طلائي فرصت

حفیظ الدین پیرزادہ

480

سویدن د اروپا په شمال کې د بالتیک سمندرگي پر غاړ‎ہ د ناروې او فنلنډ په منځ کې پروت دی. دې ملکونو ته سکنډنیویائي ھیوادونه وایي. ټول یې ډیر ساړ‎ہ، غرني او تیارہ دي.

دا ھماغه ځایونه دي چې په ژمي کې ورځ او په اوړ‎ي کې شپه نه لري.

سویډن سل، یو نیم سل کاله پخوا ډیر فقیر ھیواد و. د مساحت له مخې تر انگلستان دوہ برابرہ ستر, خو ټول نفوس یې نژدې لس میلونه دی.

د دې پراخه ساړ‎ہ او غرني ھیواد ډیرہ سترہ برخه په ځنگلونو او واورو پټه وي.

په پخوا وختونو کې یې گوزارہ په ماھیگیرۍ، او د لرگیو پر خرڅلاو روانه وہ. نیکونو یې ځانونه وایکنگز (  Vikings  ) بلل او قزاق (سمندري غله ) ول.

د کښتۍ په جوړ‎ولو کې یې خورا ډیر مھارت درلود، سترې کښتۍ به یې جوړ‎ولې او بیا د ھماغو کښتیو په وسیله به د روسیې د سانکتپیترز برگ ښار شاوخوا کلیو ته د غلاو لپارہ تلل، کله به یې پر لوټلو بریالي شول او کله به د روسیې د فوځ پر ټولیو واوښتل، څه به مړ‎ہ، ځینې به اسیران او پاته نور به یې بیرته سویدن ته په تیښته کامیاب شول!

دا کیسه له پیړ‎یو راھیسې ھمداسې روانه وہ، سویډن نه کانونه لرل چې پر مټ یې خپله نیستي غوڅه کړ‎ي او نه د زراعت لپارہ صالحه ځمکه نو له بدې ورځې یې، په سمندر کې غلاوې کولې.

د فقر یې دا حال و چې، کلونه وړ‎اندې راته یوې زړ‎ې سویډنۍ ابۍ ویلي و:

“ماته یاد شي چې په لومړ‎ي ځل مې بادنجان رومي ولید! غالبا چا له ترکیې راوړ‎ی و، موږ‎ یې نه په خوراک پوھیدو او نه په پخلي”!

په ۱۸۶۶ م کې سویډني الفریډ نوبل چې اوس یې ھر کال په نوم د نوبل جایزہ ھم ویشل کیږ‎ي، ډائنمنټ او پټاکۍ اختراع کړہ، سویډن د وسلو جوړ‎ولو صنعت  او نورو  ته  توجه وکړ‎ہ خو ھغه مھال په اروپا کې صنعتي انقلاب

( ۱۸۴۰-۱۷۶۰ م) راغلی و.

انگلستان، فرانسه، ھالنډ، جرمني او نور ھیوادونه ھم د صنعتي انقلاب په منډہ کې په ډیرہ تیزۍ مخ په وړ‎اندې روان و. نورو اروپایي ھیوادونو ډیر امکانات لرل چې سویډن نه په ھغه اندازہ اقتصادي ځواک درلود او نه د افرادي قوت  له مخې دومرہ مضبوط و چې د اروپا له نورو ھیوادونو سرہ د پرمختگ په دې ځغاسته کې اوږ‎ہ په اوږ‎ہ برخه واخلي.

په ۱۹۱۴ م کې لومړ‎ۍ نړ‎یواله جگړ‎ہ پیښه شوہ. سویډن په جگړ‎ہ کې د برخې نه اخیستلو پریکړ‎ہ وکړ‎ہ، خو د وسلو او نورو تخنیکي توکو جوړ‎ولو ته یې کش ورکړ‎.

جگړ‎ې څلور کاله دوام وکړ‎، سویډن په جگړ‎ہ کې ښکیل دواړ‎و غاړ‎و  باندې وسلې او نور مھمات خرڅول، خو ډیرہ بریالۍ نه وہ.

