وقتی بدمعاشی جای دیپلوماسی را میګیرد

دوکتور م، عثمان تره کی

166

کاظمی قمی، نماینده مخصوص ایران برای افغانستان، گفته است «توصیه‌‌های» کشورش به حکومت طالبان در مورد ایجاد «حکومت فراگیر» نباید به عنوان «مداخله» در امور افغانستان تلقی شود.

آقای قمی این اظهارات را دیروز در کنفرانس خبری پس از نشست گروه تماس در مورد افغانستان در تهران ابراز کرد. چنان معلوم میشود که قمی از عدم اشتراک طالبان در کانفرانس ناراحت و عصبانی است.

عدم اشتراک طالبان در کانفرانس تهران قابل توجیه است: در صورتیکه کانفرانس بین المللی دوحه به مدیریت ملل متحد به اشتراک کشور های منطقه و بیرون آن تدویر میابد،  تشکیل کانفرانس تهران نمیتواند توجیه منطقی داشته باشد.  واقعیت اینست که ایران در یک عقده خود محوری تعامل با افغانستان را از محتوای جهانی بیرون میکند.

پس از اخطار رئیسی رئیس جمهور متوفی ایران در رابطه به انداختن مسئولیت افغانستان در « بی آبی » ایران، بیانات دور از ضابطه های دیپلوماتیک قمی به آدرس طالبان مظهر اینست که مقامات ایرانی در افاده مطلب خود روی استعمال کلمات کنترول ندارند. به احتمال قوی آنها در یک تشنج روانی در تلاش اند شکست در برابر اسرائیل  را با عقده کشایی در مقابل طالبان جبران کنند.

« توصیه » قمی به آدرس طالبان زبان خشن مداخله در امور داخلی یک کشور همسایه است.  بد تر آنکه قمی از موضع یک حکومت ناقص حقوق اقلیت های قومی و مذهبی در ایران به طالبان تشکیل یک حکومت همه شمول را «  توصیه » میکند. قمی نمیداند که افغانستان کشور مستقل و دارای حاکمیت ملی است و تشکیل حکومت  حق انحصاری افغانستان است.

این به آن معنا نیست که افغانها متمایل به تغییر در ساختار حاکمیت فعلی نیستند. این تغییر باید بر مبنای یک پروسه انتقال از حکومت سرپرست به حکومت معیاری از مجرای قانون اساسی عملی شود نه زیر فشار « توصیه » دور از آداب دیپلوماتیک آقای قمی.

سوال اینست که چرا افغانستان بصورت دوامدار و منظم از جانب کشور های منطقه چون پاکستان، ایران، تاجکستان وبیرون منطقه  مانند امریکا تهدید میشود ؟

مسئولیت اینهمه تهدید، تحقیر و توهین به آدرس افغانستان به دوش حاکمیت طالبان است. اگر :

ـ حکومت برمبنای قانون اساسی تشکیل میگردید و به رسمیت شناخته میشد.

–  به انحصار قدرت از طریق اشتراک اهل مسلک  در حکومت در کنار ملا  صاحبان پایان داده میشد.

ـ  در برابر کار زنان و تعلیم دختران موانع غیر شرعی ایجاد نمیشد.

ـ  پوتانسیل دفاعی افغانستان در برابر « توصیه ها » و تهدیدات خارجی تقویت میگردید.

درین حال بدمعاشی جای دیپلوماسی را نمیگرفت. رئیسی حد خود را میشناخت و قمی و امثالهم جرئت نمیکرد در خطاب به افغانستان الفاظ خارج از اضابطه های دیپلوماتیک را بکار ببرد.

۰۹/۰۶/۲۰۲۴

        « پایان »

د دعوت رسنیز مرکز ملاتړ وکړئ
له موږ سره د مرستې همدا وخت دی. هره مرسته، که لږه وي یا ډیره، زموږ رسنیز کارونه او هڅې پیاوړی کوي، زموږ راتلونکی ساتي او زموږ د لا ښه خدمت زمینه برابروي. د دعوت رسنیز مرکز سره د لږ تر لږه $/10 ډالر یا په ډیرې مرستې کولو ملاتړ وکړئ. دا ستاسو یوازې یوه دقیقه وخت نیسي. او هم کولی شئ هره میاشت له موږ سره منظمه مرسته وکړئ. مننه

د دعوت بانکي پتهDNB Bank AC # 0530 2294668 :
له ناروې بهر د نړیوالو تادیاتو حساب: NO15 0530 2294 668
د ویپس شمېره Vipps: #557320 :

Support Dawat Media Center

If there were ever a time to join us, it is now. Every contribution, however big or small, powers our journalism and sustains our future. Support the Dawat Media Center from as little as $/€10 – it only takes a minute. If you can, please consider supporting us with a regular amount each month. Thank you
DNB Bank AC # 0530 2294668
Account for international payments: NO15 0530 2294 668
Vipps: #557320

Comments are closed.