ځانمرګي بریدونه او سپر گرځول /مفتي عبدالولی

دا مسله مې څو کاله مخکې هم ليکلې وه اوس يې بيا له لږ وضاحت سره ليکم، دوی ته چې ووايې چې ستا په ځانمرګي سره، پر ښار او ابادۍ خوشي کړي ميزايل سره او په سړک کې په ښخ کړي ماین سره عام خلک مري او هغوی بې ګناه وي، يعنې ستاسو د وينا مطابق هم بې ګناه وي، نو دوی به درته ووايي چې دښمن په عوامو او بې ګناه خلکو سره تترس کوي، يعنې هغوی د ځان لپاره سپر ګرځوي او کله چې دغه حالت وي، نو له دښمن سره د دغه بې ګناه خلکو وژل هم روا دي.
خو ای مسلمانانو! دغه د تترس (سپر ګرځولو) مسله نه په قرآن کې شته او نه په حديث کې راغلې، وروستنيو علماوو اجتهاد کړی، هغوی چې د کوم شکل تترس لپاره اجتهاد کړی و او کوم شرطونه يې ايښي وو نو هغه له دغه شکل نه بېخي بدل و چې اوس ورته دوی تترس وايي او نه په کې د هغو علماوو ذکر کړي شرطونه شته، بله دا چې قديمو علماوو چې د تترس په هکله اجتهاد کړی و په هغه کې هم سره مختلف وو, تر دې چې امام مالک او اوزاعي رحمهماالله وايي چې که حربي کافرو په خپلو کافرو ښځو او ماشومانو سره تترس کړی وي، يعنې هغوی يې د مسلمانانو د بريدونو په وړاندې د ځان لپاره سپر ګرځولي وي، نو بيا به هم پرې حمله نه کېږي, ځکه د محاربو کافرو د ښځو او ماشومانو وژل هم حرام دي ( سبل السلام)، مسلمانان خو لا پرېږده، يعنې په هغه اصل تترس کې هم اختلاف دی، خو اوس چې د دې زمانې تش په نوم تترس ذکر کېږي په دليل کې ورته د هغه زمانې د تترس دلايل راوړي.
وايي د دښمن له اډې چاپېره او نږدې کلي او په بازار کې د هغوی له کاروان سره روان او هغو ته نږدې د مسلمانانو ګاډي او پيدل خلک د تترس په حکم کې دي, لهذا وژل يې روا دي.
نو پر داسې مسلې باندې چې اصل يې په قرآن او سنت کې نشته، بلکې اجتهادي او اختلافي ده؛ د هوای نفس او خواهش پرستۍ له لاندې بله ناسمه مسله قياسول او هغه هم د غيرمجتهد له اړخه، نو ډېر د افسوس ځای دی!!! او څه ارزانه يې ای د مسلمان وينې!!!
کاش چې ما خپل لوستونکي پوهولای شوی، کاش او کاش!