ورپسې په ۱۹۳۹ م کې دویمه نړ‎یواله جگړ‎ہ ونښتله.

سویډن بیا د پخوانۍ تجربې پر بنسټ د ناپئیلتوب په بھانه د وسلو او نورو توکو د خرڅولو پلان په کار واچوہ.

د تیر په څیر یې دا ځل ھم د جگړ‎ې په دواړ‎و ښکیلو غاړ‎و وسلې او مھمات خرڅول چې ډیرہ زیاته گټه یې پکې وکړہ.

تر جگړ‎ې پس، نورہ اروپا د خپلو زخمونو پر څټلو بوخته وہ او سویډن له شرقي اروپا او ترکیې څخه خپلو فابریکو ته کارگر را واردول.

ماته یوہ سپین ږ‎یري ترکي کیسه کوله چې زموږ‎ کلي ته بس راغلی و، اعلانونه یې کول چې، ھر څوک موږ‎ سرہ سویدن ته ځي او زموږ‎ په فابریکو کې کار کوي موږ‎ ورته د ژوند ټول امکانات لکه کور، ښوونځۍ،، روغتیایي خدمات، لوړ‎ معاش او نور تھیه کوو. موږ‎ مو له مور او پلار سرہ یو ځای بس ته را وختلو!

سویډن، په دویمه نړ‎یواله جگړ‎ہ کې، د ناپئیلتوب له طلائي فرصت څخه پر گټه پورته کولو، وتوانید چې د نړ‎ۍ د ثروتمندو او ډیرو پرمختللیو ھیوادونو په کتار کې ځان ته ځای برابر کړ‎ي.

ھغه سویډن چې تر پرون پورې یې د یوې وچې گولې د پیدا کولو لپارہ په سمندر کې غلاوې کولې، اوس د نړ‎ۍ ډیر شتمن او پرمختللی ھیواد دی!

افغانستان

تیرې دوہ پیړ‎ۍ د دوہ سترو قدرتونو تر منځ بفر زون و. د امان الله خان د ناکامۍ تر ټولو ستر لامل ھم د یوې داسې خرابې او بنجر ځمکې

( بفر زون ) د ابادولو احساساتي ھڅه وہ چې مخې او شاته یې پرتو دوہ مقتدرو خانانو ( شوروي_ انگریز  ) دا ځمکه پخپلو کې د نه تصادم لپارہ د یوہ حائل په توگه پیژندلې وہ!

خو دا بفر زون ھغه مھال کمزوری شو چې انگریز د ھندوستان له لویې وچې څخه په ۱۹۴۷ م کې ووت او بیا ھغه مھال مات شو چې په تعقیب یې درې څلور لسیزې وروسته یانې په ۱۹۷۹ م کې شوروي اتحاد پر افغانستان یرغل وکړ‎!

تیرې څلور نیمې لسیزې دا سیمه له روس او بیا د امریکا په مشرۍ له ناټو سرہ په جگړ‎و کې ښکیله پاته شوہ، خو د ناټو تر ماتې پس، دې سیمې  ته د پرمختگ نوي فرصتونه په لاس ورغلل چې ښایي داسې فرصتونه د دې ھیواد په تاریخ کې ساری ونلري.

د ھغو فرصتونو له ډلې څخه ځینې مھم یې دا دي:

۱- امنیت

موږ‎ داسې امنیت په تیرو پنځوسو کلونو کې نه و لیدلی.

امنیت موخه نه بلکې فرصت او وسیله دہ چې د ھیواد د پرمختگ، ترقۍ او سوکالۍ لپارہ یې شتون اړ‎ین دی.

که امنیت نه وي، پرمختگ ممکن نه دی، ځکه خو ابراھیم علیه السلام مکې ته لومړ‎ی د امنیت دعا کوي؛ وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَذَا بَلَدًا آمِنًا..سورت البقرة.

