په سوداګرۍ کې ستراتیژیک پلان څوک جوړوی؟

په هر سازمان او اداره کې د ستراتيژيو، پلانونو، طرزالعملونو جوړولو لپاره يو مشخص کميسيون او يا هم  یوه ځانګړۍ کمیټه عمومأ د ستراتیژیکې پلان ګذارۍ پروسه رهبري کوي. د پلان جوړونې متخصصین وړاندیز کوي چې په کمیټه کې د تصدۍ دننه د ټولو برخو استازي بايد شامل وي او په خلاص او شفاف ډول کار وکړي چيري چې معلومات له پیل څخه تر پای پورې مستند شوي وي . کمیټه هغه معلومات څیړي او راټولوي چې د سازمان د اوسني وضعیت او فکتورونو په اړه چې په راتلونکي کې به یې اغیزه وکړي پوه شي.  کمیټه باید د معلوماتو د ارزونې تصدیق کولو یا ننګونې لپاره د نظرونو او طرحو غوښتنه وکړي.

کمیټه کولی شي د ډیرئ میتودولوژیو یا ستراتیژیکو چوکاټونو څخه کار واخلي چې د دې پروسې له لارې د رهبرانو د لارښوونې له پاره رامینځته شوي. دا میتودولوژي کمیټه د یو لړ مرحلو له لارې پرمخ وړي چې په دې کې تحلیل یا ارزونه ، د ستراتیژۍ جوړښت او د سازمان د ستراتیژیک لید لوري ته د حرکت کولو لپاره اړینو عملونو بیان او ارتباط شامل دي.

کمیټه داسې معیارونه رامینځته کوي چې سازمان ته به دا وټاکي چې دا د ستراتیژیک پلان پلي کولو سره د خپلو اهدافو پر وړاندې څومره ښه فعالیت کوي. د پلان کولو پروسه باید دا هم وپیژني چې کوم اجرایوي مسؤلین د دې ډاډ ترلاسه کولو له پاره مسؤل دي چې د بنچ مارک کولو فعالیتونه په پلان شوي وخت کې ترسره کیږي او ځانګړي اهداف لاسته راڅې.

څومره وخت باید ستراتیژیک پلان جوړ شي؟

ستراتیژیک پلانول دا را په ګوته کوي چی سازمان به په راتلونکی یو کال یا زیاتو کلونو کی چیرته ځان ورسوي؟، هغی ځای ته به څنګه ځان ورسوي؟ او څنګه به په دی پوه شي چی هغلته چی غواړي ځان ورسوي ورسیږي او یا نه؟

د ستراتیژیک پلان تمرکز عموماَ په ټول سازمان وي، ولی د یوه کاروباري پلان تمرکز عموماَ په تولیداتو یا خدماتو او یا هم په پروګرام وي. هغه لاره چی ستراتیژیک پلان پری جوړیږي د سازمان د رهبری، فرهنګ، پیچلتیا، چاپیریال، سایز او د پلانوونکو په تجربی پورې اړه لري.

ستراتیژیکه پلان جوړونه په رسمی ډول د سازمان د راتلونکی په باره کی فکر کول دي. ټول ستراتیژیک پلانونه کم تر کمه د لاندی دری مهمو پوښتنو سره سروکار لري:

١. مونږ څه تر سره کوو؟
٢. د چا له پاره یی تر سره کوو؟
٣. مونږ څنګه کامیابیږو ( په هغه څه کی چی تر سره کوو یی څنګه بریا ته رسیږو )؟
درې میاشتنۍ بیاکتنې.  یو ځل په ربع کې معمولا د پلان کولو په پروسه کې رامینځته شوي انګیرنې بیاکتنې له پاره یو مناسب وخت او چوکاټ دی او د پلان پر وړاندې میټریکونو چک کولو سره پرمختګ اندازه کول دي.

کلنۍ بیاکتنې: کلنۍ بیاکتنه د سوداګرۍ مشرانو ته اجازه ورکوي چې د تیرو څلورو ربعو لپاره میټریکونه وارزوي او په پلان کې باخبره سمونونه رامینځته کړي.

مهال ویش تل د بدلون تابع دي.  وخت باید انعطاف منونکی او د شرکت اړتیاو سره سم وي.  د مثال په توګه، په یو متحرک صنعت کې ممکن په میاشت کې ستراتیژیک پلان بیاکتنه ایجاب کړي. په یو ښه تاسیس شوي صنعت کې یوه پخه او مسلکي سوداګرۍ ممکن په لږ وخت کې په پلان بیاکتنه غوره وبولي.

