!جمعیت ګوند، له اخواني ارمانونو تر قومی دریځونو

په افغانستان کې د ولسواکۍ د لسیزی پرمهال یو څه چې د پام وړ او مهم بدلون پر توګه ورڅخه د یوه ملي اوښتون پر بحث کې یادونه کیدلای شي هغه د بیلابیلو سیاسي ایډیالونو، او تفاوتونو پر بنسټ د نویو ګوندونو رامنځته کیدل وو.
مګر موږ ټولو ولیدل او پر یاد مو دی چې دغه ګوندونه د وروستيو بدنامو سیاسي کردارونو پایلۍ د افغان حکومت او ملت د ماتیدو څه چې د ګران افغانستان د جغرافیی ویشني، تجزیی، نفاق او پر لویه کې د بهرني یرغل، اشغال او د یوه ملت د بنسټیزو ارزښتونو عقیدی او ګډ ملي هویت د ټوکړی ـ ټوکړی کیدو تر درشله ورسول.
د جمعیت ګوند وجودی فلسفه د ۱۳۵۱ کال د اسلامي نهضت د سیاسي اسلامپالنۍ له اخواني ـ مصری ارمانونو څخه چې د اسلامي تجدد او د مسلمانو پرګنو د ویښتابه او یوالی بحث ده سرچېنه اخلي.
مګر د دغه جریان ارمانونه ډېر ژر د کونړ د جهادی جبهی پرخلاف قومي، صمتي او حتا د ژبي او اتنیکي غوښتنو پر بنسټ بڼه بدله کړله او د کمونیستي بلاک پر خلاف د افغانانو د ملي انقلاب او دیني حماسو د تاریخی ولولو او د ګران افغانستان د تاریخي خپلواکۍ مسیر یې هیر او د افغانانو د وحدت پرځای یې د یوه قوم د مظلومیت او د بل قام د جبر ستمي او د فرید مزدک د لارویانو شعارونه بدرګه کړل.

پر همدې بنسټ یې د نورو جهادی ( اسلامی ګوند ـ وحدت ګوند ) ډلو سره د کړې توافق خلاف کابل ونیو، د واک د انحصار او د خپلو قومي ارمانونو د پلي کولو افراطي هڅه یې وکړه.
دوی په خپل سر په فاړسی نوی بانکوټونه چاپ کړل، ملي سرود یې فاړسی کړل، سیاسې قدرت یې پر خپل میل وویشل، د مجاهدینو د مختلفو تنظیمونو سره یې پر ژمنو کې ټګي بریګي وکړله، د هېواد له اداری سیستم څخه یې د پښتو ژبی پر ورکولو پیل وکړل، کابل یې تنظیمی جګړو ته ټیل وهل، له روسانو سره یې د ډاکتر نجیب الله د ملي مصالحی د بهیر خلاف پټي هوکړې او پروتوکولونه وکړل، پر شمال او جنوب یې د هیواد د ویش نغاره وډنګوله او پر ټوله کې یې پر افغانستان کې د دوو اسلامي حکومتونو چې یو یې د افغان ولس د ملي او اسلامي انقلاب له لارې د اسلامی حکومت ناکامول او بل یې د طالبانو د اسلامي او ملي حکومت پر خلاف دامریکایی یرغل او اشغال څخه دفاع او ورڅخه ملاتړ وو.
د بېلګي په توګه استاد ربانی د ۲۰۰۱ کال د اکټوبر میاشت کې د بی بی سی سره پر یوه مرکه کې له امریکایانو پر پښتون میشتو سیمو د غټو ـ غټو بمونو د غورځولو غوښتنه کړې وه.
د امریکا له یرغل او اشغال څخه وروسته دوی هر پښتون طالب او هر طالب القاعده معرفی کړل او القاعده چې پر امریکایی فتواه سره ترهګر او بی محکمي د مرګ وړ بلل شوی وو پر پښتنو یې د هېواد د ۳۴ زیندانونو سربیره د باګرام او ګونتانامو وحشي او کرغیړن امریکایی زیندانونه هم ډک کړل.

پایله:

که څه هم پر ۲۰۱۱ کال کې د برهان الدین ربانی له وژل کیدلو وروسته د پلار پرځای د زوی صلاح الدین ربانی ټاکل کیدو د دغه ګوند د خپل منځی کشمکشونو د هضم هڅه وشوه، مګر د صلاح الدین ربانی له لوری بن ته د بن د سازشنامی اصطلاح کارول دا مانا ورکوی چې جمعیت نه یوازی د ۱۳۴۷، ۱۳۵۱ او ۱۳۵۵ له عقیدویی ـ دینی او ملتپاله ارمانونو څخه خلاص او لري شوی ده بلکي د شخصي ګټو، ځانی ماموریتونو او بهرنیو استخباراتي پنډونو نشي دوی تر ډېره د خپلو قومي شعارونو او ګټو چې د پارلماني سیستم له لارې د نظام فیډرالي کول، د افغان ملي هویت قومی تعریف، د اکثریت د ماتولو هڅه او لکه د ۲۰۰۱ تر ۲۰۰۹ د واک پر ګدۍ غصب او انحصار دی هم پاتي راغلي.

د ګټو او قدرت دغسي فردی لوبه، د جمعیت د اصلی او متحدی رهبری له منځه تلل، د جمعیت پر دننه کې د شخصی ثروت او قدرت د لسګونو جزیرو رامنځته کیدل، پر بدخشان او پنجشیر ولایتونو پسي د دغه ګوند محدودل، ناعادلانه امتیازات، د ګوند پر دننه کې دښځو، ځوانانو او تیکنوکرات قشر سره نه جوړتیا او پرټوله کې د سولې له لارې د نړېوال مشروعیت او ملاتړ سره د طالبانو بیا سیاسي قدرت ته راستنیدل هغه مسایل، بحثونه او پېښي دی چې جمعیت یې پاشلي، ویرولي او د دی امکانات شته چې تر سولې مخکي یا وړاندی یومخیز وپاشل شي، ټوټه ـ ټوټه شي او یا د ظاهری یوالی د حفظ سربیره ګوند پر دننه کې د شدیدو فرکسیوني سیالیو پر ترڅ کمزوری او پر غیری مواثره بڼه دوام پیداکړې.

دا ځکه چې جمعیت هېڅکله ګوند نه وو، ولي داچې تصادفی پیښو، استخباراتی مصلحتونو او د نظام پر اډانه کې کمزورتیاوو یو او بل ته پر لاس ورکولو سره دا ګډوله مجموعه ساتلي وه دا بیل بحث ده.
درنښت