۲-بفر زون

د لوی ھندوستان څخه د انگریز وتل،  او د شوروي اتحاد څخه د روسیې جوړ‎یدل, نور افغانستان  د بفر زون له حالت څخه و ایست. ھغه دوہ قدرتونه چې موږ‎ یې د یوې نا لیکلې معاھدې له مخې پخپلو منځونوکې د  حائل په توگه ساتلو، نور وجود نه لري.

۳-  اقتصادي څلور لارې

د مرکزي اسیا په طبیعي زیرمو مالامال  ریاستونو ازادي، افغانستان ته د تجارتي څلورلارې فرصت برابر کړ‎.

موږ‎ د خپل جغرافیایي موقعیت څخه په گټه اخیستنې کولای شو د مرکزي اسیا، جنوبي اسیا، منځني ختیز او نورې نړ‎ۍ تر منځ د وصل د نکتې کردار اداء کړو.

۴- افرادي قوت

افغانستان په کافي اندازہ ځوان او د کار جوگه افرادي قوت لري. موږ‎ د وطن په بیا رغاونه کې لکه د سویډن، د نورو مټو ته احتیاج نه لرو.

۵- طبیعي زیرمې

افغانستان له لیتیوم، تیل، گاز، د ډبرو سکارہ او قیمتي کاڼو څخه را نیولې تر مس، یورانیم او نورو گران بیه کانونو پورې پخپل زړ‎ہ کې ذخیرہ کړ‎ي.

اوس مھال افغانستان له فساد څخه پاک،سالم او صالح قیادت لري چې که په وړ‎و او نا مطلوبو مسائلو ځان بوخت نه کړ‎ي، یواځې د خپلو طبیعي زیرمو د استخراج له فرصت څخه په گټه اخیستنې، کولای شي د څو کلونو په مودہ کې خپل ھیواد د نړ‎ۍ د شتمنو ھیوادونو په کتار کې ودروي.

۶- حریص گاونډیان

موږ‎ ته په سیمه او کور کې د ډیری ستونزو د را پیدا کولو اصلي عاملین زموږ‎ گاونډیان ھم دي.

د افغانستان په اړ‎ہ د پاکستان د پالیسۍ عمق پر یوہ تحت الحمایه او ورپسې یوہ نارامه افغانستان ولاړہ‎ وہ.

ایران د شیعه لږ‎کیو په وسیله د سعودي سرہ زموږ‎ په خاورہ د نیابتي جگړ‎ۍ اور ته لمن وھله.

د ایران سیاست ھم د نارامه او جگړ‎و کې ښکیل افغانستان پر تداوم ولاړ‎ و، تر څو:

الف: د افغانستان له افرادي قوت څخه په عراق، سوریه او نورو ځایونو کې د جگړ‎ې د سوند موادو پڅیر گټه پورته کړ‎ي.

ب: د ھلمند د اوبو حساب ورسرہ ونشي.

ت: امریکا په افغانستان کې ښکیله پاته شي، تر څو یې پخپل گاونډ کې د حضور د زغملو له لیارې اړ‎ہ کړ‎ي چې په نورو ھیوادونو لکه سوریه، عراق وغیرہ کې ورته په  امتیازاتو قایله شي.

ج: د توکو بازار

خپلو بې ارزښته او بې کیفیته توکو ته د خرڅلاو د منډوي کار ترې واخلي.

موږ‎ یواځې تیر کال له ایران سرہ د ۲ میلیاردہ ډالرو په ارزښت تجارت درلود چې له بدہ مرغه یواځې شل سلنه یې زموږ‎ صادرات و، او نور…

د شمال گاونډیان مو ھم ځینې یې د روسیې د سیاست تر څنگ د ژبني تبعیض سیاست درلود،

خو اوس، الله عزوجل موږ‎ ته یو عجیب طلائي فرصت په لآس راکړ‎ی؛

پاکستان پخپلو قرضونو کې تر غوږ‎ونو ډوب دی، روپۍ یې ورځ په ورځ خپل ارزښت له لاسه ورکوي، د ټي ټي پي او بلوڅو وسله وال پاڅونونو، د فوځ د مشرانو مالي فساد او ټولنیزو نابرابریو یې ادارہ د دیوالي کیدو او حتمي تباھۍ کندې ته رسولی.

