زنان داستان سرای افغان و ظهور ادبیات داستانی – بخش چهارم

  ۰۴/۱۷/۲۰۱۷

زنان داستان سرای افغان و ظهور ادبیات داستانی

بخش چهارم

مقدمۀ مؤلف:

در بخش اول این مبحث به معرفی ادبیات داستانی و نویسندگان پیش قدم درین زمینه، مخصوصاً تحریر داستان های کوتاه که در مملکت ما بر عکس قسمت اشعار و نثر نویسی ادبی سابقۀ تقریباً یک قرن دارد، پرداختیم و بصورت خاص به سوابق و معرفی زنان داستان سرا آغاز نموده و سوانح مختصر چند شخصیتی از ادبیات داستانی را بیان داشتیم. به ادامۀ این سلسله، البته طوریکه وعده گردید، بازهم به سراغ زنان داستانسرای افغان، در اثر محترم «حسین  محمدی» رفته و به صورت مختصر بر سوابق شخصیت های مختلفۀ دیگری به ترتیبی که در کتاب «روایت»  در فصل «شهرزاد افغانی» درج می باشد، روشنی می اندازیم. البته عجالتاً نمونه هایی از آثار زنان داستان سرای افغان را که در دو کتابی که در مورد تاریخچۀ ادبیات داستانی در افغانستان، تحریر گردیده، به نسبت طوالت مبحث مثال نمی آوریم:

تورپیکی قیوم: تورپیکی قیوم در سال ۱۳۳۷ شمسی در کابل به دنیا آمده و بعد از پایان تحصیل همکاری اش را با مطبوعات آغاز کرد و با مجلۀ «میرمن» و روزنامۀ «انیس»همکاری داشت. او از جوانی به نوشتن داستان روی آورد و داستان های تبلیغی و عامه پسندش در نشریات منتشر میشد. از او داستان های تبلیغی و فریاد های خاموش (بیتا) و سکوت شکست –  ۱۳۶۶ ش و مجموعۀ داستان های قربانی گناه  و زنجیر گناه – ۱۳۶۸ ش، همه در کابل منتشر شده است. در سال ۱۳۶۴ داستان های تبلیغی اش از سوی کمیتۀ دولتی جایزه نیز گرفته است. او بعد از جنگ های داخلی از کشور خارج شد و در حال حاضر سالهاست که در کانادا زندگی می کند و دیگر داستانی منتشر نکرده است. داستان “مادر” از مجموعۀ زنجیر گناه انتخاب شده است.

فوزِیه رهگذر برلاس: فوزیه رهگذر برلاس متولد شهر مزار شریف است. او بعد از به پایان رسانیدن دورۀ بکلوریا از لیسۀ رابعۀ بلخی عازم ترکیه شد و در آنجا زبان انگلیسی و ترکی خواند، سپس عازم اروپا گردیده و به عنوان خبرنگار در بخش فارسی رادیو آزادی پراگ مشغول به کار گشت. بعد ها در سال ۱۹۹۶ میلادی عازم امریکا گردید و در پوهنتون واشنگتن مشغول به تحصیل شد تا دکترایش را در رشتۀ زبان و ادبیات فارسی به دست آورد.

فوزیه رهگذر برلاس « شاهدخت والس ها»

از نامبرده شعر ها و داستان های زیادی در نشریات بیرون مرزی منتشر شده است، ولی اثر مستقل داستانی ندارد. مجموعۀ شعر هایش دیار شگفتی ها ۱۹۹۱ میلادی و آسمان پدرم ۲۰۰۱ میلادی در تورانتو منتشر شده است. او داستان ” شاهدخت والس ها” را خود برایم فرستاده است.

