طالبان نو څه غواړي؟/ اېمل پیاوړی

افغان وسله وال طالبان چې له نږدې دوه لسیزو راهیسې له خپلو هېوادوالو او نړیوالې ټولنې سره په جګړه، وحشت، ترور او وژنو کې ښکېل دي او په دې دوه لسیزو کې یې حکومت او افغانستان څه چې ان یو ولایت هم په بشپړه توګه ونشو نیولی، مګر د جنګ په دغو کلونو کې یې نه یوازې خپل ځان، بلکې ولس او هېواد هم بدمرغه کړل.

ګڼ خلک یې ووژل، فرصتونه یې ضایع کړل، تاسیسات یې ویجاړ کړل، مفسدې، غلې او مافیایي کړۍ یې زیاتې او پیاوړې کړې، نظام یې کمزوری کړ، ولس یې دردمن او غمجن کړ، د افغانستان دښمنان یې زړور کړل، د خپلو اولادونو راتلونکی یې تباه کړ، مګر دوی په هیڅ برخه کې هیڅ ډول مثبت او لویه لاسته راوړنه نه لري.

د دې ټولو تاوانونو باوجود چې طالبانو ځان ، ولس او هېواد ته اړولي حکومت ورته بیا بیا د سولې بلنه ورکوي، د باعزته او پایداره سولې، د داسې سولې چې هم په کې د طالب او هم د حکومت او هم د هېواد او ولس عزت او حیثیت خوندي دی. حکومت ځکه په سوله ټینګار کوي، چې سوله الهي امر دی، سوله د ولس غوښتنه او د افغان حکومت لومړیتوب دی.

حکومت افغان وسله والو طالبانو ته په صراحت ویلي چې د سولې لپاره ستاسو په ټولو غوښتنو غور کېږي. بې قیده او شرطه سوله او مذاکرات ورسره کېږي، له تور لېسته د طالبانو نومونه اېستل کېږي، پر دوی لګول شوي بندیزونه ایسته کېږي، د مذاکراتو لپاره دفتر، پاسپورټ او نورې اسانتیاوې ورکول کېږي.

حکومت د سولې لپاره دومره نرښت ښودلی چې د مذاکراتو ځای د طالب په خوښه ټاکل کېږي، د طالبانو بندیان ورته له زندانونو څخه ازادېږي، په حکومت او ټاکنو کې د شفافو او قانوني پروسې له لارې د کار او سیاسي فعالیت اجازه ورکول کېږي، طالبان د سیاسي ګوند په توګه پېژندل کېږي او داسې نور مسایل، مګر زه نه پوهېږم چې د حکومت د دغومره پراخ پروتوکول او نرمښت باوجود هم طالبان سولې ته زړه نه کوي، نو له سړي سره همدا پوښتنه مطرح او لا ځوابه پاتې شي چې طالبان نو بالاخره څه غواړي؟

افغان حکومت دا درک کړې او لا یې هم درک کوي چې په افغانستان کې روان تحمیلي جنګ هیڅ ګټونکی نه لري او نه هم د هیڅ لوري په خیر دی، ځکه د دغې جګړې په دواړو غاړو کې افغانان وژل کېږي او هره ورځ افغان میندې او کورنۍ غمجنې کېږي، نو د دې لپاره باید دغه جنګ ودرول شي او د ودرولو لاره یې همداده چې د بین الافغاني مذاکراتو له لارې وسله وال طالبان خپلې غوښتنې د مذاکراتو مېز ته یوسي.

طالبان باید له ترهګرو څخه خپله لاره جلا کړي، استخباراتي کړیو او شبکو ته مخه ښه ووایي او د خپل هېواد او ولس د ابادۍ او ښېرازۍ لپاره د سولې لاره اختیار کړي، ځکه سوله په لومړي ګام کې په خپله د طالب په خیر ده، په دویم ګام کې د ولس په خیر ده، په دریم ګام کې د حکومت په خیر ده او په لویه کې د هېواد په ګټه ده.