ایران پخپله په داخل کې سخت زخمي دی، د اخوندانو حکومت له کلک ازادي غوښتونکي ولسي مقاومت سرہ مخ دی، امریکا نور په سیمه کې حضور نه لري نو ھغه امتیاز ھم نور نشته او نور.

د شمال گاونډیان یو څه د داعش له ویرې او یو څه د امارت په مقابل کې د روسیې د نرم دریځ څخه د تأثر له امله د تیر پڅیر  امارتي دښمنانو ته د کولابي سیاست  چاپیریال نه برابروي.

که وکتل شي زموږ‎ ھر گاونډی یا پخپلو ستونزو کې تر غوږ‎ونو ډوب دی او یا ھم سیاست یې نور دا نه ایجابوي چې د افغانستان په تخریب کې له چا سرہ مرسته وکري.

د افغانستان گاونډیان داسې پخپل غم اخته کیدل، اړ‎ باسي چې زموږ‎ په کورنیو چارو کې د لاسوھنې په ځای خپلو ستونزو ته توجه وکړ‎ي او ھمدا حالات موږ‎ ته د پرمختگ ډیر ښه چانس په لاس راکوي.

پایله

طبیعي حوادث، اقتصادي رکود، جگړ‎ہ ایزې بدمرغۍ، وبا، طاعون، کرونا او او ځینې نور داسې حالتونه دي چې د یوې سیمې یا ھیواد چارواکي او ادارې یې اټکل نشي کولای او نه د ھغه مھال ناوړ‎ہ شرایطو ته تغیر ورکولای شي.

بریالي مشران  او سیاسیون ھغه دي چې په ھماغو مسلطو شرایطو کې داسې پریکړ‎ې وکړ‎ي چې د ھیواد او ولس پخیر یې وي!

کله کله ھمدا ناوړ‎ہ شرایط یوہ ھیواد ته عجیب طلایي فرصتونه په لاس ورکوي.

له ھغه مھاله چې سویډني نوبل ډاینمنټ اختراع کړ‎، سویډن د وسلو او نورو تسیلحاتي اکمالاتو، د جوړ‎ولو ډگر ته ور ودانگل، خو د خرڅلاو لپارہ یې مناسب مارکیټ نشو پیدا کولای.

نور اروپایي ھیوادونه په اقتصادي، بشري، ، صنعتي، تخنیکي او نورو لحاظونو تر سویډن ډیر  مخکې و. له دې ھیوادونو سرہ ځغاسته اسانه نه وہ خو ھماغه مھال لومړ‎ۍ او بیا څو کاله پس دویمه نړ‎یواله جگړ‎ہ ونښتله.

ھغه داسې شر و چې د سویډن پکې خیر و.

د جگړ‎و له پیل سرہ سویډن خپل ناپئیلتوب اعلان کړ‎.

اروپایي ھیوادونه په دوہ ډلو وویشل شول او جگړ‎ې پیل شوې. سویډن، په ډیر مھارت، په دواړ‎و غاړ‎و وسلې او مھمات خرڅول.

تر جگړ‎ې پس چې جگړ‎ہ ځپليو ھیوادونو خپل زخمونه څټل، مرھم پټۍ یې غوښتې، سویډن پرې مرھمونه او پټۍ پلورلې.

په پنځوسمه لسیزہ کې، دا سوړ‎، تیارہ او فقیر ھیواد دومرہ شتمن شوی و چې د جرمني، فرانسې، فنلنډ، او نورو ھیوادونو اتباعو غوښتل د ښه او مرفه ژوند په ھیله ھلته د اوسیدلو لپارہ لاړ‎ شي.