يو ستراتیژیک پلان شاید په لاندې ډول د عنوانونو په ترتیب جوړ شي:

١. مقدمه

٢. لنډیز یا خلاصه

٣. پس منظر او تاریخچه

۴. اهداف

۵. د ستراتیژیک پلان سازمان

۶. مقاصد

۷. د لرلید شرح

۸. د رسالت سپارلو شرح یا بیانیه

۹. مهمی چاپیریالی نقطی

۱۰. ستراتیژیک لوری

۱۱. د اهدافو ساحه

۱۲. د یوه کال ستراتیژیک کاري پلان

د ستراتیژیکو پلانونو ډولونه

د ستراتیژیک پلان کولو فعالیتونه عموما په دریو برخو تمرکز کوي: سوداګري، کارپوریټ او فعالیت  دوی په لاندې ډول ویشل کیږي:

سوداګرۍ.  د سوداګرۍ متمرکز ستراتیژیک پلان د سازمان په رقابتي اړخونو تمرکز کوي — رقابتي ګټې او د ودې له پاره فرصتونه رامینځته کوي. دا پلانونه یو ماموریت غوره کوي چې د بهرني سوداګرۍ چاپیریال ارزونه کوي، اهداف ترتیبوي، او د دې اهدافو پوره کولو له پاره مالي، بشري او تخنیکي سرچینې تخصیص کوي.  دا یو ځانګړی ستراتیژیک پلان دی او د دې مقالې اصلي تمرکز په، کارپوریټ  پلان دی.

کارپوریټ : یو کارپوریټ متمرکز پلان تعریفوي چې شرکت څنګه کار کوي. دا د سوداګرۍ جوړښت په تنظیم او تنظیم کولو باندې تمرکز کوي، د هغې پالیسۍ او پروسې او د دې لوړ مشرتابه د غوښتل شوي اهدافو پوره کولو له پاره د بیلګې په توګه، د څیړنې او پراختیا ارزونې مدیریت کیدای شي په متحرک ډول او په عادلانه توګه کار وکړي.  دا به په مالي یا بشري سرچينو کې د مدیریت ټیم څخه توپیر ولري.

 فعاليت: د فعالیت متمرکز ستراتیژیک پلانونه د کارپوریټ کچې ستراتیژیو کې پټ دي او د ځانګړو څانګو یا برخو لکه بازارموندنې ، بشري سرچينو ، مالیې او پراختیا پراخه ازموینه چمتو کوي.  کاري پلانونه په پالیسۍ او پروسې تمرکز کوي — لکه امنیت او موافقت — په داسې حال کې چې د بودیجې ترتیب او د سرچینو تخصیص په ډیرو مواردو کې، د ستراتیژیک پلان د ټولو دریو تمرکز ساحو عناصر په کې شامل وي.  مګر پلان ممکن د اړتیاو او سوداګرۍ ډول پورې اړوند د تمرکز ساحې باندې تکیه وکړي.

ستراتیژیک مدیریت څه شی دی؟

هغه سازمانونه چې د خپلو ستراتیژیکو پلانونو سره د خپلو کړنو په سمون کې غوره دي په ستراتیژیک مدیریت کې ښکیل دي. د ستراتیژیک مدیریت پروسه روانې کړنې رامینځته کوي ترڅو ډاډ ترلاسه کړي چې د یوې ادارې کاري  پروسې او سرچینې د ستراتیژیک پلان ماموریت او لید بیان ملاتړ کوي په ساده اصطلاحاتو کې، ستراتیژیک مدیریت د ستراتیژۍ پلي کول دي.  لکه څنګه چې، ستراتیژیک مدیریت ځینې وختونه د ستراتیژۍ اجرا کولو په نوم یادیږي.  د ستراتیژۍ اجرا کول د معیارونو پیژندل، د مالي او بشري سرچینو تخصیص او د تاسیس شویو اهدافو د ترلاسه کولو لپاره د مشرتابه چمتو کول شامل دي.

ستراتیژیک مدیریت کیدای شي یو نسخه یا تشریحي طریقه ولري.  یوه نسخه لرونکې کړنلاره په دې تمرکز کوي چې څنګه ستراتیژۍ باید رامینځته شي.  دا ډیری وختونه د خطرونو او فرصتونو حساب ورکولو لپاره تحلیلي طریقې کاروي — لکه SWOT یا متوازن سکور کارډونه.  یوه تشریحي تګلاره په دې تمرکز کوي چې څنګه ستراتیژیانې باید پلي شي او په عمومي توګه په عمومي لارښوونو یا اصولو تکیه کوي.

د ستراتیژیک پلان جوړونې او ستراتیژیک مدیریت ترمنځ ورته والی ته په پام سره، دواړه اصطلاحات کله ناکله د یو بل سره د تبادلې وړ کارول کیږي.

د ستراتیژۍ نقشه څه ده؟

د ستراتیژۍ نقشه د پلان کولو وسیله یا ټیمپلیټ دی چې د شریکانو سره د سوداګرۍ بشپړ ستراتیژي د یو بل سره تړلي ګرافیک په توګه لیدلورو کې مرسته کوي.  دا لیدلوري د سوداګرۍ ستراتیژۍ د عناصرو ترمنځ د علت او اغیزو د اړیکو د پوهیدو او بیاکتنې لپاره یوه پیاوړې لار وړاندې کوي.

