نقد بر مقاله ضرورت یاد اوری از سده قانون اساسی در افغانستان

امروز مقاله تحت عنوان ( ضرورت یاد آوری از سده قانون اساسی در افغانستان ) جناب روستا تره کی را که زینت بخش ویب سایت اریانا و دعوت ګردید به علاقه فراوان خواندم.
من در مقاله جناب تره کی صاحب به چند مغایط برخوردم .
جناب داکتر صاحب تره کی مینویسد :
۱ – قانون اساسی سال ۱۳۴۳ معیارهای دیموکراسی را براورده نتوانست لذا جامعه را به بحران برد.
۲- بعد از سرنګونی حکومت شاهی ، نظام جمهوری محمد داود باعث بدبختیهای بعدی ګردید.
تبصره. بنده قاسم باز. بالای دو مواد فوق الذکر جناب تره کی .
خوب محترم تره کی صاحب . شما خود متعرف هستید که قانون اساسی ۱۳۴۳ به اصطلاح دهه دیموکراسی یعنی سالهای اخر سلطنت محمد ظاهرشاه  نتوانست بخواست مردم جواب مثبت بدهد. بخاطریکه ان قانون اساسی ۱۳۴۳ حقوق مدنی افراد زیر پا کرد ، قانون زمینه بی عدالتی را مهیا ساخت، دیموکراسی بشکل واقعی تمثیل نشد ، احزاب بطور غیر قانونی مانند سمارق از زیر زمین سرکشید، شاه افغانستان فرد غیر مسول شناخته شد هر سه قوه یعنی رکن اساسی دولت منحصر به شاه شد. در سطح اقتصادی و اجتماعی مردم کدام تغیر موثر پدید نیامد ووو ، پس در اینطور حالت و شرایط کشورچی باید میشد.؟ اګر واقعآ شما به همین نظر هستید،  پس ګناه ان شخص ( سردار محمد داودخان ) که در مقابل اینګونه شرایط و وضع ناهنجار قد علم نمود و مانع کشور از این ګونه بحرانات و انقلابات خونین شد ، و کشور را برای چند سال از اینګونه حالت نجات داد که به احتمال قوی و بسیار زیاد به صدها هزار انسان در ان کشته و تلف میشد جلوګیری نمود.
جناب داکتر صاحب تره کی.
۴ سال و ۹ ماه دوران جمهوریت داودخان یک دور پر امن بود. تنها حمله به پنجشیر، لغمان، بدخشان ولسوالی سرخ رود ووو، انهم توسط چند ګماشته  شده پاکستان که انها هم توسط مردم عوام و قوه ناچیزی دولتی افغانستان سرکوب شد در ان وقت کدام خطر جدی دیګر متصور نه بود. اینکه بعد از کودتا ۷ ثور دولت دیموکراتیک خلق نتوانست امنیت سراسری کشور را تامین کند مسولیت داودخان نیست. !  بلکه مسولیت دیموکرات های خلق و پرچم  است که نظام ملی و رو به انکشاف جمهوریت سردار داودخان  را سرنګون کرد.
ـــــــــــــــــــ
۳- جناب تره کی صاحب شما اضافه میکند مینویسد :
« قانون اساسی فبروری 1۹77 اولین جمهوریت افغانستان که بدنبال کودتای نظامی سردار داود نافذ شد، قدرت سیاسی را به شیوه متمرکز سازمان داد . این قانون اساسی مظهر برجسته کیش شخصیت در شرایطی بود که فساد اداری و زیاده روی های دیموکراسی بر عمق بحران اجتماعی هرچه بیشتر می افزود. تمایلات گریز از مرکز که توسط مداخلات خارجی به ارامی شکل میگرفت، کشور را آبستن زلزله ویرانگر سیاسی میگردانید قانون اساسی 1۹77 در چوکات نظام ریاستی پریزیدانسیل شکل گرفت.
۴-  در قانون اساسی 1۹77 دو محور تمرکز قدرت مطرح بود : رئیس جمهور و حزب.
همچنان شما علاوه میکنید که در قانون ۱۹۷۷ ریس جمهور غیر مسول بود و باز در جای دیګر همین پاراګراف مینویسید که قانون جمهوریت سردار داود نسبتآ از قانون اساسی سلطنت کرده پارلمانی تر بود.
تبصره بنده قاسم باز .
