قاموس کبیر افغان جرمن، یا افغانستان

پروژۀ ادبی و ثقافتی قاموس کبیر افغان جرمن که آن را به نام قاموس کبیر افغانستان مسماء ساخته اند، ابتکاری است مستحسن. این قلم سالیان قبل در حدود توان، خود را در تقویت آن سهیم ساخته ام، و این دلیل همنوایی من، با همچو عمل فرهنگی و ثافتی است.

متأسفانه طوریکه ملاحظه میگردد در بسا موارد، مطالب مندرج در قاموس به ذوق و سلیقه سیاسی نویسنده، بدون، در نظر داشت امکان اشتباهات و لغزش های عمدی و اخذ مشوره و نظریات هم وطنان، درج قاموس میگردد.

آیا میتوان ضمانت کرد که در نوشته های بزرگترین محققان و نویسندگان و دانشمندان و مؤرخین، اشتباهی وجود نداشته و یا هم  فاقد انگیزه های، سیاسی، مذهبی، ایدیولوژیک وغیره است؟

جواب صد در صد منفی است.

لذا به نظر این قلم، درج نمودن هر مطلب باید اولتر از نظر یک کمیتۀ ذیصلاح  گذشته و بعداً برای دریافت نظریات هموطنان در معرض نشر قرار گیرد، نه اینکه چند نفر معدودی که کلید قاموس را در دست دارند، هرچه بخواهند درج قاموس کبیر نمایند.

درین صورت قاموس کبیر، قاموس کبیر قیس جان کبیر و یا هم قاموس کبیر افغان جرمن خواهد بود، نه قاموس کبیر افغانستان.

توضیحی با امثلۀ ذیل:

مثال اول – چند روز قبل، ویب سایت افغان جرمن بیوگرافی مرحوم نور محمد کهگدای را درج قاموس کبیر ساخت.

استاد معروفی آن نوشته را مملو از اغلاط املایی تشخیص کرد و برای علاج آن  حاضر شد آن نوشتۀ ناقص را اصلاح نماید، ولی قیس جان کبیر حاضر نشد که از این پیشنهاد خیرخواهانه استاد معروفی استقبال نموده و پی دی اف آن نوشته را به منظور اصلاح در دسترس استاد معروفی قرار دهد!

این قلم نیز اشتباهاتی را درمورد مدال های اعطاء شده به مرحوم کهکدای در ویب سایت آریانا افغانستان، یاد آور شدم، که واکداران افغان جرمن آن را نادیده گرفت.

آیا همچو روش مطبوعاتی ویب سایت افغان جرمن، در برابر نظریات سالم و عاری ازغرض هم وطنان و آنهم به منظور غناء فرهنگی قاموس کبیر، چقدر علمی و منطقی و عاری از هرگونه حسادت است، سؤالیست که به وجدان واکداران ویب سایت مذکور تعلق می پذیرد.

مثال دوم- یکی از شاگردان مؤرخین مغرض، فاقد وجدان ملی، ستمی و ضد پشتونی، مضمونی در مورد داکتر محمودی نوشت، و درآن از یک مشاجرۀ خیالی، میان داکتر محمودی و  زعیم و مفکر بزرگ پشتون، محمد گل مومند، مطالبی درج نمود.

این قلم تحت مضمون مدلل خود تحت عنوان «ادعای کاذب ملاقات داکتر محمودی با محمد گل بابا» به تردید و تکذیب آن جرثومه پرداختم و از طریق ایمیل از شاغلی قیس جان کبیر خواهش نمودم که آن مطالب توهین آمیز را نسبت به محمد گل بزرگ، از مضمون افتراء آمیزو فتنه انگیز مندرج قاموس کبیر بر دارد، ولی شاغلی کبیر خود را «غلی» گرفته و درخواست مرا نادیده و نا شنیده گرفت.

مثال سوم – یکی دو روز قبل شاغلی نبیل عزیزی مضمون معلوماتی اش را  تحت عنوان «کانال قوش تیپه در قاموس کبیر افغانستان» در مورد کانال قوش تیپه تحریرو درج قاموس کبیرافغان جرمن نمودند که قابل مطالعه است.

ولی این نوشته نیزعاری از اشتباهات و کمبودی های نیست.

منظور اینکه اگر محتویات قاموس کبیر برای نسل جوان و نسل های آینده کشور باشد، باید مانند یک کتاب لغت و یا دائرت المعارف عاری از اشتباهات وهم چنان  ملاحظات عندی و سیاسی باشد، در غیرآن، قاموس کبیر ماهیت افغانستان شمول را نمیتواند داشته و بهتر است آن را قاموس کبیر قیس کبیر یا قاموس کبیر افغان جرمن بنامیم.

شاغلی نبیل عزیزی در مورد تاریخچه کانال قوش تیپه تحریر داشته اند:

«کانال قوش تیپه در زمان حاکمیت محمد داوود خان طرح شد، ولی به دلیل جنگ و بی ثباتی عملی نشد. (کدام جنگ و بی ثباتی؟ مومند)

در طرح زمان داوود خان قرار بود هر43 کیلومتر این کانال در یک سال ساخته شود.»

طوریکه ملاحظه میگردد شاغلی نبیل عزیزی، احتمالاً روی یک انگیزه سیاسی، از تداوم این پروژه در وقت داکتر اشرف غنی و بخصوص در دورۀ امارت اسلامی طالبان، نظر به دلائلی، کاملاً مسکوت تیر شده  و تاریخچه این پروژه عظیم را صرف با این تذکرکه این پروژه در دورۀ سردار صاحب طرح گردیده بود، بدون تفصیل پایان می بخشد، که کاری است، سؤال برانگیز.

اگر ساختمان این پروژه در دورۀ زعامت سردار صاحب در ظرف یکسال، 43 کیلومتر در نظر گرفته شده بود، بخصوص حکومتی که با اتحاد شوروی روابط دوستانه داشت و به حیث یک دولت با ثبات و مشروع و با تمام امکانات بهتر اقتصادی، ظرفیت به مراتب بهتر از دورۀ امارت اسلامی طالبان داشت، امارت اسلامی با تمام عدم دسترسی به امکانات درخشان، جهانی آن دوره، با یک پشتکار محیرالعقول در ظرف چند ماه، (فیز- فاز نادرست است) اول صد کیلومتر آن را به پایان رسانید که خار چشم کشور های پار دریا و حتی پاکستان لعنتی گردید.

لذا این چشم پوشی شاغلی نبیل عزیزی در مورد تداوم این پروژه و افتخار ختم «فیز» اول آن در دورۀ امارت اسلامی طالبان، به جز، کدام انگیزۀ عندی دلیل دیگری نمیتوان داشته باشد.

اگر این پروژه در دورۀ سقویان بی ناموس هم انجام میشد، امروز من از آن به حکم وجدان تقدیر مینمودم.

هم چنان قابل تذکر میدانم که استعمال اصطلاحات ایرانی مانند آمار، مرز و لوله در مضمون شاغلی نبیل عزیزی، جفا در حق اصطلاحات و فرهنگ خودی است.

جملۀ نگاشته شدۀ شاغلی نبیل عزیزی: (حوزه دریایی شمال) نادرست تحریر گردیده که باید (حوضۀ دریایی شمال) تحریر میگردید.

امیدوارم تذکرات فوق الذکر به عنوان تذکرات یک شخص معاند و مخالف ویب سایت افغان جرمن تلقی نگردیده چنانکه ویب سایت مذکور همچو تلقی از این قلم را کتباً ابراز داشته اند.

پناه به پروردگار