آیا سیاست های دوگانه پاکستان در قبال افغانستان پایان یافتنی است؟

چندی قبل عمران خان نخست‌وزیر پاکستان در مصاحبه‌ای با خبرگزاری رویترز گفت که سیاست عمق استراتژیک پاکستان نسبت به افغانستان تغییر کرده و این کشور دیگر در پی مداخله و اثرگذاری در افغانستان نیست، او افزود که کشورش می‌خواهد پیش از خروج کامل نیروهای خارجی مسئله افغانستان حل و فصل شود. عمران خان همچنان تاکید کرد که از هر حکومتی که مردم افغانستان آن را انتخاب کنند، پاکستان حمایت خواهد کرد.

اکنون پرسش این است که چرا عمران خان چنین سخنانی بیان کرده و این بیانات نشان دهنده چه است؟ به نظر می‌رسد بازی پاکستان در افغانستان وارد فاز جدیدی شده به رغم اظهارات آقای عمران خان، اسلام‌آباد باز هم در پی مداخله در افغانستان است.

آنچه اهمیت دارد این که برای نخستین بار یک مقام عالی پاکستانی از سیاست عمق استراتژیک آن کشور در امور افغانستان اعتراف می‌کند و همچنان بیان می‌دارد که کشورش از هر حکومتی که مردم افغانستان بخواهند، حمایت می‌کند.

ولی چیزی که در سخنان عمران خان به عنوان یک رهبر پاکستانی متناقض است، این که نفس تاکید او بر حل و فصل مسئله افغانستان پیش از خروج کامل نیروهای امریکایی باز هم یک سیاست مداخله گرانه و عمق استراتژیک در امور داخلی افغانستان است. این مسئله اما حاکی از رابطه تنگاتنگ اسلام‌آباد با گروه‌های افراطی و از جمله طالبان نیز است؛ زیرا تا پاکستان سیطره و تسلط صد در صدی بر گروه طالبان نداشته باشد، ممکن نیست که چنین با اطمینان بالا از حل و فصل قضیه و زخم ناسور افغانستان سخن بگوید. موضوع دیگر این است که به رغم اعتراف عمران خان به چهل سال مداخله گری در امور افغانستان اما، سیاست ارتش آن کشور مستقل از دولت ملکی بوده و بخش عظیمی از مداخله گری پاکستان بر می‌گردد به آی اس آی. این سازمان مخوف جهنمی از زمان حمله ارتش سرخ به افغانستان به مداخله در امور داخلی افغانستان آغاز کرده تا امروز هر سازمان و شبکه ترورستی که در ذهن انسان بگذرد، به آی اس آی ختم می‌شود.

با توجه به این تفاصیل و این که همین اکنون نیز مراکز مهم و تصمیم گیرنده گروه طالبان و ده‌ها گروه تروریستی دیگر در داخل خاک پاکستان و زیر نظر آی اس آی وجود دارد، اعتماد کردن به سخنان عمران خان نوعی خامی سیاسی و ساده لوحی دیپلماتیک است،

زیرا بیانات چرب و نرم جناب نخست‌وزیر فقط مصرف رسانه‌ای دارد و در عمل این ارتش است که تصمیم می‌گیرد که در کجا چه کار کند. از جانب دیگر، تا زمانی که مشکل پاکستان با هند حل نشود، هرگز مداخله گری پاکستان در افغانستان ختم نمی‌شود، چون این کشور با فروپاشی درونی مواجه است و اگر در منطقه آرام باشد، اختلافات اقوام سامن پاکستان همانند آتش زیر خاکستر تازه خواهد شد.