نظامیان ایرانی و رفتارهای فراقانونی

ایران همسایه غربی با سرحد بیش از ۱۲۰۰ کیلومتر در طول تاریخ پناه گاه و یا مکان فرار برای پناهجویان افغانی بوده است.

اما در طول چندین دهه اخیر بارها شاهد انعکاس ظلم و شکنجه افغان های متواری شده به ایران از سوی مرزبانان و پولیس این کشور به واسطه رسانه های مختلف بوده ایم.

اینگونه رفتار که در مغایرت با قوانین ملی و بین المللی است بار ها از سوی نهاد های حقوقی مورد انتقاد و پیگیری قرار گرفته است اما تاکنون هم این جنایات علیه مهاجرین بالاخص مهاجرین غیر قانونی پایان نیافته است. مهاجرت یک بحران پذیرفته شده در سطح جهان است و هر کشور به اساس قوانین و مقررات موجوده با آن برخورد میکند. ایران بار ها ازین محوطه پا برون گذاشته و حرمت بشری و کرامت انسانی افغان ها را بنام های مختلف پامال کرده است. از جمله این جنایات غرق کردن مهاجرین افغان در هریرود و تیر اندازی به موتر حامل اتباع افغانی در یزد، رویداد های تازه و خبرساز جهان بوده اند.

معاون حقوقی وزارت خارجه کشور تکرار کرده که غرق شدن کارگران مهاجر در سمت ایران منتفی است و ما مدرکی پیدا نکردیم که این اتفاق در سوی ایران باشد. از سویی، سالانه ۵۰۰ هزار تردد غیرقانونی از مرزهای افغانستان به ایران انجام می‌شود و نیروهای مرزبانی ایران در یک رویه مشخص با متخلفان برخورد می‌کند، برخوردها مرتب، براساس نظم و رفتارها براساس قانون است؛ ضمن آنکه اصل روابط مبتنی بر برادری است. و این در حالیست که بازماندگان واقعه هریرود شهادت داده‌اند که روز ۱۱ اردیبهشت حدود ۵۰ نفر از مهاجران افغان که می‌خواستند از مرز منطقه هرات برای کار وارد ایران شوند، از سوی مرزبانی ایران بازداشت می‌شوند. بنا بر گزارش‌ها، نیروهای مرزبانی ایران این مهاجران را برهنه می‌کنند، لت و پار می‌کنند و از آنها برای تمیز کردن پاسگاه و دیگر کارها بیگاری می‌کشند. سپس آنها را به سمت رودخانه مرزی دو کشور می‌برند و با تهدید اسلحه و ضرب و شتم مجبورشان می‌کنند به داخل رودخانه بپرند و به افغانستان برگردند. بسیاری از آنها مهاجران غیررسمی بوده‌اند که پس از شیوع کرونا از ایران خارج شده و می‌خواستند برای ادامه کار به ایران برگردند. به جز ۱۲ نفر بقیه غرق می‌شوند. و همچنان پیش از این ۲۵۰ تن از اساتید دانشگاه و فعالان سیاسی وحقوق بشری ایران در بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که جنایت رخ داده علیه مهاجران افغان توسط مرزبانان ایرانی، از سوی رسانه‌ها و یک نهاد مستقل تایید شده و تهران تنها پی اتلاف وقت و لاپوشانی است.

کمیسیون حقوق بشر افغانستان، شکنجه و غرق‌کردن شماری از شهروندان کشور در مرز با ایران را نقض آشکار تعهدات دولت‌ها به پیمان‌های بین‌المللی، پایمال کردن اصول و ارزش‌های حقوق بشری، “بی‌رحمانه و تکان‌دهنده” خوانده و خواهان تحقیق همه‌جانبه‌ این موضوع شده است.

فرمانده ناجا اما تاکید کرده که “بیگانگان”، “دشمنان” و “معاندان” در صدد پیشبرد‌ سناریوی کشته‌سازی و القای خشونت هستند تا روابط دو ملت را تیره کرده و از این رخداد برای “موج‌سواری و اختلاف‌افکنی” استفاده کنند. او از مسئولان افغانستان خواسته که زمینه بررسی مشترک این رخداد را در فضایی غیرسیاسی و به دور از “تحریف و القائات منفی دشمنان و هیجانات رسانه‌ای” فراهم کنند، که دولت افغانستان چنین اقدامی را کرده است.

اما باید خاطر نشان ساخت که نکته تأمل‌برانگیزتر این است که می‌گویند آ‌ن‌هایی که به گلوله بسته می‌شوند، آتش‌ می‌گیرند و یا به جریان خروشان آب‌های هریرود سپرده می‌شوند، پناه‌جویان «غیر قانونی» و «متجاوزان مرزی» اند که هر کشوری به خود حق می‌دهد به آن‌ها شلیک کند؛ اما اگر پناهجویان «غیر قانونی» و «متجاوزان مرزی» حاضر شوند برای دفاع از امنیت ایران، جان‌شان را در جنگ‌های مرگبار خاور میانه به خطر اندازند و بمیرند، «شهید» محسوب می‌شوند، «مدافع حرم» اند و برخی از آن‌ها مثل «نسیم افغانی» باید در حرم امام رضا دفن شوند. شاید «نسیم افغانی» هم روزی یک پناهجوی «غیر قانونی»، «تبعه بیگانه» یا «متجاوز مرزی» بوده‌؛ اما چون برای ایران جنگیده، به جای مرگ در آب‌های هریرود یا سوختن در مهریز یزد، با اعزاز و اکرام و احترام در حرم امام رضا دفن شده‌است.

خوش به حال «نسیم افغانی» که به دام توفان «افغانی‌بگیر» نیفتاد!

کشور ایران باید در ماهیت روابط اش با افغانستان تجدید نظر کند و آنچه را در قول اش میگوید به آن پایبند باشد. این اولین جنایت انسانی علیه اتباع افغانستان نبوده احتمالا آخرینش هم نباشد. کشور ایران اصول عمومی حقوق بین المللی را با این اعمال اش زیر پا میگذارد که بزودی باعث ایجاد واکنش های جهانی علیه این کشور خواهد شد.

دولت افغانستان بهتر است تا تصامیم جدی علیه اینگونه اعمال نابخشودنی نظامیان ایران اتخاذ کند و تعهدی بر عدم تکرار دوباره ان مطابق اصل حسن همجواری از این کشور بستاند.