محترم تره کی صاحب .در نوشته فوق شماره ۳ و ۴ ، شما میفرماید:  در قانون اساسی جمهوریت سردار محمد داود ، ریس جمهور غیر مسول بود. ولی تا جایکه من ان قانون را خواندم ریس جمهور در مقابل ملت که اعضای ملی جرګه را انتخاب مینمود مسولیتهای زیادی داشت. ملی جرګه انوقت که وظیفه شورا ملی را به عهده داشت میتوانست ریس جمهور را توسط سه ثلث ارا ملی جرګه سلب اعتماد و محاکمه نماید.
همچنان شما در جای دیګر مقاله ضد و نقیض تان مینویسید که در قانون اساسی جمهوری داودخان از کلیمات کمونستی مانند  کلیمات دهقان، زحمت کشان، روشنفکران ، انقلاب ملی ، ذکر شده بود به همین خاطر قانون اساسی جمهوری سردار محمد داودخان بمانند قانون های کشورهای کمونیستی شباهت داشت.
حقوقدان عقده یی داکتر صاحب تره کی . اګر شما مرامهای احزاب بمانند افغان ملت، حزب اسلامی، مساوات میوندوال ، خلق – پرچم و شعله جاوید را خوانده باشید در مرام نامه های انها اینګونه کلیمات نیز وجود دارد . از برای خدا ، از قلم یک فرد که خود را استاد و دانشمند نیز خطاب میکند چی میخوانم.
جناب محترم . شما خود اعتراف میکنید که قانون اساسی ۱۹۷۷ جمهوریت سردار محمد داودخان  پارلمانی تر از قانون اساسی دهه دیموکراسی بود. پس ذکر کلیمات بمانند دهقان، زحمت کشان ، انقلاب ملی ، برادری و برابری ، تساوی حقوق ، توکل بخدا ، به همکاری خدا ، به فضل خدا و با توفیق خدا بمعنی چپی بودن و راستی بودن دلالت نمیکند چنانچه در قانون اساسی زمان جمهوریت سردار محمد داودخان این کلیمات در ان تسجیل یافته بود. لطفآ در انتخاب نوشتن کلیمات و جملات تان کمی دقت نماید.
ــــــــــــــ
۵-  با خروج شورویها از افغانستان، نجیب الله یکی دیگر از رهبران حزب کمونیست با ترک اهداف کمونیستی، در قانون اساسی 1۹۹0 نظام سیاسی افغانستان را از چوکات مدل مسکو بیرون کرد و به آن قیافه سوسیال دموکرات بخشید.
در قانون اساسی ، رییس جمهور در رأس دولت قرار داشت. وی توسط اکثریت آرای اعضای لویه جرگه برای مدت هفت سال انتخاب میشد و تنها در برابر لویه جرگه مسئولیت داشت. در قانون اساسی صلاحیت های رئیس جمهور شبیه صلاحیت های معمول روسای جمهور در کشور های لیبرال غرب بود. پارلمان از دو اطاق ترکیب شده بود. قانون اساسی حقوق و آزادی های عامه را تضمین کرد : آزادی مطبوعات و رسانه ها و تشکیل احزاب سیاسی مجاز شمرده شد. احترام به  دین مقدس اسلام و پیروی ازان برای دولت الزامی گردید.
تبصره قاسم باز .
استاد تره کی : شما متوجه هستید که چی می نویسید.؟ . !
سبحان الله به این قضاوت ملی و اسلامی تان.
من تا این دم نمی دانستم که شما اینقدر دلباخته حزب دیموکراتیک خلق بخصوص از جناب ؟ داکتر نجیب الله هستید.
اقای تره کی، داکتر نجیب بعد از برامدن قشون سرخ شوروی اګر نماز خواند و یا ایات، احادیث ګفت و یا از دیموکراسی و مردم سالاری و یا هم از وطن پرستی یاد کرد همه این یاد اوری ها عمل تکتیکی وی بود نه عقیده و رویش وی . تعجب میکنم که  یک دانشمند انهم داکتر حقوق سیاسی  اینطور قضاوت غیر عادلانه را کند.
وسلام.

سلیمان لایق چی زیبا ګفته.

ما اقتدا ورپسی وکړه چی رهبر به وی
لکه چی وایی په هرڅه باندی خبر به وی
د ترږمیو د دوران یو زړه ور به وی
د سختو ورځو د جنګونو د سنګر به وی
د تالا شویو پرګنو یو منور به وی
د پاڅیدلو افغانانو د باور به وی

زه غولیدلی وم په لوبو د یو غل باندی

 ما غاړه ایشی وه په توره د اجل باندی

 ۷/۷/۲۰۲۴