پروین پژواک: پروین پژواک در زمستان ۱۳۴۴ شمسی در شهر کابل به دنیا آمده و تحصیلات ابتدایی را در لیسۀ ملالی و تحصیلات عالی را در فاکولتۀ طب کابل به پایان رسانیده است. وی نواسۀ دختری  مرحوم عبد الرحمن پژواک شخصیت سیاسی و دپلومات خبرۀ افغان است. پروین پژواک از دوران مکتب به نوشتن روی آورد و بیشتر شعر می سراید و داستان های بسیار هم نوشته است؛ نوشته هایش بیشتر برای کودکان است. اکنون با خانواده اش در ایالت آنتاریوی کانادا زندگی می کند. آثارش مجموعۀ داستان نگینه و ستاره ( کانادا – ۱۳۸۰ ش) و رومان کوتاه مرجان ( کانادا – ۱۳۸۲ ش) و ماجراهای آرش ( کابل – ۱۳۸۶ م) چاپ شده اند. از مجموعۀ شعر هایش می توان از دریا در شبنم ( کانادا – ۱۳۷۹ ش) و مرگ خورشید ( کانادا – ۱۳۸۱ ش) نام برد. داستان ” ….و بوت ها به خانه برگشتند” از مجموعۀ نگینه و ستاره انتخاب شده است.

میرمن پروین پژواک «بوت ها بخانه برگشتند»

فروغ بهرام کریمی: فروغ بهرام کریمی در سال ۱۳۵۰ شمسی در کابل تولد شده و در سال ۱۳۶۶ ش تحصیلات ابتدایی خود رادر لیسۀ ملالی به پایان رسانیده است و شامل پوهنځی طب پوهنتون کابل گردید. پس از پنج سال تحصیل ناگزیر شد که تحصیلاتش را نیمه تمام رها کند. فروغ کریمی از سال ‍۱۳۵۷ ش بی اینسو در کشور هالند بسر میبرد و روانشناسی خوانده است. وی شعر می سراید، ترجمه می کند و داستان می نویسد. داستان ” پرده های قهوه یی رنگ و شاخۀ گل سفید” از مجلۀ ” ژوندون” از ( کابل – ۱۳۶۸ ش) انتخاب شده است.

معصومه کوثری: معصومه کوثری در سال ۱۳۵۲ ش در شهر قم چشم به روی دنیای غربت گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شهر مشهد به پایان رسانید و در رشتۀ علوم تجربوی شهادت نامه گرفت. او از نخستین زنانی است که در مهاجرت به داستان نویسی روی آورد و اولین داستان هایش را در سال ۱۳۷۱ ش نوشت و آثارش از سال ۱۳۷۴ ش در نشریات مهاجرین افغان چاپ میشد. در اواخر همان سال با خانواده اش یاد وطن کرد و مقیم مزار شریف شده و در پوهنتون بلخ در رشتۀ مهندسی مشغول به تحصیل شد؛ ولی با تسلط طالبان به مزار شریف در سال ۱۳۷۷ ش دوباره به ایران کوچید و چند سالی را در اصفهان به اطفال مهاجر درس داد و بعد از تحولات یازدۀ سپتامبر، در سال ۱۳۸۲ ش دوباره به وطن برگشته و تحصیلاتش را به پایان رسانید. معصومه کوثری حال در مزار شریف زندگی  و کار می کند. از مجموعۀ داستان حادثۀ فصل  که در سال ۱۳۷۶ ش منتشر شده است، داستان ” تبر داران” انتخاب گردیده است.

حمیرا رأفت: حمیرا رأفت متولد ۱۳۵۳ ش در کابل بوده و از مردمان بهسود است. در سال ۱۳۶۸ ش از لیسۀ زرغونه فارغ التحصیل شده و یک سال بعد شامل پوهنځی مهندسی پوهنتون کابل شد، ولی در سال ۱۳۷۱ش با تغییر اوضاع سیاسی ترک تحصیل نمود و در مجلات ” اصلاحات ارضی” و “میرمن” آغاز به کار کرد. بعد ها در سال ۱۳۷۵ در پوهنځی  ادبیات پوهنتون بلخ ادامه تحصیل داد ولی دوباره در سال ۱۳۷۵ ش با روی کار آمدن طالبان مجبور به ترک وطن و ساکن پشاور شد. در سال ۱۳۸۱ ش به وطن بازگشت و در همان پوهنتون ادامۀ تحصیل داد و یکسال بعد فارغ گردید. وی از ۱۳۶۹ به داستان نویسی روی آورد و مجموعۀ داستانش نگاهی از آن سوی پنجره را در سال ۱۳۸۱ ش در پاکستان منتشر نمود. داستان کوتاه : تصویری بر دیوار” از همین مجموعه انتخاب شده است.

پایان قسمت چهارم