باشد،  

سوق داده راهی است. ازان جائیکه تنظیم های جهادی انحصار کرسی بر مبنای اصل وراثت را حق شرعی و طبعی خود میدانند، آیا امیر اسماعیل خان با ذهنیت تقسیمبندی چوکی های حکومتی بر مبنای قوم و تنظیم به پای صحبت با مقاومت مسلح خواهد نشست ؟

بهر حال ! پیشنهاد صلح امیر اسماعیل خان بخصوص ازین لحاظ قابل توجه است که :

– وی سابقه برخورد و جنگ با ملیشیای طالب  دارد و مدتی را در زندان طالبان گذرانده است. وی در شرایط فعلی در موقعیت بسیار مناسبی برای آغاز مذاکرات  قرار دارد. دست آورد های مثبت این مذاکرات میتواند مشوق سائر گروه های جهادی و سیاسی برای صلح با مخالفین مسلح باشد.

– امیر اسماعیل خان یکی از اعضای با درک و هوشیار تنظیم جمعیت و شورای نظار است. فعلاً  در میان گروه های سیاسی بیشتر تنظیم  جمعیت و شورای نظار در موضع دشمنی با صلح قرار دارند. مذاکرات سازنده اسماعیل خان با طالبان مطمئناً روزنه تضعیف هسته  شرارت را  در درون این دو گروه صلح ستیز هموار میکند و راه را به سوی صلح میکشاید.

اما پیشنهاد اسماعیل خان وزیر سابق آب و برق زمان اشغال در اینکه مقاومت مسلح در داخل افغانستان به مذاکره کشانده شود، تکرار اعلامیه های رسمی امر یکا و حکومت کابل است، که با واقعیت های عرصه سیاست و میدان جنگ در مطابقت قرار ندارد : مخالفین مسلح از تقریباً ده سال به این سو در قطر دفتر سیاسی برای مذاکره  دارند. این دفتر به شکل ضمنی و غیر رسمی شناخت بین المللی کسب کرده است. ملل متحد و استخبارات کشور های درگیر جنگ افغانستان با دفتر قطر در تماس های دائمی قرار دارند. اعلامیه های یومیه طالبان در رابطه به اوضاع جاری از کانال دفتر قطر میگذرد.

بناً مخالفین مسلح حاضر اند به سهولت از مذاکره با اسماعیل خان بگذرند اما از اعتبار سیاسی بدست آمده دفتر خود به حیث مرکز مذاکره منصرف نشوند.

پیشنهاد اسماعیل خان مبنی بر حضور طالبان در داخل افغانستان و مذاکره صلح زیر بیرق امریکا در حالت جنگ واشغال، بهانه به قصد از میان بردن امید کوچکی است که برای صلح بوجود آمده است. چنان معلوم میشود که ستون شرارت در درون تنظیم، اسماعیل خان را به بهانه جویی و سیزه گری بر ضد صلح تحریک میکند. با اینهمه اگر قرار باشد که حتماً مذاکرات صلح در داخل افغانستان آغاز شود، بهترین گزینه، مراجعه اسماعیل خان و سائر اشخاص و گروه های مشتاق صلح  در مناطق  آزاد شده تحت کنترول طالبان به قصد مذاکره است. آنگاه مخالفین مسلح میتوانند مثلاً در هلمند یکی از منسوبین دفتر قطر را برای مذاکره با اسماعیل خان بفرستند. آنهم به شرطی که اسماعیل خان با در دست داشتن یک پلان صلح حاضر به میز مذاکره شود و موافقت بخشی از به اصطلاح خانواده جهاد را با خود داشته باشد. ’’ پایان ‘‘