ھغه روسان چې یو مھال،سویډنیان یې ھیواد ته د غلاو لپارہ ورتلل، اوس ھلته د ښې راتلونکې په ھیله په قاچاقي لارو ورتگ پیل کړ‎ی و!

سویډني مشران ھوښیار خلک و. فرصت په لاس ورغی نو بې درنگه یې د خپل ھیواد او ولس پخیر ترې گټه پورته کړ‎ہ.

افغانستان له سویډن څخه په لا ښه حالت کې قرار لري. ھغوی سرہ دوہ فرصتونه و؛ امنیت، او د وسلو خرڅولو ستر مارکیټ، خو افغانستان له سویډن څخه څو چندہ زیات طلایي فرصتونه په واک کې لري.

سرتاسري امنیت، د خپلو طبیعي زیرمو د را ایستلو قوي ارادہ، د حریصو گاونډیانو داخلي ستونزې، د بفر زون له حالت څخه پر  تجارتي څلور لارې بدلیدل، د نړ‎ۍ د اھمو سیمو تر منځ د اتصال نکته کیدل او نور…

افغانستان د الله عزوجل په لار کې بې مثاله قربانۍ ورکړ‎ي او ښایي د ھماغو قربانیو په پاداش کې الله تعالی ورته د بې ساریو طلایي فرصتونو موکه برابرہ کړ‎ي وي.

په داسې ناوړ‎ہ حالاتو کې د امارت  واک ته رسیدل او د یوہ ضعیفه او ناتوانه ولس په واسطه د کفارو د ستر او طاقتور جگړ‎ہ ایز ماشین، ناټو  ماتیدل، د الله د عظیم قدرت ھغه مظاھر دي چې موږ‎ ته د مرحوم علامه اقبال په ژبه وایي:

ہم تو مائل بہ کرم ہیں کوئی سائل ہی نہیں

راہ دکھلائیں کسے رہرو منزل ہی نہیں

ستر فرصتونه مو د کور دروازې ته راغلي. دا اوس زموږ‎ د چارواکو او ا. ا پورې اړ‎ہ لري چې ځانونه په فرعي مسائلو لکه د ښځو کار، تحصیل او د دنیوي علومو اباحیت او فرضیت، ځانونه بسیا ساتي که له دې راغلیو طلایي فرصتونو څخه گټه پورته کوي

سویډن ته یو فرصت په لاس ورغلو، ځان یې د نړ‎ۍ شتمن ھیواد کړ‎، پر موږ‎  لله الحمد د فرصتونو باران دی چې که گټه ورڅخه پورته کړ‎و، افغانستان به د نړ‎ۍ پرمختللی  او ھوسا ھیواد شي.

لوی څښتن به زموږ‎ په وسیله د یوہ رښتیني اسلامي نظام څیرہ نړ‎یوالو ته وړ‎اندې کړ‎ي.

 داسې یو نظام چې غرب ورڅخه په ویرہ کې دی، داسې یو نظام چې د غربي ظالم سرمایه داري نظام د بدیل په توگه نړ‎ۍ ته وړ‎اندې شي او داسې یو نظام چې اسلام یې سیاسي نه وي بلکې سیاست یې اسلامي وي.

ھیله دہ زموږ‎ چارواکي نور د وخت نزاکت وپیژني، په فرعي مسائلو ځان بوخت نه کړ‎ي او له راغلیو طلایي فرصتونو گټه پورته کړ‎ي؛ او که خدای مکړ‎ہ داسې ونکړ‎ي، فرصتونه ضایع کیږي، بیا ښایي داسې فرصتونه په پیړ‎یو پیړ‎یو په لاس رانشي، بیا زہ ھم د ھغه شعر پر ښیرا امین وایم چې وایي:

شتمنه خاورہ یې را کړ‎ې وہ، خو و مو بایله

خدای دې پر داسې ناشکرانو نور کرم نه کوي‎

والله المستعان

_______________________________

حفیظ الدین پیرزادہ

د مارچ ۱۷/ ۲۰۲۳ م

لندن

*****************************************

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.