په داسې حال کې چې یوه نقشه په یو شمیرلارو کې کیدی شي، ټولې ستراتیژیکي نقشې په څلورو لویو سوداګریزو ساحو یا کټګوریو تمرکز وکړي: مالي، پیرودونکي، داخلي سوداګریزې پروسې(IBPs)، زده کړه او وده. اهداف په دغو څلورو برخو کې ترتیب شوي، او د دې اهدافو ترمنځ اړیکې یا انحصار رامینځته کیدی شي.

د مثال په توګه، د ستراتیژۍ په نقشه کې کیدای شي د لګښتونو کمولو مالي هدف او د عملیاتي موثریت د ښه کولو لپاره د داخلي سوداکريزې پروسېIBP هدف شامل وي.  دا دوه موخې دي او کولی شي د برخه اخیستونکو سره مرسته وکړي چې پوه شي چې دندې لکه د عملیاتي کاري جریان ښه کول کولی شي د شرکت لګښتونه کم کړي او د ستراتیژیک پلان دوه عناصر پوره کړي.

د ستراتیژۍ نقشه کولی شي د ستراتیژیک اهدافو په یوه عمل پلان او اهدافو ژباړلو کې مرسته وکړي چې تنظیم او پلي کیدی شي.
د ستراتیژی نقشه کول هم کولی شي د ستراتیژیکو ننګونو په پیژندلو کې مرسته وکړي چې ممکن روښانه نه وي.  د مثال په توګه، زده کړې او ودې یو هدف کیدای شي د کارمندانو مهارت زیات کړي مګر دا ممکن د کارمندانو ساتلو او خساره کې غیر متوقع ننګونې ښکاره کړي، کوم چې د لګښت کمولو اهدافو باندې اغیزه کوي.

د ستراتیژیک پلان جوړولو ګټې

اغیزمن ستراتیژیک پلان ډیری ګټې لري.  دا سازمانونه مجبوروي چې د فرصتونو او ننګونو راتلونکي حالت څخه خبر وي.  دا دوی مجبوروي چې د خطرونو اټکل وکړي او پوه شي چې کومو سرچینو ته اړتیا وي چې فرصتونه ترلاسه کړي او ستراتیژیکو مسلو باندې

بریالي  شي.

ستراتیژیک پلان جوړونه اشخاصو ته د لارښود احساس هم ورکوي او د یو ګډ ماموریت شاوخوا باندې د را ټولېدو سبب کيږي.  د معیارونو ټاکلو او حساب ورکولو سبب ګرځې .  ستراتیژیک پلان کولی شي عملیاتي پلانونه او موثریت ته وده ورکړي.  دا د سازمانونو سره هم مرسته کوي چې د بحران په مدیریت کې مصرف شوي وخت محدود کړي، چیرته چې دوی د غیر متوقع بدلونونو په وړاندې غبرګون کوي چې دوی یې په تمه کولو او چمتو کولو کې پاتې راغلي.

معلوماتي ټکنالوجۍ د اغیزمن ستراتیژیک پلان جوړولو یوه مهمه برخه ده. او د سوداګرۍ د پرمختګ او ودې کې ارزښتناک رول لوبوي. چې ښه بېلګه ئې الکترونيکې سوداګرۍ يا برېښنائې سوداګرۍ ده چې په انلاين توګه خدمات وړاندې کوى ، چې مثالونه ئې امازون ، او على بابا نړېوال شرکتونه دي چې د عصري او معلوماتي ټکنالوجۍ په ذريعه خپلې سوداګرۍ ته وده ورکړى ده اونړېوال مارکيټ کې ئې خاص ځاى خپل کړى ،  شهرت ې ترلاسه کړى او ښه ګټه لاسته راوړۍ ده.

ستراتیژیک پلان جوړولو ډیر مهم اسباب د چاپیریال تحلیل دی. چاپيریال د څلورو تورو لکه: قوت نقطو، ضعف نقطو، فرصتونو او ګواښونو معنی لري. د دی اسبابو عمده هدف د داخلي ستراتیژیکو فکتورونو (د قوت نقطی او د ضعف نقطی چی ستاسي سوداګريز شرکت یی لري) تحلیل او همدارنګه د بهرني فکتورونو (فرصتونه او ګواښونه) چی د سوداګريز شرکت د کنترول لاندی نه دي تحلیل دی.
پر دی نقطو باید ژور غور وشي او د خپل سوداګريز شرکت قوي او ضعیفی نقطي د ګواښونو او فرصتونو سره ونښلول شي. دا کیدلی شي چی لست شي او یا هم په یوه جدول کی وښودل شي .خپله لېکنه د امریکاېې لیکوال ، الوین ټوفلر په دې جملۍ سره پاي ته رسوم.

امريکايي ليکوال ، الوين ټوفلر وایي:
که تاسو ستراتیژی نه لری نو تاسو به د یوه بل چا د ستراتیژی یوه برخه شئ.

ماخذونه :

د ننګرهار پوهنتون ستراتیژیک پلان

http://managementhelp.org/strategicplanning/#anchor1234

/////////////////////////////////////////////////