د سولې مشورتي بورډ غړي ولې د سولې په ناستو کې ګډون نه کوي؟

لیکنه : خوشحال آصفي

په داسې حال کې چې په هيواد کې يو شمېر سياسي احزابو، سياسي څېرو او جهادي مشرانو به د ملي يووالي په حکومت نيوکې کولې چې ګويا حکومت له دوی سره مشورې نه کوي او يا حکومت سيکولر شوی او جهادي مشران يې د نظام له چوکاټه څنډې کړي؛ بلاخره حکومت د دغو اشخاصو له جملې مشهور او مخور يې د سولې په مشورتي بورډ کې راټول او له مشورو يې ګټې اخيستنې ته زمينه برابره کړه. اوس دغو سياسي مشرانو او يو شمير جهادي مشرانو خاوره وويستله او د سولې عالي مشورتي بورډ غونډو کې ګډون نه کوي.

تېره ورځ په ارګ کې د ولسمشر غني په مشرۍ د سولې مشورتي بورډ لومړۍ غونډه ترسره شوه چې په کې د بورډ يو شمېر غړو د نامعلوم دليل له مخې ګډون ونه کړ. په دې سربېره چې په یاد مشورتي بورډ کې د سیاسي ګوندونو مشرانو ته ځای ورکړل شوی، خو بیا هم په دې غونډه کې ګڼو سیاسي مشرانو لکه پخواني ولسمشر حامد کرزي، د اوسني ولسمشر لومړي مرستیال جنرال دوستم، جهادي مشر عبدالرب رسول سیاف، پخواني ولسمشر صبغت الله مجددي، د حزب اسلامي مشر گلبدین حکمتیار او ځنیو نورو مشرانو ګډون نه درلود.

له طالبانو سره د مرکچي هیئت د ټاکلو په تړاو د ګلبدین حکمتیار تر څرګندونو وروسته د جمعیت اسلامي، حزب اسلامي او وحدت اسلامي ګوندونو استازي وایي، د بین الافغاني خبرو لپاره یوازینۍ لار د سیاسي احزابو له لارې د خبرو پرمخ وړل دي او یوازې ګوندونه کولای شي چې د طالبانو باور ترلاسه کړي. د ګوندونو استازي وایي، د سیاسي احزابو کمېټه، چې د ۲۷ ګوندونو له استازو تشکیل شوې او د هیواد اووه مطرح سیاسي ګوندونه یې رهبري کوي له طالبانو سره د خبرو  لپاره پر مرکچي پلاوي هم بحث شوی.

پوښتنه اوس دا ده چې د کرزي په ګډون ګڼ سياسي او جهادي مشران ولې د سولې مشورتي بورډ په ناستو کې ګډون نه کوي؟

ځينې دليلونه شته چې سياسي او جهادي مشران يې د سولې په مشورتي بورډ کې د ګډون لپاره زړه نازړه کړي دي

لومړی؛ راروانو ولسمشريزو ټاکنو کې چنې وهل

د حکومت لخوا چې د سولې په مشورتي بورډ کې د ګوندونو کوم استازي او جهادي مشران ټاکل شوي دي؛ ډيری يې د راتلونکو ولسمشريزو ټاکنو لپاره له ټاکنیزو ټکټونو سره په چنو وهلو بوخت دي. دوی هر يو يې په ټاکنيز ټيم کې د لومړي او دویم معاونيت څوکۍ او يا کم تر کمه په راتلونکي حکومت کې د بريالي نوماند په کابينه کې د وزارت په څوکيو په چنو بوخت دي. د دوی لپاره د ولسمشر د معاونيت او د وزارت څوکۍ د سولې په مشورتي بورډ کې له غړيتوبه په سل هاو ځله غوره ده. دوی ځکه د سولې مشورتي بورډ په غونډو کې ګډون نه کوي چې په ټاکنيزو ټيمونو کې د لويو څوکيو په تمه دي.

دويم؛ په سوله کې سياسي بقا په خطر کې ليدل

د سولې مشورتي بورډ يو شمير غړي داسې هم دي چې تل يې د افغانستان له جنګ څخه په يو نه يو ډول ګټه ترلاسه کړې او اوس چې د سولې لپاره امکانات او احتمالات زيات شوي نو دوی ډار لري چې که سوله راشي نو ممکن په حکومت کې د دوی واک کم شي او يا د سياست له صحنې ليرې شي. همدا دليل دی چې د سولې مشورتي بورډ ځينې غړي قصداً د سولې د هڅو د ناکامولو په خاطر په غونډو کې ګډون نه کوي.

درېيم؛ له بهرنيو هيوادونو پورې تړل

د سيمي هيوادونه په ځانګړې توګه ايران، روسيه او پاکستان تل دافغانستان په جنګ ګې خير لټولی او تل يې هڅه کړې چې په افغانستان کې د سولې د هرې هڅې مخه ونیسي. د هيواد په سياسي احزابو او سياسي مشرانو کې ډیری يې داسې دي چې له دغو هيوادونو سره تړلي دي او د همدغو هيوادونو په لارښوونه اوس د سولې د هڅو د ناکامولو هڅې کوي.

څلورم؛ له اشرف غني او اوسني حکومت سره مخالفت

د سولې مشورتي بورډ په غړو کې د حکومت او په ځانګړې توګه د ولسمشر غني سياسي رقيبان هم شامل دي. دوی نه يواځې دا چې د ملي يووالي حکومت د تيرې شوې کاري مودې پر مهال يې له حکومت سره مخالفت کړی دی، بلکې اوس يې هم مخالف دي او په راتلونکو ولسمشریزو ټاکنو کې د ولسمشر غني مخالفان دي او نه غواړي چې له وسله والو طالبانو سره د سولې امتياز دې د اشرف غني او د ملي يووالي د حکومت په نوم په تاريخ کې ثبت شي. په همدې خاطر د مشورتي بورډ ځينې غړي قصداً په مجلسونو کې ګډون نه کوي.

او دا چې د سولې مشورتي بورډ کوم خاص مالي امتياز نه لري نو دا هم يو دليل کيدلی شي چې ځينې مشران په کې ګډون نه کوي او خپله ګټه په کې نه ويني.