د ‘ملي مترقي جوړښت’ رامنځ ته کول، د معاصر ‘استعمار او استثمار’ په شتون کې يوه ناممکنه چاره ده؛ مګر دا چې اساس يې ملتپالنه وي
په افغانستان کې له تېرو څو لسيزو را په دې خوا، واکمن نظامونه نه يوازې دا چې په خپلو خلکو او جغرافيه باندې د حاکم استعمار په پای ته رسولو کې پاتې راغلي، بلکې هر حکومت يې په خپله خاوره او ملت د يو نوي استعمار په پلي کولو کې بشپړه ونډه اخيستې ده.
د موجوده استعماري ځواک پای ته رسول؛ يوه ممکنه چاره ده. په تېرو څو لسيزو کې د افغانستان ملت د خپلو واکمنانو په مرسته د فيوډالي، کاپيتالي او سوسیالیتي استعمار رنګارنګ ډولونه تجربه کړي دي. په داسې حال چې واکمن نظامونه يو په بل پسې، د نظريې اختلاف په درلودلو سره راپرځول شوي دي، هرې بريالۍ شوې ډلې او واکمن يې د يوې نوې تګلارې په تعريف کولو سره د استعمار بڼې ته تغیر ورکړی دی او په دې نه دي توانېدلي چې د افغانستان ملت د سوکالۍ او پرمختګ سربېره، دغه هیواد له ملي حاکميت او بشپړې خپلواکۍ څخه برخمن وګرځوي. په همدې اساس د ملتپالنې او ملي ګرايي بحث رامنځته کول؛ موږ د هغه خوب رښتيا کولو ته رسوي چې، له کلونو، کلونو راهيسې د هر افغان انسان لپاره، يواځينۍ هيله او ارمان بلل شي.
ددې لپاره چې د ملي ګرايي په مطلب ورسېږو د ملت پالنې او قوم پالنې ترمنځ رامنځته شوی، سوی تفاهم باید له منځه يووړل شي. «ملت پالنه» او «قوم پالنه» په خپلو کې هغه دوه متضاد نومونه دي چې هر يو يې په خپل ترکيب کې جلا تعريف او معنا لري.
زموږ خوږ پيغمبر حضرت رسول اکرم صلی الله عليه وسلم فرمایلي دي: ” لَيْسَ مِنَّا مَنْ دَعَا إِلَى عَصَبِيَّةٍ وَلَيْسَ مِنَّا مَنْ قَاتَلَ عَلَى عَصَبِيَّةٍ.” او وايي: “إِنَّ اللَّهَ أَوْحَى إِلَيَّ أَنْ تَوَاضَعُوا حَتَّى لَا يَبْغِيَ أَحَدٌ عَلَى أَحَدٍ ، وَلَا يَفْخَرَ أَحَدٌ عَلَى أَحَد.”
د ذکر شوي حديث مفهوم دی چې نبی کریم ‘صلی الله عليه وسلم’ وايي: الله ‘جل جلاله’ ماته وحيې کړې ده چې تواضع کوه. هيڅوک بايد په چا باندې ظلم او ستم ترسره نه کړي او نه هم کوم څوک په چا غوره بلل شي دا ځکه چې قوميت پالنه په خلکو کې د کبر او غرور سربېره تعصب او نفاق رامنځته کوي.
په ټوله کې د ‘قوم پالنې او ملت پالنې’ ترمنځ واضح توپير دا دی چې قوم پالنه په خلکو کې ژبني، سمتي او قومي تعصب او عقده رامنځته کوي، برعکس په ملتپالنه کې د يوې ټولنې افراد تر قبیلوي ګټو، ملي ګټو ته ارزښت ورکوي. دغه راز هیواد پالنه، ملي ارزښتونه، ملي یووالی، په خپلو کې يو بل ته وفاداري، سیاسي او اقتصادي خپلواکي، د ملتپالنې له عمده ارزښتونو څخه دي.
ملتپالنه په سیاست کې هغه ایډیالوژي یا رجحان دی چې د ملي شعور پراساس د ملي برتري او استثمار نظریات څرګندوي. د ملي ګرايي بحث رامنځته کول د يوه ملت تشکيلوونکو عناصرو ته لکه توکم، ژبې، باورونو، عادتونو، ټولنيزو او اخلاقي ارزښتونو او فرهنګ ته د تړاو په ورکولو سره په خلکو کې دغو ارزښتونو ته د وفادارۍ احساس پياوړی کړي. یا په بل عبارت د یوه سیاسي خوځښت په توګه ملتپانه د دولت سره په اړیکو کې د ملت د ګټو دفاع کول دي. مانا دا چې ملتپال چارواکي او ګوندونه په سیاسي ډګر کې له دولتي ځواک سره په اړیکو کې د خپل هيواد او خلکو له ملي ارزښتونو څخه ساتنه کوي، نه دا چې د روا او ناروا په نوم د خپل ملت ارزښتونه د بل پښو ته وغورځوي.
په پای کې د ملي مترقي جوړښت رامنځ ته کول؛ د معاصر استعمار او استثمار په شتون کې يوه ناممکنه چاره ده، مګر دا چې اساس يې ملتپالنه او ځوانان مو د ملي پوهې څخه برخمن اوسي.
***************************************
![]()
د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه
د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :
Support Dawat Media Center
If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320
Comments are closed.