د ژړا او انسان اړيکه: د سترګو سپورټ که د احساس ژبه؟

احساسات او کېمياوي تحريک هغه څه دي چې د انسان اوښکې تويوي. ژړا کابو د نړۍ په ټولو فرهنګونو او ادبياتو کې ياد شوی مقام لري او په بېلابېلو ځايونو کې خپله معنا ښندي.

ژړا يوازې په ادبياتو کې نه، بلکې په ساينس کې هم د بحثونو وړ ګرځېدلی حالت دی. په فرهنګي برخه کې د شکسپير نظر دا دی چې “د زړه له اخلاصه ژړل د انسان غمونه کموي. “

يوه امریکایي لیکوال لیکلي، “که ډېر بد‌چانس نه واست، په ماړه نس ژړل مو حالت ښه کوي، حتا که عملاً مو په وجود کې کوم بدلونونه هم رانه‌شي.”

چارلز ډاروين په دې نظر و چې ژړا د سترګو د څېرمه عضلو سپورټ دی، کله کله دا عضلې فعاليت کوي چې په رګونو کې وينه غوټه نه‌شي.

ډاروين د ماشوم ژړا د هغه د را جلبولو ژبه ګڼي.

د مشرانو، نويو ځوانانو او ماشومانو ژړا سره بدله ده او حالت يې هم يو شان نه وي، خو په ټوله کې ژړا د سټرس کمولو لاره او مايع شوي احساسات دي.

يوناني مفکر ارسطو بيا باور درلود چې ژړا د انسان ذهن تصفيه کوي.

خو زموږ په نننۍ نړۍ کې د ژړا په هکله تر پخوا زياتې ساينسي څېړنې وشوې، مثلاً په ۲۰۰۳ کال کې د ۴۳۰۰ ځوانانو په هکله چې عمرونه له ۲۰ تر ۳۹ کالوو، څېړنو وښووه چې په دوی کې کابو ټول کسان په دې اند وو چې تر ژړا وروسته په جسمي او ذهني لحاظ ارامېږي.

خو په دوی کې ځينو ويل چې په ژړا يې په بدن کې هيڅ ډول بدلون نه دی راغلی، حتی ځينو ويلي چې تر ژړا وروسته يې حالت لا پسې خراب شوی دی.

په ۱۹۸۶ کال کې څومره مقالې ليکل شوې وې، د ۹۴سلنه مقالو تمرکز پر دې و چې ګواکې ژړا رواني سټرس را کموي.